Belangrijke schakel in popketen
Wie onze site regelmatig bezoekt, kan het niet ontgaan zijn. In het voorjaar doet 3voor12 gelderland verslag van de vele bandwedstrijden die in de provincie worden georganiseerd. Maar waarom zijn ze er eigenlijk? Waarom stoppen zoveel mensen hier hun vrije tijd in? Wat willen ze bereiken? “Pocketpop helpt lokale bands aan een podium om hun kunsten te vertonen”, zegt Boy van Eldijk. Dezelfde missie hebben de organisaties van alle bandwedstrijden in de provincie, en dit is ook wat Robert Meijerink en Niels Breman als programmeurs van respectievelijk Doornroosje en The Stage aangeven. Meijerink: “Bandcompetities stellen opkomend en onbekend talent in staat zich in de kijker te spelen.” Sanne van de Minkelis, samen met Loes Berends als stagiaire drijvende kracht achter de Roos van Nijmegen 2012, formuleert het doel iets breder. De Roos wil ook het publiek kennis laten maken met de actuele ontwikkelingen van de Nijmeegse muziek scene. Dat dit doel bereikt wordt, blijkt. Paul Hensels van Stichting PAN heeft namelijk alle edities van de Roos van Nijmegen meegemaakt, en is enthousiast: “Een algemeen positief punt is de altijd goede sfeer tijdens de voorrondes en de finale. Het publiek en de muzikanten zijn betrokken.”
   
Van de Minkelis geeft verder aan dat de Roos inzet op het verlevendigen en vergroten van de popcultuur in Nijmegen. Xavier Teerling van Kunst en Cultuur Gelderland (KCG) is zelf geen fan van competities, maar ziet zeker het belang voor de popcultuur: “Popwedstrijden zijn een belangrijke schakel in de zogenaamde 'popketen' en zijn een prima platform voor jonge bands. Blijkbaar is daar een wedstrijdformule voor nodig.” Ondanks deze positieve geluiden is er ook kritiek.

Onvrede
De Slag om Paaspop (Zieuwent) is bijvoorbeeld ontstaan vanuit onvrede met bestaande bandwedstrijden. Toon Molleman legt uit, dat hij de randvoorwaarden van de wedstrijden die hij tien jaar geleden zelf als muzikant tegenkwam, wilde verbeteren. “Bandwedstrijden kostten alleen maar geld aan reiskosten, terwijl de prijs nauwelijks iets voorstelde. De PA was slecht en je speelde vaak voor een lege zaal. Als band moest je ook nog eens meerdere malen terugkomen om uiteindelijk met lege handen naar huis te gaan”, aldus Molleman. In plaats van bandwedstrijden de rug toe te keren en gewoon nooit meer mee te doen, zette hij zijn eigen wedstrijd op touw: de Slag om Paaspop.
   
De formule van deze popwedstrijd is simpel en aantrekkelijk. Via demoselectie kiest een jury vijf bands die meedoen aan de wedstrijd. Twee bands spelen op Paaspop, namelijk de publiekswinnaar en de winnaar van de vakjury. De drie verliezende bands krijgen gratis kaarten voor het festival. “De deelnemers gaan dus nooit met lege handen naar huis. Bovendien spelen ze met een goed geluid voor veel publiek.” Toon Molleman is niet de enige met een kritische noot.

Te veel bandwedstrijden
Eelco van Eldijk is jurylid bij Pocketpop en de Roos van Nijmegen. Voor hem is het aantal wedstrijden een bezwaar. “Er zijn veel te veel bandwedstrijden. Zelfs een kleine regio als Maas en Waal heeft er dit jaar drie. Ieder ietwat groter festival, of het nou allure heeft of niet, meent een bandwedstrijd te moeten houden. Vaak moeten bands een trits gratis optredens doen. Met welk doel eigenlijk? Soms lijkt er niet eens een doel. De kas spekken? Een publicitaire opmaat naar het grotere evenement?” Maar hij ziet ook de voordelen, namelijk de podiumervaring die de vaak jonge bands opdoen. “Bovendien zijn op deze evenementen de leukste nieuwe clubjes te ontdekken.”

Boy van Eldijk zegt namens de organisatie van Pocketpop, dat ze vaker horen dat mensen vinden dat er te veel popwedstrijden zouden zijn en dat die weinig meerwaarde bieden. Pocketpop zelf merkt hier gelukkig niets van. “De bezoekersaantallen trekken de laatste jaren juist weer aan. Wij denken dat dit mede te danken is aan de kracht van de lokale bekendheid van het festival, zowel onder bands als onder publiek.”
   
