Leeuwarder band Dat Schilt komt met Nederlandstalige rockopera

‘Als je iets recht uit je hart wilt vertellen, waarom dan niet in de taal waarin je bent opgevoed’

Tekst: Theo van der Veer ,

Vandaag brengt Dat Schilt zijn debuut-
plaat 'Roos van Jericho' uit. Deze presenteert de band in Zalen Schaaf. Dit is tevens de plek waar het album, een ouderwetse conceptplaat en rockopera, is opgenomen. De plaat vertelt het verhaal van een personage dat opgroeit met voor- en tegenspoed. 3VOOR12/Friesland was erg benieuwd naar dit ambitieuze project en sprak daarom met frontman Harmen Schilt en drummer David Wolgen over de plaat en de totstandkoming daarvan.

“Ik wilde mezelf uitdagen,” begint Harmen Schilt z’n verhaal, “Van begin tot eind een groot project aanpakken en de studio ingaan. Daar kwam één liedje uit. Vervolgens ben ik gaan schrijven en kwamen er meer liedjes. Al snel groeide het idee: ‘als ik mezelf moet uitdagen, dan meteen maar een concept plaat of een rockopera.’ Maar tegelijkertijd dacht ik: ‘Dat gaat me nooit lukken.” Nu, twee jaar later, is de plaat af: “Met de fantastische drummer David Wolgen en Dennis van Someren als bassist staat er een complete band mét veertien liedjes. Na lang werken, wachten en herschrijven en soms niks doen, mag het van mij nu gebeuren!”

Coming of age verhaal

Ook Wolgen is er klaar voor. Hij is naast Schilt het langst betrokken bij het project: “Het begon voor mij twee zomers terug. Harmen kwam naar mij toe en zei: ‘Ik ga een rockopera maken, wil je meedoen?’ Natuurlijk wilde ik dat.” Schilt: “Ik had toen al materiaal waaronder losse teksten en ideeën. Na enkele repetities groeide het idee van het verhaal. Het moest persoonlijk worden. De plaat gaat over een kind dat opgroeit tot jongeman en wat daarbij komt kijken. Voorbeelden zijn persoonlijk verlies, puberteit, drugs, drank en je eerste vriendinnetje. Een coming of age verhaal.” Volgens Wolgen was dat er in het begin nog niet: “We hadden allemaal ideeën van een surrealistisch concept, maar toen kwam Harmen ineens met een Nederlandstalig nummer en dat was zo goed. Het gevoel dat wij er daardoor in konden leggen was echt te gek.” Voor Wolgen brak toen de tijd aan om het concept uit handen te geven. Het werd te persoonlijk: “Harmen heeft vervolgens alle teksten herschreven en omgezet in het Nederlands. Daarna is het zijn persoonlijk coming of age verhaal geworden.”

“Als je iets recht uit je hart wilt vertellen”, vervolgt Schilt, “waarom doe je het dan niet in de taal waarin je bent opgevoed, dus in het Fries of Nederlands.’’ Uiteindelijk kiest de band voor Nederlands. Het gekke is volgens Schilt dat de band eigenlijk is ontstaan vanuit een idee voor een plaat: “Toen ik voor het eerst naast David met een gitaar op schoot zat had ik geen idee dat het een bandje zou worden. David kende ook nog wel een bassist die één keer wilde meedoen. Vervolgens is hij blijven hangen. Nu staat er een band genaamd Dat Schilt. We hebben dit met zijn drieën gedaan. We zijn hier trots op en hopen dat veel anderen dat ook zullen zijn.’’

In één keer opgenomen

Schilt: “Alle opnamedagen bij elkaar duurden vier dagen. Het leuke was dat we zo eigenwijs waren dat we alles live wilden opnemen. Bijna negentig procent van de plaat is in één keer opgenomen.” Wolgen hierover: “Dat is ook het mooie. Wanneer je de plaat goed beluistert hoor je nog wat slordigheden. Juist dat vind ik te gek! Zonder click-track en met z’n drieën in één keer opgenomen. Het geeft op dat moment ons kunnen weer.”

