De geur van de Ethiopische keuken hangt in de kamer. Op tafel staat Ethiopisch platbrood (Injira), kipstoof, tomatensalade met rode ui en allerlei Ethiopisch lekkers voor bij het platbrood. Precies hetzelfde gerecht als Savages maandag voorgeschoteld kreeg. “De tourmanager vond dat er geen kruimel mocht worden weggegooid. Alles ging in bakjes mee de tourbus in,” zegt Nienke glunderend. Die positiviteit over haar kookkunsten is geen uitzondering. Zo vertelt ze dat de zanger van Blaudzun op het podium zei hoe ontzettend lekker hij gegeten had en hoe bijzonder hij dat vond. Ze lacht: “Toen was ik heel blij dat de zaal donker was.”
Drie jaar geleden vertelde Nienke wel eens aan haar buurvrouw, journalist Tefke van Dijk, wat ze ging koken voor een band die kwam optreden in Doornroosje. Als Tefke ’s avonds meeging naar een optreden, wist ze wat de bandleden gegeten hadden. Ze vroeg zich af of bands anders spelen op bepaald voedsel en wilde weten hoe ze dat zelf zien. De dames besloten er iets mee te gaan doen: als Nienke kookte voor de bands in Doornroosje, interviewde Tefke ze over hun backstage eetervaringen en over het gerecht van de avond. Dat leidde tot het boek Bandeet, uitgegeven door Literair Productiehuis Wintertuin. Nienke zegt lachend dat ze het boek meeneemt naar elke kamer waar ze gaat. Tefke: “Het is wel raar om na zo’n lange tijd het boek in handen te hebben. Zo van: nou, dit is het dan.”
Bandeet: hét boek voor eters en muziekliefhebbers
De eetcultuur van bands blootgelegd in een backstagekookboek
Maandag kookte kok Nienke van Hunen voor Savages in poppodium Doornroosje en liet wat hapjes over voor 3voor12 gelderland. Samen met journalist Tefke van Dijk vertelde ze over Bandeet: het boek vol backstage eetervaringen, tourverhalen en recepten van de favoriete gerechten van bands die in Doornroosje speelden en aten. Denk aan dEUS, Kyteman, Moke en Agnes Obel.
Tijdens het werken aan dit project is er voor Tefke een wereld opengegaan. Ze heeft niet alleen veel nieuwe muzieksoorten leren kennen, ook heeft ze whisky leren drinken. Whisky staat bijna standaard op het lijstje wanneer een band komt optreden, naast eventuele allergieën en vegetariërs. "Zodat de band de ergste spanning weg kan nemen voordat ze het podium opgaan," vertelt Tefke. “De single malt, dat is de soort die ze altijd vragen,” zegt ze. Nienke vult aan: “En die ze bijna nooit krijgen.” Verder staat er meestal op het lijstje dat de band geen fastfood wil, maar verse maaltijden. “En water. Heel veel water,” zegt Nienke. Behalve Ben Howard, die wilde een kaartje met een postzegel, zodat hij zijn moeder een kaartje kon sturen.
Als Nienke gaat koken kijkt ze welk genre de artiest speelt en laat zich erdoor inspireren. De kok: “Is het een singer-songwriter, dan probeer ik iets met verse gember te doen. Verse gember maakt je keel zacht en dat is beter voor zangers.” Als ze klaar is met koken, brengt Nienke het gerecht naar Doornroosje en vertelt ze aan de band wat ze te eten krijgen. “En de helft van de keren ga ik ook ’s avonds kijken,” zegt ze. Dat ze zich door een genre laat inspireren tijdens het bereiden van de maaltijd wil niet zeggen dat bands binnen een bepaald genre altijd van hetzelfde soort eten houden. Tefke: “Ik denk niet dat het heel erg uitmaakt per muziekstijl waar ze van houden, maar ik kan me tegelijkertijd voorstellen dat het wel zo is. Metal wil vaak véél vlees, hè?” Nienke stemt in: “Eigenlijk moet ik de portie dan verdubbelen. Dan bel ik ’s middags de stagemanager op: komt er een band met baarden en dikke buiken? Oké, mooi. Dan verdubbel ik het.”
Tefke en Nienke hebben ontdekt hoe belangrijk eten voor artiesten is. Zangers willen meestal niet te veel eten. Drummers juist wel, omdat ze meer energie nodig hebben tijdens het optreden. Tefke: “Bands moeten genoeg eten hebben om de energie die ze nodig hebben eruit te halen, maar het moet niet zoveel zijn dat het ze in de weg gaat zitten. Veel bands zijn op zoek naar waar die balans ligt.” Over het algemeen geven ze aan dat ze niet te pittig willen eten en het liefst twee of drie uur van tevoren, zodat ze over de ‘after dinner dip’ heen zijn wanneer ze gaan spelen. Of het nou echt andere eters zijn, die muzikanten? Nienke: “Ze zijn meer gericht op gezond eten. Zeker als ze op tournee zijn.” Tefke vult aan: “Ze doen het niet altijd, maar dat komt door de omstandigheden. Ze willen het wel.” Vooral groente en het feit dat eten zelfgemaakt is, wordt erg gewaardeerd. Bands geven regelmatig aan dat ze vegetariërs in de groep hebben, terwijl dat niet zo is. "Alleen om een beetje groente te krijgen," vertelt Tefke.
De verhalen die Tefke en Nienke te horen kregen, variëren van voedselvergiftigingen tot acceptabele maaltijden en van winderigheid tot absolute horrorverhalen. Hoe kleiner de band van naam is, hoe slechter de eetverhalen zijn, constateert Nienke. Ze vertelt: “De kleinere namen hebben slechtere verhalen en de bands die al wat ‘naam hebben’ worden wat meer in de watten gelegd. Ik word gevraagd voor de bands die wat groter van naam zijn.” In Nederland krijgen bands vaak rare combinaties voorgeschoteld of ze krijgen ‘zielloos eten’, zoals Nienke dat noemt. Maar ze krijgen in ieder geval eten, wat in Engeland niet het geval is. Soms krijgen ze daar geld om ergens wat te gaan halen. Tefke zegt: “Het wisselt heel erg per land wat normaal is. In Frankrijk is het normaal om na het optreden te eten. Alle bandleden en het personeel zitten daar bij elkaar aan een grote tafel.”
Nu is het boek er dan eindelijk. Geen interviews meer. Het is echt klaar. “Ik mis het nu al,” zegt Tefke. Inmiddels heeft Nienke een stapel gesigneerde cd’s thuis die ze na optredens kreeg. “Daar staat altijd wel wat in over het eten,” zegt ze. Een van die cd's is de plaat van Agnes Obel, waar Nienke erg fan van is. “Daar heb ik heel lang over nagedacht: wat vind ik dat zij moet eten dan? Ik heb een paar van mijn favoriete recepten op haar uitgeprobeerd. De lat leg je dan nog hoger,” aldus de kok.
Tefke en Nienke vonden het erg leuk om samen te werken en zijn zelfs aan het brainstormen over een volgend project. Of een maaltijd de prestaties van bands nou écht beïnvloedt? Tefke: “Als je er ziek van wordt, sta je sowieso niet fijn op het podium. Als je goed eet, ben je wat blijer en ga je ook fijner het podium op.” Als toetje mogen we chocoladecakejes met kaneelgreinsuiker proeven. De favoriet van Moke, waarvan het recept in Bandeet te vinden is. Ze smaken heerlijk.