Met een grote grijns kijkt Bobby Vylan de zaal in. Eens zien of hij ze kan spotten, de hongerige journalisten van de Telegraaf, SBS6, Powned en RTL Nieuws, die klaar staan om een nieuwe controverse op te tekenen. Als hij de uitverkochte Doornroosje inkijkt ziet de frontman vooral vlaggen: een heleboel Palestijnse, één Congolese (ook daar vindt genodicaal geweld plaats!) en een spandoek: Love Jews, Hate Zionist [sic]. Bobby wijst ernaar en zegt: ‘Dat is precies de kern. Dat is waar het om draait. Mensen proberen die twee door elkaar te halen. Maar daar doen wij niet aan mee. Laat ze je niet wijsmaken dat je een hele groep mensen moet haten vanwege de daden van een regering.’
Rap-rock duo Bob Vylan bevindt zich midden in een storm. Hun drie shows in Nederland liggen onder een vergrootglas nadat ze begin deze zomer op Glastonbury heel bewust de grenzen van de vrijheid van meningsuiting opzochten in hun boosheid over het gruwelijke geweld in Gaza. Afgelopen zaterdag in Paradiso gaf de groep zijn tegenstanders precies waar ze op hoopten. De beruchte leus ‘Death to the IDF’ werd gescandeerd, Bobby maakte een smalende sneer naar de vermoorde rechts-radicale debater Charlie Kirk (‘talk shit, get shot’, een knipoog naar Body Count). En hij maakte ook nog een opmerking over fascisten en zionisten zoeken op straat. Wie héééél goed luisterde hoorde dat hij zijn publiek opriep te strijden tegen fascisten en ze op straat te zeggen het niet met ze eens te zijn. Nuances, zeg je? Die gaan verloren in het geweld van zo’n luid concert. Het kwaad was geschied. Bob Vylan voelde zich veilig in de afgesloten Paradiso, maar de filmpjes gingen viral.
Bij 013 in Tilburg schrokken ze zo van met name die opmerking over Charlie Kirk dat de show van dinsdag afgezegd werd. In Nijmegen werd koortsachtig overleg gevoerd maar besloten achter de boeking te blijven staan. Bob Vylan beseft dat en haalt zijn boeker op het podium om hem te bedanken. De programmeur van Doornroosje blijft achter in de coulissen. Het duo beseft duidelijk dat het podium door deze show beladen is onder bedreigingen, en dat de directeur van het podium de hele dag bezig is geweest met pers voor de deur en met een kort geding in de rechtszaal. Bob Vylan mag spelen, maar het moet vandaag voorzichtig.
‘Artists are not the story. Gaza is the story.’ Het was zondag en maandag goed om die uitspraak van Massive Attack er weer eens bij te halen. Alle media doken op de Britse punkband, die misschien wel té felle woorden hadden gebruikt om hun woede over de genocide in Gaza en oprukkend radicaal-rechts te uiten. Maandagavond speelde de groep in Doornroosje. Zouden ze er een schepje bovenop doen of zich verstandig tonen?
Postkoloniale realiteit
De spannendste momenten zijn vandaag dan ook niet de nummers zelf: rauwe punkrock over opgroeien als zwarte jongen in een wit land, waar je als klein jongetje het n-woord al naar je hoofd geslingerd krijgt. Nummers over dromen waarmaken en hoe de postkoloniale realiteit die vervolgens smoort. Die nummers zijn fel en politiek geladen, maar eigenlijk draait het alleen maar om wat er in de praatjes tussendoor gebeurt. Als Bobby de aanwezige journalisten bedankt voor hun bijdrage aan de goede zaak (‘ze staan niet op de gastenlijst. Koop nog een shirt zo, jongens!) zet een deel van het publiek ‘death to the IDF’ in. Drummer Bobbie Vylan laat zijn kick losjes in hetzelfde ritme tikken, frontman Bobby lacht wel, maar hapt niet. Liever legt hij nog eens uit waar de band nu echt voor staat. Het gestrekte been is doorgaans zijn stijl, maar nu even niet.
‘Toen we deze band begonnen, was het niet ons doel om een politieke band te zijn. Maar we zijn zwart, en we leven in het Verenigd Koninkrijk, als mensen die ooit van het Afrikaanse continent zijn weggehaald. In ons geval werden ze naar de Caribische eilanden gebracht, tegen hun wil. En daarna werden mensen van die eilanden na de Tweede Wereldoorlog uitgenodigd om het Verenigd Koninkrijk weer op te bouwen. En hier staan we dan in 2025, terwijl mensen op straat marcheren, roepend dat we weg moeten. Ze willen geen immigranten, geen nakomelingen van immigranten. Ze willen niets met ons te maken hebben. Maar tegelijk willen ze wel een Indiase curry of wat jerk chicken eten. Maar zo werkt het niet: of je accepteert ons helemaal zoals we zijn, of je accepteert ons niet.’
Zo blijft Bob Vylan vanavond voorbeeldig binnen de lijntjes, zoals Kneecap dat de hele zomer ook al deed. Dat kan natuurlijk ook gewoon zonder water bij de wijn te doen. Terwijl de camera crew van Powned zich in de snijdende wind voor de ingang positioneert om dan maar wat prikkelende voxpops te scoren, maakt Bob Vylan een groepsfoto met de bezwete zaal.
De rapper scandeert onder luid applaus zijn bijnamen:
Bob Vylan
A.K.A. the cutest band in punk rock
A.K.A. the friendliest band in rock and roll
A.K.A. the most violent boy band in the United Kingdom
A.K.A. the most important band in Britain
A.K.A. the BBC bandits
We're coming for your job. We're coming for your job. Someone's getting fired, Bobby's coming for your job