De Rotterdamse popsector bloeit. En toch ook niet. Want podia en festivals worden goed bezocht, de bezoeker is tevreden, maar voor de meeste organisaties blijft het knokken. Vooral gratis muziekfestivals als Dunya en Metropolis lijden verlies en alternatieve podia als Waterfront en Baroeg hangt het faillissement als een zwaard van Damocles boven het hoofd. Ook de door het huidige college gewenste verzelfstandiging van kunstinstellingen is niet voor iedereen een zegen. DE PODIA Twee poppodia in Rotterdam zitten flink in de problemen. Redenen zijn te hoge huur, het opheffen van de goedkope ID-banen, en gebrek aan subsidie. Vooral de kleinere, al jaren onafhankelijke, podia moesten zich de afgelopen tijd als culturele ondernemer gaan gedragen. En dat lukte ze niet allemaal. Het underground muziekcentrum Baroeg, waar al vijfentwintig jaar liefhebbers van metal, punk en gothic uit heel Nederland op af komen, ontvangt sinds 1 januari 2006 geen subsidie meer van de deelgemeente IJsselmonde. Baroeg heeft samen met de Deelgemeente en de RKS tevergeefs geprobeerd om onderdeel te worden van het Gemeentelijke cultuurbeleid. Noodgedwongen heeft de zaal een reorganisatie doorgevoerd om in 2006 toch een volledig programma te kunnen bieden, met als resultaat dat de drie betaalde krachten per 1 januari niet meer in dienst zijn. Het grootste probleem is dat Baroeg de huurprijs niet meer op kan brengen. Het café hoopt nu met het OBR afspraken te kunnen maken over een nieuw huurcontract, dat meer aansluit bij de huidige financiële situatie. Het poppodium kan dankzij de inzet van vrijwilligers met minimale middelen toch een volwaardig programma blijven brengen. Ook Waterfront, zoals we al eerder op de site meldde, zit goed in de knel. Ondanks dat ze nog één jaar een subsidie van 395.000 euro kregen, is de schuld van Waterfront en de huurachterstand zo groot dat het een druppel op de gloeiende plaat is. Want het podium moet ook doordraaien, bandjes boeken, dus kosten maken. Op dit moment zijn wethouder Hulman en directeur Paul van Oort van Waterfront met elkaar in onderhandeling. Hulman wijkt niet van zijn standpunt dat de schuld van 445.000 euro die Waterfront bij de gemeente heeft uitstaan, betaald moet worden. Wel wil hij praten over een soepeler terugbetaalregeling, uitgesmeerd over meerdere jaren, waardoor de huur iets lager zou worden. De gemeenteraad vindt unaniem dat Waterfront moet blijven. Ondanks een vast publiek voor met name punk, pop en drum’n bass en de verhuur van studio en opnamestudioruimten – 20.000 mensen per jaar – is Waterfront moeilijk te vinden en ligt het niet op de uitgaansroutes in het centrum van de stad. Volgens Theo Cornelissen (SP), voorzitter van de Commissie Cultuur en Sport, zijn er oplossingen om de huur te verlagen. ,,Andere culturele instellingen krijgen nieuwbouwkosten, zoals bijvoorbeeld Boijmans van Beuningen, dat net 6 miljoen extra heeft gekregen om de verbouwing te financieren. Wat zijn nou een paar honderdduizend euro om een poppodium te redden?" Uit de initiatiefnota over de popsector die SP-tweedekamerlid Arda Gerkens in oktober presenteerde aan de tweede kamer bleek dat Waterfront niet de enige is. Gerkens: "Veel popzalen hebben dure gebouwen gekregen en te weinig geld om die gebouwen te exploiteren." Huisvesting is een terugkomend probleem in Rotterdam. Het populaire kraakpodium Locus-010 krijgt geld van de gemeente (125.000 per jaar), maar is al maanden gesloten op last van de brandweer. Deze week komt wethouder Hulman weer op bezoek om afspraken te maken. Locus heeft inmiddels al een aangrenzend pand geannexeerd waar 22 ateliers en een geluidsdichte studio in zitten. Nighttown, dat 440.000 euro per jaar krijgt, maar geen rijkssubsidie, wordt over twee jaar geëvalueerd, naar het advies van de voormalige RKS. Ook Nighttown wil zijn pand gaan verbouwen. Om te vergelijken: het Rotterdams Philharmonisch Orkest krijgt vijf en een half miljoen op jaarbasis. DE FESTIVALS Ook voor de – vooral gratis – festivals blijft het knokken in Rotterdam. Ondanks dat de stad voor de tweede achtereenvolgende