Groninger Museum presenteert: David Bowie is

Grootse tentoonstelling over een artistieke cultuurbepaler

Tekst: Ernst Jeuring Foto's: André Eggens ,

In een carrière die inmiddels vijftig jaar duurt heeft David Bowie nadrukkelijk zijn stempel op de popcultuur gedrukt. Vanaf 11 december voelt Groningen zijn aanwezigheid in straten en zalen, met het Groninger Museum als kloppend hart. 'David Bowie is' biedt een persoonlijk overzicht van zijn artistieke levensloop en zijn invloed.

impact

Het Groninger Museum is er in geslaagd om de expositie David Bowie is naar Groningen te halen. Van 11 december tot 16 maart 2016 toont het museum een verzameling van ruim 300 items uit Bowies persoonlijke archief. Dat varieert van handgeschreven songteksten tot kostuums, van foto’s tot hoesontwerpen en van films tot muziekinstrumenten. De bezoeker maakt een wandeling –mét headset- door de rijke carrière van de artistieke duizendpoot.

Je hoeft niet compleet idolaat te zijn om de tentoonstelling te waarderen: “De expositie is een must voor de fan en voor de muziekliefhebber in het algemeen. Daarnaast zullen de items ook herkenbaar zijn voor mensen die Bowie eigenlijk niet kennen”, zegt Steven Kolsteren van het Groninger Museum. “Het gaat niet alleen om zijn hits en de invloed die hij op de muziek heeft gehad, maar ook om een persoonlijkheid die via zijn kleding, imago en ontwerpen de wisselende tijdgeest steeds samenvat en beïnvloedt.”

Met ’s mans oeuvre en impact valt inderdaad niet te spotten. Weinig andere popartiesten kunnen tippen aan de mate waarin de tengere Engelsman zijn stempel heeft gedrukt op de popcultuur. Van mod (Can’t Help Thinking About Me, herinnert u zich deze nog-nog-nog), via alter ego’s-extraordinaire Ziggy Stardust en The Thin White Duke naar zijn Berlijn-tijd, de commerciële pop in de jaren tachtig, het stevige Tin Machine op de kentering met de jaren negentig en de voorkeur voor elektronica in de rest van dat decennium. Zijn muzikale koers werd gevolgd en zijn uiterlijk gekopieerd.

Geen muziek

En daarmee is meteen de kern van de tentoonstelling gegeven: het gaat niet alleen om de muziek. Is dat de reden dat in het Groninger Museum geen muzikale activiteiten staan gepland? Kolsteren: “Om eerlijk te zijn: covers laten horen bij de echte Bowie vind ik niet gepast. Bovendien is er geen ruimte voor. We hebben het museum ingrijpend moeten verbouwen om alle memorabilia te kunnen laten zien. Ruimten waar normaal optredens plaatsvinden zijn daardoor niet beschikbaar. In de tentoonstelling zit veel muziek verwerkt. Ach, eigenlijk hebben we bij andere exposities al avonden met live muziek, zoals onlangs in de synagoge. Dat is wel genoeg!”

De rest van de stad pikt de aanwezigheid van David Bowie is gretig op. Op diverse plekken (zie onderaan dit artikel) vinden evenementen plaats die nadrukkelijk inhaken op de exhibitie. Het Groninger Museum is daarbij niet betrokken: “Al onze medewerkers zijn voltijds met de tentoonstelling bezig, zowel overdag als ’s avonds. We hebben simpelweg geen mogelijkheden. We vinden het wel te gek dat er van alles om onze tentoonstelling heen gebeurt.”

Definitie

Groningen staat met David Bowie is in het rijtje met miljoenensteden als Sao Paolo, Parijs, Melbourne, Londen en Berlijn. Niet slecht, maar volgens Kolsteren wel te verklaren: “Het Groninger Museum is internationaal niet onbekend en het heeft een goede reputatie. Bowie is bij uitstek geschikt voor het museum. Eigenzinnig, grens- en taboedoorbrekend - bijna een definitie van ons beleid.”

Komt die eigenzinnige hoofdpersoon zelf een kijkje nemen? Kolsteren houdt daarmee geen rekening. Bekend is dat Bowie tegenwoordig een teruggetrokken bestaan leidt. “Hij is wel uitgenodigd. We houden daarom de hoop levend.” Die hoop wordt door Bowie hoogstpersoonlijk gevoed. Over iets meer dan een maand, op 8 januari, brengt hij zijn 25e studioalbum Blackstar uit. Als prelude werd onlangs de 10 minuten durende single met dezelfde titel uitgebracht. Dat kan aanleiding zijn om de spotlights weer op te zoeken.

Toeval, of slimme marketing van Groningen om juist in deze periode met de tentoonstelling te komen? Kolsteren: "De release was vooraf niet bekend bij ons. Ook de opnieuw en in gelimiteerde oplage uitgebrachte vinylsingles Space Oddity en Golden Years in oktober en november was vooraf niet bekend. Soms moet je het geluk uitlokken... Er is trouwens een professor die een jaar lang Bowie naspeelt. Maar ja, als-ie het goed doet, komt-ie dus niet.”

Randgrogramma

En behalve de expositie in het Groninger Museum is het elders in de stad ook David Bowie wat de klok slaat. We hebben de aan deze excentriekeling gerelateerde evenementen voor je op een rij gezet:

3 december Bowie Surprise Party Groninger Forum

11 december Let’s Bowie Der Aa Kerk

11 en 12 december What’s on David Bowie’s playlist Oosterpoort (grote zaal)

12 december Starman Oosterpoort (kleine zaal)

12, 13, 18, 19 en 20 december, Bowie Tribute concerten, Warhol (dus niet EMG Factors)

12 december tot en met 16 maart Bowie’s Ziggy Stardust Nederlands Stripmuseum

15 januari tot en met 27 maart Bowie by Hanekroot Noorderlicht

Voorjaar 2016 (datum volgt nog) Fenno Werkman toont Bowie Vera

Al vanaf september en lopend tot en met 21 februari 2016 Diverse films met David Bowie Groninger Forum