Afgelopen zaterdag, 5 november, was de tweede dag van het jaarlijks terugkerende Rewire festival in Den Haag. Rewire is een multidisciplinair festival waar moderne muziek en beeldende kunst twee dagen lang samenkomen op verschillende historisch en architectonisch interessante locaties. Uit deze beschrijving komt duidelijk het concept van Rewire naar voren, bijzondere muziek en kunst op bijzondere locaties.
Den Haag staat in velerlei opzichten bekend als een popstad, er bestaat een lange traditie als het gaat om het afleveren van succesvolle popbands. Er is echter ook nog een totaal andere kant aan Den Haag en wel die van de elektronische muziek. Dit komt jaarlijks tot uitging in de verschillende festivals waar moderne en avant-gardistische elektronica de ruimte krijgen zichzelf te tonen. Voorbeelden hiervan zijn State-X New Forms en TodaysArt en hier hoort Rewire zonder meer bij.
Bij binnenkomst is het stikdonker in de grote zaal van De Kerk. De enige vorm van verlichting bij Fransman Sylvain Chauveau is het neerdalende licht van een enkele lamp hoog boven het podium. In de rest van de immense zaal staan op tafeltjes tussen het publiek waxinelichtjes te flikkeren. De gewenste sfeer is direct bereikt voorbij de minimalistische neoklassieke muziek. Op plaat klinkt nog wel eens viool, vanavond houdt Sylvain het bij een enkele pingel op de vleugel. Hij speelt met lange uitgerekte eentonige composities, en vaak lijkt het alsof je naar een eeuwigdurende piep in je oren luistert. Een bezoeker fluistert: “Het lijkt wel alsof hij z’n instrumenten tijdens het concert nog in elkaar zit te solderen.” Soms klinkt een harde plop van een kabeltje dat in- en uitgeplugd wordt. Af en toe spreekt Chauveau wat teksten uit. Meest opvallende tekst komt bij de afsluitende cover van The Smiths ‘I know it’s over’. Is dit knisperende geluid nog wel muziek? Is stilte muziek? Het kan de zaal in ieder geval prima bekoren. Vanavond bracht Sylvain de definitie van het luisteren naar het creëren van geluid. Je moet ervan houden, maar het past prima op Rewire.
De headliners van het festival staan geprogrammeerd in Het Magazijn dat wordt omringd door de andere locaties, zoals De Kerk, Studio Loos en het Zeebelt theater. Bij aankomst in Het Magazijn is het mogelijk om meteen de wenteltrap omhoog te nemen naar de eerste verdieping waar de expositie New Arrivals plaatsvindt. In een grote kamer wordt werk van verschillende jonge, aanstormende talenten, geëxposeerd. Al rondlopend is het mogelijk om de kunstenaars zelf om tekst en uitleg te vragen over hun werk, zo vertelt Krista van der Wilk (videokunstenaar) "ik werk het liefst met beelden waar ik geen invloed op kan uitoefenen, die een natuurlijk proces doorlopen, bijvoorbeeld de beweging van lichtinval. Hiermee kan ik daarna zelf aan de slag om iets te creëren".
Peter Broderick speelde onlangs nog een prachtige folkachtige soloset in het Paard van Troje, vanavond laat hij met Machinefabriek in De Kerk een totaal andere kant zien. Sterker nog, ze improviseren het hele concert, zo vertelt hij aan het begin van hun optreden. Dit omdat ze bij de soundcheck merkten dat dat beter werkte dan hun liedjes samen te spelen. En wat een samenspel is dit. Beide spelen zo goed dat het niet eens lijkt alsof het allemaal ter plekke wordt gedaan, zo vlekkeloos lopen de elektronisch vervormde lijntjes van Machinefabriek met Brodericks piano, zingende zaag en elektrische gitaar in elkaar over. Tussendoor is er een moment voor applaus, waarna ze hun improvisatiekunsten nog even dunnetjes over doen. Broderick gebruikt ook zijn lichaam als instrument: hij trommelt met zijn handen op de piano, en klapt ritmisch. Verrassing van de avond is als hij een stukje beatboxt. Die zagen we niet aankomen. Het lijkt allemaal op dwingende, soms dreigende maar altijd vloeiende filmmuziek die je zou verwachten bij een moeilijke arthousefilm. Als je je ogen dichtdoet, kun je die film er zelf bij verzinnen. Tot die tijd is het kijken naar en genieten van muzikaal vakmanschap.
