Album van de Week (46): Nusantara Beat

Toen in de jaren vijftig Indische Nederlanders naar Nederland kwamen, brachten zij de rock-’n-roll en Amerikaanse gitaarklanken mee die ze in Indië al omarmden. Hun snelle gitaarstijl groeide hier uit tot Indorock: een van de eerste rockgenres in Europa, die later ook de Nederlandse surfrock beïnvloedde. Zeventig jaar later brengt Nusantara Beat de gitaren weer mee naar traditionele Indische muziek (die in indorock nauwelijks hoorbaar was): op deze plaat klinken gamelan-toonladders, Soendanese invloeden en instrumenten uit de eilandengroep (Balinese gongs, kacapi-zithers en kendang-drums) op funk-, psychrock- en surfsongs, zoals dat nooit eerder is gedaan. Daarmee is het een wonderlijk document van een plek en tijd die nooit als zodanig heeft bestaan. Zoals Altin Gün anatolische rock- en Turkse folkmuziek uit de jaren zestig en zeventig vermengde met psychedelische invloeden en zelfs synthpop uit de eighties, en Khruangbin een westerse blik wierp op Thaise funk. 

Nusantara Beat heeft een lange aanloop gehad: in 2022 ontstond de band, met leden van o.a. Jungle by Night, EUT en Altın Gün. Ze bouwden aan een snel groeiende reputatie met vlammende live-optredens en een reeks geprezen singles. Die vormden een soort onderzoek voor dit album: ze herinterpreteerden toen nog traditionele nummers uit Indonesië, nu zijn ze toe aan het schrijven van eigen werk, waarmee ze ook muzikaal meer de diepte in gaan. Boven dit mengsel aan westerse en Soendanese invloeden zweven de vocalen van Megan de Klerk, voormalig frontvrouw van EUT. Ze schreef haar teksten eerst in het Engels en bandlid Michael vertaalde ze naar het Indonesisch, zodat klankkleur, ritme en lettergrepen naadloos aansluiten bij de muziek.

De tracks gaan over intense emoties: verlangen, verlies en innerlijke strijd. De track 'Ke Masa Lalu' gaat over twijfel en gemis; Megan zingt over het zoeken naar iemand uit het verleden: ‘Onze harten zijn met elkaar verweven. Een liefde die niet vergeten kan worden’. Een rollende surfgitaar voert je mee, terwijl gamelanpercussie er zacht onder tikt. Nusantara Beat heeft het ook over het verlies van zelfcontrole, zoals op 'Hilang Kendali'. ‘Dat gevoel van de controle verliezen, ik wil verdwijnen! drink, en laat het los.’ klaagt Megan. De bijzonderste track is 'Kalankang', geïnspireerd door Soendanees en Indonesische mythes, over iemand die wordt achtervolgd door een spookachtige verschijning die alleen zij kunnen zien. De elektrische gitaar met whammy bar creëert pitch bends wat de mysterieuze sfeer oproept van klassieke avonturen- en detective cartoons zoals Scooby-Doo. Zo brengt Nusantara Beat de cirkel rond: waar Indische Nederlanders de rock-’n-roll naar Nederland brachten, brengt de supergroep diezelfde vurige energie nu terug naar traditionele Indonesische muziek, niet als nabootsing, maar als iets nieuws dat nooit heeft bestaan.