Vol verwachting was het Rotterdamse wereldmuziekwereldje door weer en wind naar Waterfront getogen voor de vierde editie van United Cultures, georganiseerd door de Zuid-Hollandse Popunie. Het evenement is een van de weinige cross-over muziekcompetities en dus waren de verwachtingen hoog gespannen. Het goede nieuws was dat de finalisten zeer uiteenlopend van stijl waren. Voor Rotterdam was het bovendien goed om weer wat frisse geluiden te horen in de wereldmuziek-scene. Wat jammer was was dat een van de bands (Boa Nova) had afgezegd, waardoor een goede Brazil-Flamenco bijdrage ontbrak. Als Nick Cave in Ierland was geboren en een folkgroep had opgericht zou het geluid waarschijnlijk te vergelijken zijn met dat van Matzko. De Eindhovense groep opende de avond met hun intiem, sfeervol optreden, wat niet makkelijk was voor een vrijwel lege zaal, op wat binnendruppelende mensen en de jury na. Met meerstemmige zang, mondharmonica, dwarsfluit en viool speelden ze tijdloze, licht melancholische folksongs. Toen de Haags/Rotterdamse muzikanten van Boombastic begonnen te spelen, waande ik me op het vliegveld van Bombay waar de zoete Bollywoodmuziek door de luidsprekers je oren binnendringt. Het zijn goede muzikanten, maar hun kwaliteiten werden nauwelijks benut. Ondanks grappige muzikale verwijzingen naar bijvoorbeeld Purple Rain en The Eye Of The Tiger liepen de Hindoestaans-Caribische nummers niet over van creativiteit, vernieuwing of inspiratie. Een van de betere optredens van de avond was de met een bus fans uit Amsterdam gekomen Balkan-metal formatie Artery. Met hun Bulgaarse achtergrond en liefde voor heavy metal zijn het geen nieuwkomers in de muziekwereld, maar wel in Nederland. De in het Engels gezongen nummers zijn gebaseerd op typische oneven Balkan-ritmes, die tijdens dit optreden soms wel en soms ook niet lukten. Vol overgave speelde Artery verrassende tempowisselingen op deels traditionele Balkan- (versterkte Tambura) en Westerse instrumenten. Dat Mongoolse keelzang cool is, bewijst Living Water, de Zeeuws-Vlaamse Kelly Family. Met vader aan de microfoon - met een knipoog naar de stem-acrobatiek van Bobby McFerrin - en kind op de djembe’s gaven zij een harmonisch optreden. Hoewel ze hier en daar niet erg strak speelden en de muziek niet goed tot zijn recht kwam in Waterfront, zien we ze ongetwijfeld terug op de zomerfestivals. De winnaars van de avond speelden als laatste. New System -16 man in gele shirtjes- zong in het Nederlands, naar eigen zeggen ‘Europese’ muziek, met Kawina en Kaskawina-invloeden. Het zomers gehalte was groot en er ontstond direct een feestje op het podium. Teksten als ‘hey mooie dame’ en ‘ schudden met die billen’ hebben waarschijnlijk gezorgd voor hun ‘hot’-verklaring op FunX Radio. Na drie nummers lieten de percussionisten hun trommels los en begonnen uitgelaten dansend mee te zingen: de chaotische climax van een verder goede performance. De leden van de jury – een beetje ongelukkig gekozen: twee van de drie zijn Latin-liefhebbers die samen een tijdschrift uit hebben gegeven – besloten de prijs aan New System toe te kennen omdat ze vonden dat die groep goed tot zijn recht zou komen op de festivals die in de prijs inbegrepen zijn. Dat is net zoiets als een Miss World uitkiezen omdat ze toch al stewardess is en ze dan mooi gratis de hele wereld kan overvliegen. Een andere reden die ze gaven was dat de podiumpresentatie van New System het beste was en daar kunnen we ze dan weer geen ongelijk in geven. New System is de winnaar van het United Cultures NL 2004. En het belangrijkste is dat (festival)programmeurs en journalisten vrijdag weer hebben kunnen horen wat er zoal groeit en bloeit in Nederland aan etnische cross-over. De live opnames van deze avond worden in februari uitgebracht op cd, kijk voor meer info op de Popunie site.