Wederom in De Kerk brengt Nils Frahm, simultaan spelend op keyboard links en vleugel rechts, met Anne Müller op cello ernaast stevige klassieke melodieën ten gehore. Het is een geijkte combinatie, piano en cello, en met de elektronische elementen voegt Frahm een extra dimensie toe aan hun muziek. Hij kijkt liefkozend naar zijn Anne, die flink tekeer gaat op haar instrument. Zelf wiegt Frahm in trance over zijn keyboard en knopjes heen, en gaat compleet op in hun performance. De cello stoot diepe donkere en vooral harde klanken uit als de piano hoog gaat. De zaal geniet en even lijkt het alsof het publiek toeschouwer is van een muzikale paringsdans tussen Frahm en Müller, zo toegewijd als ze spelen. Als de laatste toon gespeeld is, glimlachen ze hijgend van inspanning naar elkaar en kust Frahm Müller. Passie zoals je het nog niet eerder gezien hebt. Na een kort maar overweldigend applaus komen vrienden Peter Broderick en Machinefabriek erbij om de rest van de set van wat extra kracht te voorzien.
Ondertussen is het beneden al aardig druk aan het worden bij het optreden van Comfort Fit. Deze Duitse producer staat bekend om het doorbreken van conventies omtrent genres en brengt stijlen zoals hiphop, dubstep en electro vloeiend samen in één set. Echte kenners van deze substroming zullen zeggen dat dubstep alweer dood is, tegenwoordig zijn het de wonkiebeats die de slag slaan. Wonkie betekent scheef of wiebelig en naar de muziek luisterend is dat snel begrepen. Het eigenaardige van deze muziek is dat de maat niet helemaal goed loopt. Het is namelijk een driekwartsmaat in een vierkwartsmaat waarbij de derde slag van de driekwartsmaat net voor het derde kwart valt. Wat deze muziek zo interessant maakt is dat de beat consequent inconsequent loopt en daardoor toch een vloeiende beat genereert.
De in het duister gehulde Kerk past perfect bij de donkere ambient goth-producties van Holy Other. Deze jongen is getekend door het Tri Angel Records label waar ook de witch house van oOoOO zit (die vanavond ook op Rewire optreedt). Het label staat bekend om zijn gewaagde acts: post-R&B á la The Weeknd, dubstep zoals James Blake en witch house. Niemand weet tot dusver wie er precies achter Holy Other schuilt of waar hij vandaan komt - Berlijn, Gothenburg en Manchester worden op internet genoemd - en die spannende mystiek wil hij graag zo houden. In een zwart T-shirt met zwarte kap over het hoofd draait deze Dood van de Dark Ambient aan zijn knopjes. Gesamplede vocalenvormen de ruggengraat van zijn met dubstep doorspekte producties. De synths worden ondersteund door schimmige goth-koortjes. Op de vertraagde videobeelden zien we achtereenvolgens een hand die opspringend water opvangt, verstuivende zandduinen en kabbelend water. De muziek en de beelden lenen zich uitstekend voor een half uurtje onderuitgezakt loungen, maar zijn in het donker voor vermoeide oogleden misschien iets te rustgevend, maar tegelijkertijd ook behoorlijk griezelig. ‘YR love’, ‘Touch’ en ‘Know where’ zijn kalmerende tracks die de meanderende geest naar hogere sferen kunnen leiden.
Tegen het einde van de set van Comfort Fit wordt het drukker op de dansvloer. Dit is niet verwonderlijk want na dit optreden begint het optreden van een van de headliners, Dorian Concept. Deze klassiek geschoolde producer uit Oostenrijk is razend populair vanwege zijn snel veranderende, hectische melodieën vol met elektronische funk, synthesizers en 8-bit chiptune gekte, veelal ondersteund met wonkiebeats. Sommigen zullen zich zijn enigszins rustige middagshow op Lowlands 2010 herinneren. Maar vanavond is dansen het devies. De man, druk in de weer met zijn apparatuur, produceert een opzwepende set waar het publiek los op kan gaan. Het publiek in de zaal kan de show van Dorian Concept duidelijk waarderen.
Naast deze en andere grote buitenlandse namen zoals Rustie en Kuedo (beter bekend als Vex'd) is er ook groot Nederlands talent en wel in de vorm van DJ/Producer Martyn. Hij staat als een-na-laatste act geprogrammeerd en geeft de zaal wat het wil, een knallende set waarin techno, dubstep en house naadloos op elkaar aansluiten en in elkaar overvloeien. Er wordt veel gedanst en dat komt mede door de fijne opbouw in de programmering.
Dit is volgens Bronne Keesmaat, zakelijk en artistiek leider van Rewire, een van de doelen van het festival. De acts worden geboekt op basis van wat zij kunnen toevoegen aan de programmering en niet louter op basis van hun populariteit, zo moet er een goede opbouw van de avond ontstaan. Daarnaast valt op dat het publiek flink gemêleerd is wat betreft leeftijd. Zowel jonge feestzoekers als iets oudere muziekgenieters worden door dit soort optredens aangetrokken en de sfeer is erg gemoedelijk. Al met al is Rewire Festival een zeer interessant evenement waar kunst en moderne elektronische muziek een interessant en uitdagend geheel vormen.