Omdat we netjes zijn opgevoed, bedanken we Lemouchi allereerst voor het vrij maken van tijd voor 3voor12/Eindhoven. Maar vandaag heeft Lemouchi tijd genoeg: “Het is zondag, de laatste rustdag voor we echt aan de slag moeten voor 7 december. We mogen nu al beginnen met opbouwen in TAC, dus dan is het echt zover. Suiker of melk?” Lemouchi schiet de keuken in om koffie te zetten en kletst ondertussen enthousiast verder. Terwijl de koffie doorloopt, klinkt er Tsjechische black metal op de achergrond. Neerploffend op een flightcase vervolgt Lemouchi zijn verhaal: “Ik wil mensen meer bieden tijdens de release show dan gewoon zo’n standaard rock showtje. Alles eromheen moet perfect zijn. De muziek is niet het belangrijkste, zou ik bijna zeggen. Vroeger hadden ze daar betere woorden voor, een complete ervaring... een happening. Muziek moet geen massaproduct worden, geen hapsnap muziek die alles al weg heeft gegeven na één keer luisteren. Ik wil muziek maken die je bijblijft. Als ik dat zelf niet ervaar, dan is het niet goed genoeg. Zo heb ik altijd gewerkt met The Devil’s Blood, het interesseerde me niet wat men dacht van mijn muziek. Als ik het maar goed vond.”
Hij vervolgt: “Met The Devil’s Blood werkte ik altijd binnen dezelfde afgemeten pasvorm, dat heb ik op de nieuwe plaat losgelaten. De formule is overboord gegaan en de inspiratie heb ik los laten lopen, laten vloeien als het ware, in de richting die het natuurlijk opging. Dat is de grote verandering. Dat en dat ik me opengesteld heb voor anderen en zelfs samen heb gewerkt. Robbie Geerings (Alabama Kids, vooral bekend in Eindhoven van platenzaak Bullit, red.) heeft zelfs twee nummers, ‘Deep Dark Waters’ en ‘Next Stop, Universe B’, op deze plaat geschreven en samen met mij het album geproduceerd.”
Waren die vaste pasvormen en formules niet de reden dat The Devil’s Blood stopte, is dan de vraag. Dreigde het inderdaad net als popmuziek in een vaste formule te raken? “Nee, ik denk dat je binnen één vorm enorm veel kunt doen en eindeloos variaties kunt maken. Alle muziek bestaat al, dat geloof ik echt. Dat wil zeggen dat je binnen bepaalde parameters alle kanten op kan. Alle platen die we gemaakt hebben, daar ben ik enorm trots op. Ik denk dat binnen die werkwijze alles gezegd is, wat ik wilde zeggen. Het was tijd voor wat anders.”
Selim Lemouchi & His Enemies: voorbij het zelf, los van grenzen
In gesprek met ex-frontman The Devil's Blood over nieuw ingeslagen weg, loslaten, het moeilijke samenwerken en het album
The Devil’s Blood is niet meer. De band die wereldwijd faam verwierf onder de strakke leiding van Selim Lemouchi stopte er plots mee, begin 2013. De plaat ‘III: Tabula Rasa or Death and The Seven Pillars’ werd nog wel uitgebracht, maar daarna was het hoofdstuk ook echt afgesloten. Een paar maanden later dook een nieuwe band op als support act van Ghost: Selim Lemouchi & His Enemies. Lemouchi speelde op 13 juli in Eindhoven een thuiswedstrijd in Café Oude St. Joris en 3voor12/Eindhoven was daarbij. Nu staat de debuutplaat ‘Earth Air Spirit Water Fire’ op het punt uit te komen. Hoog tijd om eens polshoogte te nemen, dus bellen we op zondagmiddag aan bij huize Lemouchi.
Een nieuwe weg
'Earth Air Spirit Water Fire'
Op ‘Earth Air Spirit Water Fire’ zet Selim Lemouchi zijn muzikale reis voort. Met een nieuw geluid en een wisselend gezelschap van muzikanten om zich heen. “Ik wil steeds iets anders, op het moment luister ik zelf bijvoorbeeld veel black metal. Misschien wil ik hierna ook wel zo’n plaat maken. Voor ‘Earth Air Spirit Water Fire’ nam ik me in ieder geval voor om mezelf niet te beperken met doelstellingen en limitaties. Het was nu vooral dingen uitproberen, anderen toelaten en samen muziek maken. Dat was de grootste uitdaging voor mezelf, na zeven jaar alle touwtjes in handen gehad te hebben. Ik probeer nu anderen te sturen en te motiveren, maar ook om er zelf iets van op te steken.”
