Spinvis
Hart Op De Tong is het initiatief in de Keizersgrachtkerk dat artiesten vraagt om tijdens een lange avond hun hart te laten spreken in de vorm van muziek en tekst. De songteksten van de artiest staan centraal rond de thema's muziekbeleving en zingeving. Tussen de nummers spreekt een gastspreker met de artiest en is er ruimte voor vragen uit het publiek. Bovendien worden de deelnemers uitgedaagd om ook met het prachtige orgel in de kerk aan de slag te gaan.
Eefje de Visser speelt met hart op de tong nieuw repetoire
Aanstaande maandag om 20:00 uur in de Keizersgrachtkerk in Amsterdam
Eefje de Visser groeide afgelopen jaren uit van singer-songwriter tot een begrip op zich in de Nederlandse popmuziek, Met het debuutalbum De Koek speelde zij in 2011 meer dan honderd shows waar ze, na het optreden op Eurosonic/Noorderslag vorig jaar, met haar festival-, en theatertour in 2012 nog eens zestig optredens aan vast plakte. Gedurende deze tocht nam zij in wisselende formaties en veranderende arrangementen haar eenplatige oeuvre regelmatig onder handen. In haar ongecompliceerde Nederpop verbindt zij op toegankelijke wijze alternatieve popmuziek met lichtevoetige poëzie. Aanstaande maandag vertolkt zij voorlopig voor het laatst het werk dat zij in 2011 uitbracht en toch wordt het weer anders. Voor de concertreeks van Hart Op De Tong bewerkte zij net als haar voorganger Spinvis, haar nummers met orgel en koor.
Spinvis sloot de eerste reeks van concerten in november vorig jaar af met overgave samen met zijn vaste toetsenist Lucas Oldeman en organist Diederick Koornstra. Daarnaast voerde hij een openhartig gesprek met theoloog Tom de Haan en publiek. Ligt de lat nu te hoog? Wij vroegen Eefje de Visser in de aanloop naar het concert hoe zij aankijkt tegen muziekbeleving, zingeving, naar haar plannen voor aanstaande maandag en het nieuwe album dat in de maak is. De voorverkoop is inmiddels gesloten, maar intekenen voor een kaartje aan de deur kan nog met voorrang via onze gastenlijst.
Zingeving
Eefje komt zelf uit een muzikaal gezin. Iedereen maakt en schrijft muziek, wat het een bijna vanzelfsprekend karakter geeft. "Muziek maken is voor mij deels zingevend. Ik schrijf vanaf mijn elfde jaar al mijn eigen liedjes en op een gegeven moment had ik alleen nog maar mensen om mij heen die hetzelfde doen. Dat wordt muziek maken heel normaal. Iedere keer als je daarin iets nieuws doet, geeft dat op zichzelf wel zin, maar ik ben wat zingeving betreft toch ook altijd op zoek naar iets anders. Het is niet zo dat muziek maken voor mij die leegte totaal opvult. Muziek maken zelf is niet een hoger doel, maar eerder vanzelfsprekend dus. Wat ik vooral geweldig vind aan muziek maken is het samenwerken met mensen en de momenten die je met hen beleeft. Die zijn voor mij wel heel zingevend."
Zingeving is ook niet bewust vervlochten in haar teksten of een integraal onderdeel van haar muzikale doelstelling. "Nee, juist helemaal niet meer. Ik heb dat wel een tijdje gedaan tijdens mijn opleiding. Ik was toen bewust bezig met hoe je nou moet schrijven. Niet per se zingevend, maar ik wilde toen wel goede teksten schrijven; met een kop en een staart en dat het klopt en er altijd iets bijzonders in wordt gezegd. In ieder geval met een thema. Ik werd daardoor een tijd lang heel ontevreden over alles wat ik schreef en maakte. Er zit zelfs nog een vleugje van dat werk op De Koek. De latere dingen van dat album en alles wat ik nu voor het nieuwe album heb geschreven hebben dat niet meer. Op dit moment probeer ik expres niet meer een verhaal te vertellen. Ik richt mij op een sfeer, waarbij mensen een eigen film in hun hoofd kunnen afdraaien vanaf het moment dat ik begin. Mijn werk is daarin veel beeldender en abstracter geworden, zodat mensen meer ruimte hebben om weg te dromen."
