ADE25: Steve Reich's klassieke blauwdruk van een technoset

Zou hij slapen of is het diepe concentratie? Waar gaan die twee in elkaar over? Je denkt het over je buurman, die zijn hoofd steeds dieper laat zakken, en hij vast over jou, als hij af en toe even zijn ogen opent. Het is de tweede uitvoering van Steve Reich's Music For 18 Musicians door ensemble Het Muziek (voorheen Asko Schönberg) deze avond, we bevinden ons aan de rand van de nacht.

Er valt een hoop te analyseren aan dit beroemde stuk. Hoe het bestaat uit elf secties, voorafgegaan door een opening, en een closing die de pulses neerzetten. Hoe in die opening de elf akkoorden worden geïntroduceerd die in de elf secties na elkaar centraal zullen staan, repetitief gespeeld en door elk instrument met een eigen klankkleur ingevuld. Hoe de marimba's en de piano's constant het ritme vasthouden, als een soort motor, terwijl violen, klarinetten en menselijke stemmen over elkaar heen buitelen met verschuivende patronen.

Maar uiteindelijk beginnen al die fonkelende en flikkerende geluiden in je hoofd te dansen en samen te vloeien tot een hypnotiserend geheel en raak je daadwerkelijk in een soort trance. Een puur muzikale trance, waaruit je weer even opschrikt als de vibrafonist - de leider van het stuk - met een paar rake klappen het stuk verder duwt. 

Meest opvallende moment is de overgang van sectie V naar VI, als de marimba's heel even stil houden en de piano’s met warme akkoorden de leiding nemen. Dankzij het dwingende geluid van aanzwellende vrouwenstemmen, diep vibrerende klarinetten en een paar shakers ontstaat plotseling een ritmische euforie zoals je maar al te goed kent uit een technoset. Handjes in de lucht? Nee, dat nou ook weer niet. Maar op dat moment is volstrekt duidelijk wat dit stuk op ADE doet. 

Volgens mij zit hij toch wel echt te slapen.