State-X New Forms 2011: zaterdag 17 december

Het State-X gevoel

Frank Veldkamp, Marc van der Geest en Remco van der Ham | Foto’s: Jan Rijk en Ramond Jaggessar ,

Een echte festivaldag op State-X New Forms. Meerdere zalen open om heen en weer te lopen tussen de acts, verrassingen in positieve en negatieve zin en de terugkeer van het Prakpodium. De grote zaal van het Paard van Troje is met een vernuftige constructie (doek, podium en brug) gehalveerd in grootte.

Het State-X gevoel

Een echte festivaldag op State-X New Forms. Meerdere zalen open om heen en weer te lopen tussen de acts, verrassingen in positieve en negatieve zin en de terugkeer van het Prakpodium. De grote zaal van het Paard van Troje is met een vernuftige constructie (doek, podium en brug) gehalveerd in grootte.

Sunburned Hand Of The Man is een experimenteel noisefolkcollectief, dat in afwisselende samenstellingen optreedt. In de SuperMarkt is er gekozen voor twee drummers, een gitaar, een accordeon en een dame die druk in de weer is met echo’s, oscillaties en feedback. Na een kwartiertje begint te dagen dat de set niet is onderverdeeld in ‘liedjes’, maar dat er sprake is van één lange jam. Onheilspellende percussie, krakende samples van oude radiotoespraken, retrofuturistische ufo-geluiden, flarden accordeon en heel veel gitaarfeedback, met om de zoveel tijd een climax. De band is duidelijk op zijn sterkst in die uitbarstingen, als alle losse elementen bij elkaar komen en de twee drummers verschillende, bijna tribale roffels tegen elkaar in rammen. Als de opbouw van het stuk echter herhalingen begint te vertonen - weer die ene sample, weer vijf minuten zonder herkenbare ritmes of melodieën - is de grootste nieuwigheid er wel vanaf. Fascinerend is het zeker, maar af en toe een klein stukje herkenbaarheid zou geen kwaad kunnen. (MvdG)

Jack Allett is een gitaarvirtuoos die drones door zijn lange muziekstukken weeft. Verlegen zit hij op een krukje met een laptop naast zich en zijn gitaar op schoot composities op te bouwen. In het begin van de set kabbelt zijn gitaarspel rustig voort, maar ongemerkt neemt tempo en complexiteit toe. Zonder op te kijken mompelt hij tussen zijn tracks door korte aankondigingen. Halverwege zegt Allett iets te doen wat hij nog niet eerder heeft gedaan. Vanuit de laptop klinkt een metronoom en met een loopapparaat neemt hij zijn de muziek die hij speelt op een twaalfsnarige gitaar meerdere malen op. De metronoom maakt als beat onderdeel uit van de muziek die nu echt begint te leven. De waardering voor de Brit neemt met iedere maat in dit kwartier durende stukje vakmanschap toe. De laatste paar minuten raakt hij zijn gitaar niet meer aan en brengt het nummer door slechts met effectpedalen en de computer te spelen tot een keurig einde. (FV)

In het Paardcafé staat een aantal jonge talenten op het programma. As The World Burns beperkt zich tot een drummer en een zwaar overstuurde basgitaar. De bedoeling is dat het klinkt als Death From Above 1979 of Motörhead. In de praktijk krijgt het snel afdruipende publiek het idee dat er langer over de bandnaam is nagedacht dan over de nummers. Die, zoals beloofd, oorverdovend zijn. Dat wel. Deadstokdonuts heeft vanavond behoorlijk wat eigen publiek meegenomen - geen overdaad in een vanavond vaak akelig leeg Paardcafé. Jammer dat zijn elektronica het meermalen laat afweten. Als alles werkt, laat de jonge producer horen talent te hebben voor het maken van lome, abstracte beats uit de school van Aphex Twin en Plaid. (MvdG)