KNVB-model
Xavier Teerling (KCG) geeft ook aan dat er flink wat wedstrijden zijn, waar vaak herhaling of overlap in zit. In tegenstelling tot Eelco van Eldijk ziet hij dit als positief. Volgens hem gaat het er ook om "en dit klinkt misschien soft", dat de lokale pop scene elkaar ziet en ondersteunt. “Elke popwedstrijd wordt op een andere manier georganiseerd door een enthousiaste groep vrijwilligers die hun stinkende best doet. Dat is heel waardevol. Er een soort KNVB-model op loslaten, haalt de charme weg.” De organisatie van de Roos van Nijmegen pleit juist wel voor een KNVB-model.

Sanne van de Minkelis: “Bij sommige wedstrijden is er sprake van een hiërarchie. De winnaar van de Roos mag aantreden bij de Gesel van Gelderland. Zo heeft een lokale wedstrijd een aanvullende functie in de provincie.” Ook geeft ze aan dat een dergelijke hiërarchie niet aan de orde is bij kleinere bandcompetities in dorpen. Haar voorstel is dan ook, om winnaars van kleinere bandcompetities toegang te geven tot de voorrondes of de finale van de Roos. “Een provinciaal plan dus.” Het idee om de Roos bovenaan een provinciale hiërarchie te plaatsen is opmerkelijk. Ten eerste omdat er, zoals hier boven is beschreven, al een 'provinciaal plan' bestaat, namelijk de Gesel van Gelderland. Ten tweede is de Roos van Nijmegen net als bandcompetities in dorpen gericht op een kleine regio: in het reglement staat zelfs dat minimaal de helft van een deelnemende act afkomstig moet zijn uit het postcodegebied 6500-6699.

Publiekswinnaar versus jurywinnaar
Als de bands zich hebben ingeschreven, geselecteerd zijn en uiteindelijk hun potje rock of electro op het podium ten gehore mogen brengen, moeten ze ook beoordeeld worden. Alleen door wie? Sommige wedstrijden werken met een vakjury. KCG adviseert: “Zoek niet op het laatste moment juryleden, maar meteen als je begint te organiseren. Deze zijn moeilijker te vinden dan deelnemende bands.” Althans, als je een vakjury wilt. Bij de Parel van de Betuwe worden de bands inderdaad beoordeeld door een jury. Joost de Bot: “Zo voorkomen we dat de band met de grootste vriendengroep wint. Daarnaast is er tijdens de finale wel een publieksprijs.” De Slag om Paaspop bijvoorbeeld laat beide vormen van jurering even zwaar wegen.

Waar de Parel van de Betuwe 'een grote vriendengroep' niet als reden ziet om een band te laten winnen, denkt de Roos van Nijmegen hier anders over. “Dit jaar hebben we er voorafgaand aan de voorrondes voor het eerst voor gekozen om via een poll twee publieksfavorieten te plaatsen.” Deze verandering van strategie diende een tweeledig doel. Ten eerste wilde de organisatie op die manier veel publiek garanderen. “Dat was inderdaad het geval. Alle voorrondes waren uitverkocht. Ten tweede wilden we gemotiveerde bands binnenhalen die hun achterban weten te activeren, in plaats van bands die alleen een optreden zoeken.” Dit laatste blijkt inderdaad een belangrijke beweegreden te zijn voor bands om mee te doen.

Minstens één optreden
Extreme-metalband Victimizer won in 2000 de Roos van Nijmegen. Richard: “We bestonden toen vier jaar en hadden niet veel podiumervaring. Doordat we nog niet zo'n uitgebreid netwerk hadden, vonden we het moeilijk om optredens te regelen. Ons inschrijven voor de wedstrijd zorgde er in ieder geval voor dat we er minstens een optreden bij zouden krijgen.” Boolean, dat nu als Snoeck door het leven gaat, won in 2008 Kaf en Koren. Jona vertelt dat ook zij meededen om meer podiumervaring te krijgen. “Maar het was bovendien een test. Hoe valt onze muziek bij een breder publiek en hoe denken recensenten erover?” Ditzelfde geven de hiphoppers van Discipline & Rather Real aan, die dit jaar meededen aan de finale van de Roos van Nijmegen. “We wilden meedoen om te kijken hoe ver een hiphop act kan komen in een naar ons idee vaak door rockbands gedomineerde wedstrijd.” The Liquid Machine (dit jaar winnaar van de Roos van Nijmegen en deze donderdag in de finale van Kaf en Koren): “Je krijgt feedback van mensen die verstand hebben van muziek. Dat is fijn!”
    
Maandag Bandwedstrijden deel II: Wat hebben we eraan?
Xavier Teerling (KCG): “Het winnen van een lokale bandwedstrijd is geen direct ticket naar de Alphatent op Lowlands.”