Het verhaal wat ‘Roos van Jericho’ vertelt is semi-autobiografisch. De inspiratie ligt volgens Schilt in een tijdspanne van twaalf jaar tot nu: “Dat is een lange periode waarin ik niet alles kwijt kan. Sommige delen pas je aan omdat het mooier is of meer symboliek of esthetiek bevat. De inhoud van het verhaal is grotendeels waargebeurd. Daardoor zijn sommige nummers heel confronterend om te spelen. Toch voel ik op het podium steun en vertrouwen bij de band. Het grootste autobiografische feit betreft het verlies van een dierbare, in mijn geval mijn vader.” Enerzijds staat de plaat volgens Schilt vol clichématige thema’s: “Het zijn universele thema’s die iedereen wel meemaakt. Ik hoop dat mensen het herkennen en hier troost uit putten, misschien boos worden of blij ervan worden. Als het maar een reactie uitlokt. Dat is denk ik het belangrijkste van op het podium staan.”

Clichés

Wolgen herkent de clichés: ‘’Men beschouwt ze vaak als iets negatiefs, maar het is vaak een cliché omdat het een goed en veel gebruikt is. Onze rockopera zit bomvol met clichés, maar wel hele goede. Sommige mensen doen heel erg hun best om het cliché te vermijden. Niet dat we de cliché’s opzoeken, maar we vermijden ze ook niet. Het moet een eerlijk verhaal zijn.” Daaraan voegt Schilt toe: ‘’Muziek die vanuit het hart komt is het belangrijkste. Niet te druk maken over trends en wat hip zal zijn. Dan kan het zijn dat je nooit meer een akkoord op papier krijgt. We maken in eerste instantie iets waar we zelf achter staan, dan kun je het ook overbrengen.’’

De plaat heet dus ‘Roos van Jericho’, dit verwijst volgens Schilt naar een woestijnplantje: “als je daar water overheen gooit klapt hij open. Zodra het geen water krijgt gaat hij dicht maar niet dood. Het staat symbool voor je hart dat soms open staat voor nieuwe ervaringen. Soms krijg je tegenslag en klapt je hart dicht. De plaat begint bij de geboorte van het kind, die mooie en minder mooie tijden gaat meemaken. Het heeft met contrast te maken. David: “Dat is de opera ook wel. Harmen is goed in emoties uitstralen en ik in het ontvangen van emoties. Ik merk ook op het podium dat na de hoop aan het begin vervolgens de periode van dood en verderf aanbreekt. Dan voel ik mij ook echt boos op het podium. Het slot is dan weer een groot spektakel met hoop. Dat contrast komt telkens weer terug.’’ Harmen: “het einde is inderdaad wel hoopvol. De conclusie is berusting en verdriet horend bij het leven. Het einde is misschien wel het begin van iets nieuws, in mijn geval een plaat maken.”

Persoonlijke groei

Voor Schilt is hiermee wel een bepaalde periode in zijn leven afgesloten:: “Maar in het echte leven heb ik dat al eerder gedaan. Sommige dingen blijven invloed hebben als je zo jong iemand verliest. Mijn teksten zullen altijd wel persoonlijk blijven. Volgens Wolgen werkte het proces wel degelijk therapeutisch op Schilt: “Ik heb hem meegemaakt tijdens het proces en voor Harmen was het wel degelijk een groot stuk verwerking. Ik denk dat hij bepaalde dingen nu veel beter kan plaatsen en uitleggen.” Schilt beaamt dat: “Door het maken van deze plaat ben ik persoonlijk gegroeid. Het heeft me meer gegeven dan veertien mooie liedjes. Ik schaam mij er ook niet voor om dit soort persoonlijke dingen te delen. Het is juist fijn.

De plannen voor de nabije toekomst beperken zich vooralsnog in optredens. “Maar ondertussen blijven we wel nieuwe liedjes schrijven. We hebben wel de  ambitie om hierna weer wat op te nemen, alleen wel minder serieus. Wel weer iets raars. We zijn nou eenmaal een rare combinatie mensen. Maar wel weer Nederlandstalige Rock & roll’’, meent Schilt: “Maar eerst kijken wat deze plaat ons brengt.”