Een kop koffie wordt neergezet op de volle salontafel. Het is een mok met de Tazmanian Devil erop en de tekst “100% Animal”. Lemouchi ploft op de bank neer en pakt zijn telefoon om wat te laten horen: “Toen Robbie (Geerings) hier introk nadat de Bullit sloot, heb ik hem een gitaar in zijn handen geduwd. Die had hij al in jaren niet meer aangeraakt, maar niks doen hier op de bank, dat ging niet gebeuren. En meteen kwam dit eruit. Toen dacht ik: wij kunnen samen die kant wel op!”
Lemouchi werd soms gekscherend de dictator van The Devil’s Blood genoemd. Is hij de manager van Selim Lemouchi & The Enemies? “Dat is best een goeie eigenlijk. Ik denk zelf meer aan een regisseur of producent. Ik vertel mensen mijn ideeën en laat ze ermee werken en hun eigen ding doen.”
Dat dat geen makkelijk pad is geweest, wijt Lemouchi ook aan zichzelf: “Ik eis van mezelf het beste en naar anderen toe ben ik pijnlijk eerlijk. Dat verwacht ik ook terug. Daar hebben anderen soms wel moeite mee, de muzikanten waar ik nu mee werk evengoed. In het begin werd het wel eens bijna slaande ruzie in de repetitieruimte. Nu weet iedereen wat ik wil bereiken en zijn de gedrevenheid en motivatie er. De muziek moet goed zijn, emoties en het ego moet je opzij zetten. Dat moet ik ook. Ik denk dat een band zijn kracht verliest op het moment dat niemand meer “nee” zegt. Wanneer het scherpe en de uitdaging wegvallen. Dat wil ik vermijden, maar dat is moeilijk want het is eigen aan een artiest om zijn creativiteit met narcisme te verenigen. Natuurlijk heeft het ook met geld te maken, maar daar heb ik nooit verstand van gehad. Het is mijn rol binnen de band om anderen uit te dagen en op scherp te zetten. Dan komt er echt iets uit. De keuze voor de naam ‘His Enemies’ heeft daar wel mee te maken, met die bijna vijandige houding af en toe. Uiteindelijk is de kunst het belangrijkst.”
Kunst heeft inspiratie nodig, maar op de vraag waar Lemouchi geïnspireerd door raakt, volgt geen standaard antwoord. Wel een paar voorbeelden: “Ik luister heel veel muziek. Muziek is zoiets breeds als je grenzen en hokjes weg laat vallen. Wat ik nu op heb staan, bijvoorbeeld. Ik las in een recensie dat het inspiratie haalde uit Bathory en andere black metal. Dan denk ik, die schrijver heeft helemaal gemist dat er ook Tsjechische folk in zit en klassieke invloeden. Dat beperkt je referentiekader, daar erger ik me wel aan. Muziek is een spinnenweb, alles hangt met elkaar samen en iedereen inspireert elkaar. Zonder de Beatles was er geen Pink Floyd geweest en zonder hen weer andere bands niet en ga zo maar door. Je moet jezelf niet beperken door het over een scene of genre te hebben en je daarin op te sluiten.”
Twee gezichten
“Wanneer ik muziek aan het maken ben, luister ik zelf nergens anders naar dan naar mijn eigen muziek. Als ik iets te pakken heb en dat op ga nemen, dan duik ik daar dagenlang in. Honderden keren beluister ik het totdat het perfect is, dan schrijf ik mijn teksten en vul ik de muziek verder aan. Ik weet niet wat er populair is op dit moment, ik houd me bezig met mijn eigen muziek. Ik luister natuurlijk wel naar dingen, ik heb een lijst met nummers die ik het beste vind…” De mobiele telefoon komt weer tevoorschijn en de bandnamen worden opgelezen: “Jethro Tull, de Tsjechische band Root, Coil, Thin Lizzy, Beatles, King Crimson en Black Sabbath… ga zo maar door. Ik luister daar naar wanneer ik even gek word van mezelf, maar ik moet mezelf dan wel dwingen.” De term occult rock zegt Lemouchi niet veel: “Ik heb dat ooit ingevuld op iTunes voor onze muziek. Dat klopte wel bij The Devil’s Blood. Prachtig, al die vakjes invullen met termen en noem maar op. Maar later vroeg men wel eens naar de scene van occult rock. Ik ken die scene niet, is dat een scene? We komen niet bij elkaar op de shows en de meeste van die bands boeien me niet of heb ik nooit gehoord. Ghost heeft wel goede muziek gemaakt, maar de vergelijking met mijn muziek? Nee, die zie ik niet.”