keer uitgeroepen is tot Festivalstad van Nederland, hebben Dunya, de Fast Forward Dance Parade, het Zomercarnaval en Metropolis het niet makkelijk. Voor het Dunya Festival was de afgelopen regeerperiode een treurige: het rijk stopte de subsidie aan de toch al noodlijdende stichting, die vervolgens failliet ging. Het financieel beheer had aan alle kanten gerammeld omdat Dunya al vijfentwintig jaar overleefde op projectsubsidie, en dus geen stevige organisatie vormde. Directeur Dennis Winter stapte – aangemoedigd door het bestuur – op, en de overgebleven drie medewerkers kwamen zonder werk te zitten. Als multicultureel paradepaardje voor de stad moest het festival wel blijven bestaan. In het cultuurplan bedeelde het college Dunya 249.000 euro per jaar toe, wat een stuk lager was dan het geadviseerde bedrag van de Rotterdamse Kunststichting (inmiddels vervangen door de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur – RRKC). Voor programmeur en producent is het moeilijk om van dat geld de kwaliteit te waarborgen van een aantal jaren geleden. Vooral nu de kosten voor beveiliging en verkeersregulering zo hoog zijn geworden, en die kosten voor rekening van de festivals zelf komen. Met datzelfde probleem kampen het Zomercarnaval en de Fast Forward Dance Parade. De kosten stijgen, de sponsorgelden worden steeds minder, en de festivals liggen steeds in de clinch met de gemeente over de beveiliging- en schoonmaakkosten. Bij de Dance Parade betekent schaalvergroting ook meer hekken, dus meer kosten, en zijn er meer sponsors, maar in totaal minder geld. Ook was er afgelopen jaar een rel rond het voorstel van minister Remkes die – met het oog op voetbalgeweld – wilde dat festivals voor de nodige politiekosten zouden opdraaien. In Rotterdam hoeft dat gelukkig niet, maar daar zou nog verandering in kunnen komen, want Remkes wil de politie landelijk reorganiseren. Wat wel een probleem is voor grootschalige evenementen, is dat sinds een paar jaar de beveiligingskosten voor rekening van de organisatie zijn gekomen, waar ze voorheen door de gemeente werden betaald. Volgens Guus Dutrieux van het Rotterdamse productiebureau Ducos/ACR kan het bedrag voor beveiligingsmensen, hekken, alcoholpreventie en verkeersroulatie tot een paar ton euro oplopen. ,,Hoe groter het evenement, hoe meer beveiligingsmensen.” En hoe minder de winst. Want ook de sponsorinkomsten worden elk jaar minder. ,,Je merkt wel dat de economie iets aantrekt, maar niet significant. Zeker niet voor gratis festivals,” aldus Dutrieux. Het Zomercarnaval is ook afgelopen jaar weer afgesloten met verlies. Metropolis ontsnapte in 2002 aan een wisse dood. Door geldgebrek kon het festival dat jaar niet georganiseerd worden. Metropolis, dat dit jaar voor de achttiende keer gehouden zal worden, trekt elk jaar zo’n 70.000 bezoekers in het Zuiderpark. Mede door een actie van de SP kon het festival glorieus terugkomen. Maar het kampt met dezelfde financiële moeilijkheden als de andere grote festivals: tegenvallende sponsorgelden en steeds hogere kosten. VERZELFSTANDIGING? Het huidige college van Burgemeester en Wethouders, dat bestaat uit Leefbaar Rotterdam, CDA en VVD, heeft zich ten doel gesteld grote delen van de kunstsector te verzelfstandigen. Met ingang van 1 januari 2006 is een aantal grote kunstinstellingen zoals Boijmans van Beuningen, het Luxor Theater en het Wereldmuseum verzelfstandigd. Ook zijn steeds meer organisaties in de sector afhankelijk van sponsorinkomsten. Dat is voor kleinere podia bijna onmogelijk en misschien wel funest. Alternatieve podia en organisaties kunnen meestal niet leven van de entreeopbrengsten en zouden de eerste slachtoffers worden van een verder doorgevoerde verzelfstandiging. Wethouder Hulman verkondigde vorige week de wens dat zelfs de Rotterdamse bibliotheek zelfstandig wordt. Kortom, ook in de cultuursector lijkt privatisering en vercommercialisering het toverwoord. Maar wat zijn de alternatieven, wat voor kijk en plannen hebben de oppositiepartijen op de cultuursector? Daarover meer in deel 2 van 3VOOR12’s stemadvies!