In de grote zaal van het Paard van Troje is Oy, de half-Zwitsers/half-Ghanese Joy Frempong, de volgende act op het programma. Oy treedt solo op, al stelt ze nog wel even haar ‘bandleden’ voor; vier om haar heen geplaatste poppetjes die als ze aangetikt worden verschillende geluiden produceren. Muzikaal maakt Oy een mix van hiphop en electro muziek waarbij de nummers opgebouwd worden uit verschillende samples. Voor die samples gebruikt ze zowel haar stem als de meest uiteenlopende attributen. De nummers hebben hierdoor een zeer speelse maar ook spannende opbouw die steeds langzaam naar een climax gaat. Zeer leuk optreden. (RvdH)

Bij de eerste blik op Apparat Organ Quartet heeft de hele zaal maar één collectieve gedachte: KRAFTWERK, met hoofdletters en uitroeptekens. Vier stoïcijnse mannen achter een enorme stapel synthesizers, oude keyboards en verminkte orgels, en geen zanglijn zonder vocoder - de gelijkenissen zijn treffend. De IJslanders hebben echter een drummer ingelijfd en blazen vanaf de eerste nooit veel harder dan hun Duitse voorgangers deden - af en toe geholpen door een synth met het geluid drie massieve rockgitaren tegelijk. De melodieën zijn vaak mooi melancholisch en schieten heen en weer tussen een Duitse Krimi-soundtrack, antieke computerspelletjesmuziek en een overdonderend soort Pendulum-electrohardrock. Hilarische hoofdrol is weggelegd voor Hörður Bragason, in het dagelijks leven kerkorganist(!), die met handgebaren een soort mini-choreografietjes aflevert. De innemende muzikanten hebben er zoveel lol in dat ze ruzie riskeren met een toegift, die absoluut niet in het schema past. Het publiek neemt het ze absoluut niet kwalijk. (MvdG)

Cultfiguur Baby Dee is een bijzondere verschijning. Actief in een schemergebied tussen klassieke muziek, cabaret en theater waarin ook figuren als Antony Hegarty, Little Annie en David Tibet ronddolen, speelt en zingt ze al sinds de jaren zeventig dat het een lieve lust is. Uitgedost in een post-apocalyptisch nachtgewaad betreedt Baby Dee -met wandelstok- het podium om eens even lekker een potje te komen optreden. Zichtbaar in haar element zingt ze stukken van haar meest recente album 'Regifted Light', waarbij een komische noot niet geschuwd wordt. 'The pie song' is een welkome afwisseling tussen de overwegend zware stukken. Halverwege verlaat Baby Dee haar vleugel voor een wandelingetje naar de andere kant van het podium, wat ze met zoveel grandeur doet dat het haar direct applaus oplevert. “Months of practice pay off”, lacht ze dankbaar. Halverwege de wandeling speelt ze een intermezzo op accordeon om daarna plaats te nemen achter de harp. “Are you ready my dear?”, vraagt ze haar cellist op Dame Edna-achtige toon. Het publiek luistert ademloos en laat zich vol overgave inpakken door deze innemende verschijning . (FV)

Op het kleine Prakpodium in de lobby van het Paard van Troje staan vanavond zes acts op het programma. Chant & Chicory mixen bedeesde electronica en ambient met vioolspel en poëzie. Ook hier wordt een loopapparaat gebruikt, deze keer om de viool terug te spelen. Muzikaal doet het in de verte denken aan Coco Rosie. Het geheel klinkt breekbaar en melancholisch, mooi als je net de zaal bij Jack Allett bent uitgelopen, een totale gehoorschok voor wie net Apophallation op het Prakpodium heeft ondergaan. Het zit de Antwerpse Miaux (Mia Prce) technisch niet mee vanavond. Haar keyboard wil maar niet klinken zoals het bedoeld is en Mia kijkt er erg ongelukkig bij. De instrumentale deuntjes die ze speelt klinken droevig en hebben een oubollige ondertoon. Zachtjes wiebelend met kousen tot boven haar knieën spat het charisma of enthousiasme niet bepaald van het podium af. En toch is het fascinerend haar tussen twee discobollen in haar muziek te zien maken. Moeilijk te plaatsen op State-X New Forms, maar ooit gaan we Miaux terug horen op de soundtrack van een Alex van Warmerdamfilm. Als de drummer van Dead Neanderthals het eerste nummer inzet blijf je even staan. Dit klinkt lekker. Totdat de andere helft van het duo zijn lippen aan de saxofoon zet en je gillend het pand doet verlaten. Letterlijk. (FV)