Boeken worden wel volop gelezen. Maar soms ook weer helemaal niet, Lemouchi omschrijft zichzelf als een rare lezer. “Ik lees vooral veel op het toilet, daar heb ik altijd een stapel boeken liggen die ik door elkaar lees. De laatste tijd las ik veel van de Franse dichter Rimbaud. Daarnaast lees ik Comte de Lautréamont, die veel schreef over wreedheden. Uiteraard lees ik ook veel theologie en theosofie. Ik ben ook ‘De IJssfinx’ van Jules Verne opnieuw aan het lezen en ‘The Dark Tower Saga’ van Stephen King. Daar heb ik altijd veel inspiratie uit kunnen halen. En ‘Bloody Meridian’ van Cormac McCarthy, dat zich afspeelt in de vroege dagen van de Verenigde Staten. Natuurlijk lees ik ook altijd veel religieuze boeken, grimoires en boeken over archeologie. De Bijbel en de Koran blijven mij ook van inspiratie voorzien. Het is altijd goed te lezen hoe anderen de waarheid zoeken. Je moet je eigen gedachten natuurlijk behouden, maar die van een ander kunnen je stimuleren.”
Dat het ook andersom werkt, is prima te horen op de fascinerende plaat ‘Earth Air Spirit Water Fire’ die op 7 december gepresenteerd wordt. Lemouchi stelt er zelf de eerste vraag over: “Toen je er naar luisterde, hoorde je één geheel of vijf aparte delen?” Het antwoord is tweeledig, want de songs zijn totaal verschillend, maar het voelt als één geheel. Sommige nummers doen denken aan Pink Floyd of doom metal, anderen zijn meer krautrock en dromerig. “Ik heb dat zelf ook, ik luister alleen het bestand van 43 minuten dat ik heb gekregen na de opnames. De losse mp3’s heb ik ook, maar het geheel voelt goed. Het gekke is dat het inderdaad aparte stukken muziek zijn die niet bij elkaar passen, maar toch vormt het een geheel. Het album voelt aan als een periode tussen zonsondergang en zonsopkomst. Sommige nummers, ‘Chiaroscuro’ en ‘The Deep Dark Waters’, zijn met opzet simpel, met maar één riff. Deze nummers zijn verhalend, zonder enorm complex te zijn en delen eenzelfde atmosfeer. ‘Next Stop Universe B’ klinkt dromerig. Het lijkt ook heel simpel, maar het nummer verandert continu, bijna zonder dat het je opvalt. Het nummer ‘Just Dropped In’ van Kenny Rogers heeft hetzelfde; het voelt logisch, maar is compleet onregelmatig. Eigenlijk laten we daarin de hele standaard structuur los. Robbie (Geerings, red.) vond dat helemaal niks. Of ik niet een normaal nummer kon schrijven. Toen wist ik dat ik goed zat. We hebben wel ruzie gehad over dat nummer, maar het is echt goed geworden.”
Dat ruzie maken is een kant van de artiest Selim Lemouchi, heel anders dan de goedlachse spraakwaterval die hier op de bank zit, in zijn rijtjeshuis in Eindhoven. Live is dit ook zeker merkbaar. We confronteren hem met die twee gezichten. “Dat las ik ja, maar ik heb wel duizend gezichten hoor… Nee, in die zin denk ik dat je gelijk hebt. De vriendelijke kant is misschien een façade; ik doe me mooi voor om te kunnen functioneren in de samenleving. Op het podium, met mijn muziek, verander ik in een roofdier. Dan ben ik geen kuddedier meer en komt er een rode waas voor mijn ogen. Ik denk dat ik mezelf dan blootgeef, ik moet de controle hebben en alles moet goed gaan. Ik ben dan precies op mijn plaats om te doen wat ik moet doen, dan moet alles om me heen ook zo zijn. De normale normen zijn niet toegankelijk op dat moment.”
Lemouchi kijkt wat bedenkelijk. Hij is niet helemaal gelukkig met die donkere kant. “Ik werk er altijd aan, dat is ook een deel van het samenwerken. Ik moet mezelf uiten, dat wil ik niet, maar het is niet te stoppen. Er is een beheerste, ordelijke kant van mij en die creatieve, ongeremde kant. Die twee lopen in elkaar over en ik zoek nog naar een goede balans.”
Selim Lemouchi & His Enemies presenteren ‘Earth Air Spirit Water Fire’ integraal op 7 december 2013 in TAC - Eindhoven op 7 december 2013. Daarnaast zal er een expositie zijn en is er een dj die na afloop plaatjes draait. De voorverkoop is inmiddels gestart via de Effenaar. Kaarten kosten € 15,- per stuk. Het album is al te beluisteren op de 3voor12 Luisterpaal.