"Dat zal makkelijker worden voor mensen met de nieuwe plaat, omdat ik minder expliciet ben in mijn teksten. Ik probeer geen mening meer probeer te verkondigen. Die verandert bij mij toch om de haverklap. Dus dat belerende wil ik echt zien te voorkomen. Maar vergis je niet, sommige artiesten kunnen dat juist heel goed. Neem Lucky Fonz III bijvoorbeeld. Hij is echt zo'n Bob Dylan figuur, die dat dus heel goed doet. En hij heeft ook echt ideeen die hij met de wereld wil delen. Voordat ik De Grote Prijs won was ik echt een ander persoon. Ik ben zo gedraaid en veranderd in vergelijking met toen. Ik houd ook niet van moralisme, niet meer althans. Bij mij thuis ging het vaak over wat goed en kwaad is en hoe je moet zijn. Of hoe mensen moeten doen en hoe de wereld is. Dat heeft mij in het begin erg gevormd omdat je daar logischerwijs toch in meegaat. Maar toen ik dat eenmaal doorhad, vond ik het juist verschrikkelijk en werd ik er uiteindelijk cynisch van. Dat is dan weer het andere uiterste, iets wat ik nu weer probeer te voorkomen. Want ik wil wel positief blijven."
"Eigenlijk zit zingeving juist in hele simpele dingen, zoals het hebben van een baan. Of het hebben van vrienden, familie en sociale contacten. Zodat je een bepaalde omgang met anderen hebt en je leven een ritme kent waar je je fijn bij voelt. Dan maakt het niet of je nu muziek maakt of dat je iets heel diepzinnigs doet. Integendeel zelfs, ik denk dat diepzinnige dingen juist vaak je leven veel ingewikkelder maken, waardoor je de houvast kwijtraakt. Want je kan met veel thema's geen kant op. Je loopt er maar mee in je hoofd en er is nooit één waarheid. Volgens mij vinden mensen veel meer houvast in het feit dat ze gewoon naar hun werk gaan iedere dag, een gezin hebben en vrienden. Dat wil niet zeggen dat niets ertoe hoeft te doen. Muziek is juist iets dat mensen zin geeft en mensen raakt. Geraakt worden is bij uitstek weer iets dat zin geeft of zin heeft."
Het nieuwe album is inmiddels af. Daar kreeg ze het afgelopen jaar voldoende tijd voor. Althans, de nummers zijn geschreven en er moet nu geschrapt worden, flink geschrapt. "Van de waslijst aan nummers die er nu ligt zullen sommige nummers gewoon op het volgende album moeten verschijnen. Het ging ineens zo snel. Na de Koek heb ik anderhalf jaar amper iets geschreven. Het afgelopen half jaar heb ik vrij genomen en ontzettend veel geschreven. Met veel vrije tijd komt er bij mij juist heel veel muziek uit."
De Koek was op
Met twee rondes Eurosonic/Noorderslag een release-tour, een festivaltour en een volledige theatertour is er na anderhalf jaar touren bijna geen podium meer over in Nederland waar zij haar debuutplaat niet ten gehore bracht. "Nee, natuurlijk, die koek kwam mij letterlijk mijn strot uit, zeker bepaalde liedjes. Er is een liedje dat ik na de eerste tour sowieso niet meer speelde en de rest hebben we in de loop van afgelopen jaar compleet omgebouwd. Voor de laatste theatertour hebben we zelfs de akkoorden veranderd, zodat het ook voor ons helemaal nieuw was. Neem het nummer De Koek zelf, daar had ik helemaal geen zin meer in. Maar toen we de akkoorden compleet veranderd hadden klonk het zo anders, dat ik er juist veel zin in had om het te spelen. Inmiddels ben ik ook die versie weer zat hoor. Ik ben niet ongelukkig met wat ik allemaal heb mogen doen, maar het is in sommige opzichten echt te veel geweest. Ik heb daarom echt ontzettend veel zin om de nieuwe nummers te gaan spelen. Het heeft een ander geluid en weer een andere sfeer."