Het Nederlandse The Mirror Conspiracy heeft een valse start: materiaalpech zorgt voor verdere vertraging in het toch al gesneuvelde schema. Het optreden begint gespannen, en dat wordt niet beter als saxofonist Ghasem Batamuntu - tevens gewapend met een indrukwekkend arsenaal aan percussie- en blaasinstrumenten - zich nijdig maakt over zijn podiumgeluid. De achtkoppige formatie zet de toon met een lange jazzrockjam, doorspekt met funk- en reggaeloopjes. Vanavond is de hoofdrol echter voor de uit Alabama afkomstige dichter Sharif Simmons. De verandering in sfeer is direct voelbaar als Simmons - boomlang, met imposante zonnebril en dito sik - het podium oploopt. Hij brengt zijn spoken word op een manier die sterk doet denken aan Gil Scott-Heron en zolang hij op het podium staat stuwt hij ook ‘zijn’ band tot grotere hoogten. De nummers waarbij Simmons in de coulissen duikt, voelen echter meer als lange intermezzo’s dan als volwaardige liedjes. The Mirror Conspiracy mist daarmee de urgentie waar je bij een SXNF-act op hoopt. (MvdG)

Voordat de drie rappers van het New Yorkse Das Racist aan hun set in De SuperMarkt beginnen moet er eerst thee geserveerd worden. De heren nemen de tijd om de aangeboden smaakjes te beoordelen alvorens de zakjes uit hun verpakking te halen en in de glazen heet water te dompelen. De vierde man, type uitgebluste nerd, wacht op het seintje om de eerste beat op de laptop te starten. Das Racist gaat los en rappen dat ze al ons geld willen hebben. Het tweede nummer wordt aangekondigd als “This is our second song”, het derde als “This is our third song”. Vervolgens gaat het van “Los Angeles make some noise!” en “You are the cutest in the house” tegen een argeloos meisje wat letterlijk omver gesprongen wordt door één van de wannabe Beastie Boys. Met twee goed ontvangen mixtapes en een album (‘Relax’) op zak is een zekere reputatie deze humoristisch bedoelde bende vooruit gesneld, maar verder dan een studentikoze persiflage op wat ooit hiphop was komt het vanavond niet. (FV)

De Italiaanse componist Fabio Orsi zit op het podium in de grote zaal in het donker op zijn knieën achter een tweetal laptops verstopt. Orsi laat zijn muziek beïnvloeden door vooroorlogse folkopnamen van musicoloog en folklorist Alan Lomax. Muzikaal resulteert dat in een drie kwartier durend optreden bestaande uit zware drones. Geen makkelijke kost en heel veel animo is er dan ook niet. De muziek vormt in combinatie met de visuals op de beamer achter Orsi echter wel een indrukwekkend psychedelisch schouwspel voor diegene die zich daarvoor open weet te stellen. (RvdH)

Doordat het optreden van The Mirror Conspiracy flink is uitgelopen, begint Slugabed ruim een half uur later dan gepland. Het is de eerste dance act op het programma in het Paard van Troje vanavond. De 19-jarige producer maakt een mix van hiphop en dubstep en doet dat zeer overtuigend. De stevige beats komen keihard binnen, ook qua geluidsvolume. De volumeknop staat echter nog een stukje verder gedraaid in de grote zaal van het Paard, waar Canblaster is begonnen. De net als Slugabed nog jonge producer (21 jaar) haalt ook zijn invloeden uit de hiphop, maar combineert dit niet met dubstep maar house en electro. Met Slugabed en Canblaster, en even later ook Christoph de Babalon, komt de festivalavond van State-X New Forms aan een dansbaar eind. (RvdH)