Ook dit nieuwe album schreef ze helemaal zelf. Muziek schrijven is voor haar als beeldhouwen. "Daar laat je ook geen ander aan jouw werk bijtelen. Bovendien haal ik er veel voldoening uit. Maar qua arrangementen hebben de muzikanten waarmee ik werk juist wel veel invloed gehad. Het arrangeren hebben we wel meer samen gedaan, al duik ik nu eerst zelf de studio in. Ik heb wel nagedacht om gezamelijk de studio in te gaan. Na al dat touren samen leek dat eerst vanzelfsprekend, maar gaandeweg merkte ik dat ik er helemaal niet uitkwam in mijn hoofd en toch meer een singer-songwriter ben dan bandschrijver. Dus als ik een ideetje heb voor een drumlijntje, vraag ik de drummer er even bij en als ik strijkers in mijn hoofd hoor pak ik de telefoon. Bovendien ben ik behoorlijk eigenwijs en wil graag alles zelf doen, ook al ben ik er niet altijd even goed in. Het is gewoon te leuk, al laat ik live meer toe dan tijdens de opnamen."
In dat opzicht wordt het toch weer een kleine plaat, met de liedjesschrijfster aan de basis. "Ik heb mij wel meer laten inspireren door bandjes. Neem Bon Iver, een typische singer-songwriter, maar zijn album doet niet meteen denken aan een man met een gitaartje. Ook De Koek vond ik al heel vol klinken, maar wellicht komt dat omdat ik daarvoor echt alles alleen deed. Ik ga op de nieuwe plaat wel instrumentaler te werk. De koek bestond uit alleen korte liedjes; kort intro, zingen, zingen, zingen, refrein, zingen, zingen, zingen en uit, afgelopen. Nu laat ik meer ruimte voor mooie instrumentale stukken, waardoor het sowieso minder singer-songwriter aanvoelt. In absolute vorm blijven het nog steeds liedjes, maar wel wat ruimer."
Geen typische singer-songwriter plaat dus. Maar hoe klinkt dat dan? Wat maakt eigenlijk het verschil? " De koek is vrij gevarieerd en qua sound heel poppy. Het werd ook geproduceert door een hiphip-producer. Ik wil een hele vloeiende organische plaat maken, die wel een beetje knutselig aanvoelt. Wat drumpartijtjes hier en wat percussiemomentjes daar, zodat er meer lagen ontstaan. Het moet meeslepend zijn, zonder bombastisch te worden. Van die muziek waarbij het niet uitmaakt waar je bent of waar je loopt, maar die de situatie heel filmisch maakt. Dat het niet uitmaakt waar je precies bent, maar het toch aanvoelt als een bijzonder moment. Meer zoals Trein en Genoeg, je moet het overal kunnen horen. Ik begrijp best dat het niet veel op feestjes gedraaid zal worden, maar het wordt wel toegankelijk en prettig. Ik wil niet dat het als gecompliceerde muziek ervaren wordt, maar wel eigen en niet voor iedereen, zodat je een connectie hebt met de muziek. Het moet dus overal geluisterd kunnen worden, behalve op feestjes. (Nee, je mag het ook op feestjes draaien, ligt maar wat voor een feestje je wilt geven .)"
Hart Op De Tong
Grote kans dat er maandag al wat nieuw werk voorbij komt. Zij pakt in ieder geval de kans aan om weer eens iets heel nieuws neer te zetten. "Ik ben nu zorgvuldig bezig met de voorbereiding. Ik zal deels nieuwe nummers spelen en in een andere bezetting. Met het orgel werken is heel gaaf maar ik ben bang dat het heel statisch klinkt en dat het iets hoogdravends krijgt. De nieuwe nummers zullen nog niet zo rijk gearrangeerd zijn. En ik ga veel in koorvorm doen, want ik heb twee vriendinnen waarmee ik vroeger in een bandje heb gezeten die heel mooi kunnen zingen en iedereen in mijn band zingt ook goed. Dus ik ben van plan om de koortjes veel grootser neer te zetten wat in een kerk, gemaakt voor samenzang, gewoon fantastisch zou moeten klinken. Verder kijk ik uit naar het gesprek met het publiek en over hun kijk op muziek en muziek maken. Zelf heb ik het idee dat mensen die geen muziek maken een veel magischer beeld hebben van hoe dat is. Ik wil graag laten zien dat je er helemaal niet zo moeilijk over hoeft te denken. Ik hoor zo vaak mensen zeggen 'Ja, ik heb geen verstand van muziek hoor'. Dat heb ik natuurlijk ook niet. Het is ook onzinnig om daar verstand van te hebben. Wat heb je daar nu aan? Je moet het gewoon mooi vinden of niet. Want iedereen weet wel wat hij of zij mooi vind. Als je ze twee nummers of instrumenten laat horen, heeft iedereen een voorkeur. Dat is precies hoe een muzikant ook moet werken."