De Jeugd van Tegenwoordig viert twintig jaar gekte in Ziggo Dome De Jeugd van Tegenwoordig viert twintig jaar gekte in Ziggo Dome

Gezien in de Ziggo Dome: kids die nog geen 20 zomers hebben meegemaakt, zelfs nog niet geboren waren toen ‘Sterrenstof’ uitkwam, en toch totaal idolaat zijn van De Jeugd van Tegenwoordig. Ook gezien: een hoogzwangere vrouw die haar ongeboren baby alvast een eerste ‘Formule’ meegeeft. En ook: ‘een kale plek in een grote groep met mensen’, zoals Faberyayo ‘Ik Kwam Haar Tegen In De Moshpit’ aankondigt. Waarna jongeren, oudere jongeren en ouderen (die jong van geest zijn) het laatste beetje fatsoen laten varen en helemaal batshit gaan.

Zoals te verwachten viel: het 20-jarige jubileum van De Jeugd van Tegenwoordig in de Ziggo Dome (het is hun eerste van drie avonden) is een grootse, doldwaze boel. Je krijgt nauwelijks tijd om bij die twintig jaar stil te staan, zoveel vaart zit er in de show. Van openingssongs ‘Gekke Boys’ en ‘Bewuste Sabotage’ (met lijfspreuk: ‘Plassen in de tank van de samenleving’) tot de ontelbare confettiregens (bij ‘Tante Lean’, ‘Get Spanish’ en ‘Gemist’): uitstekend verjaardagsfeestje. Knipoogjes naar de ouderdom zijn er ook: Wiwa loopt als een oud mannetje over de planken wanneer hij een wandelstok (?) krijgt aangereikt. Faberyayo kondigt ‘Ze Is Pas Net Begonnen’ aan als het lievelingsnummer van zijn dochter. Vjeze: ‘Stampen, zit dat nog een beetje in die knieën van ons?’

Hun grootste hits ‘Sterrenstof’ (2010), ‘Watskeburt’ (2005) en livefavoriet ‘De Formule’ (2013) hebben ze niet meer overtroffen. De laatste albums werden steeds iets minder consistent, en in de tweede helft van hun carrière hebben ze wellicht geen bonafide mainstream-hits meer gescoord (behalve de single met Maan die ze vanavond niet spelen), maar als oeuvre-artiest hóéft dat ook helemaal niet meer. Je hebt per plaat maar één of twee goede tracks nodig om de setlist fris te houden en relevant te blijven. Sterker nog: De Jeugd van Tegenwoordig is relevant dan ooit. Zo voelt het echt. Want het publiek uit de beginjaren is ze trouw gebleven, maar de jonge aanwas blijft ook alsmaar groeien: vraag aan de gemiddelde puber wat dé hit is om op de piek van je feestje te draaien, en waarschijnlijk roept-ie vol overtuiging ‘Sterrenstof’!

Sleutelmoment was de Lowlands-show van twee jaar geleden (inmiddels bijna een half miljoen keer teruggekeken). Begin dit jaar op Down The Rabbit Hole voelde het alsof De Jeugd de grote headliner was (terwijl ze gewoon in het daglicht speelden). Het is dan ook maf om te bedenken: eigenlijk deed De Jeugd niet zo gek veel mega-shows, liever focusten ze op tours langs de poppodia en festivals. Ja, in 2019 deden ze een keertje het Olympisch Stadion, in 2023 na Lowlands een run van driemaal AFAS Live. Maar shows van De Jeugd horen een beetje messy en onvoorspelbaar te zijn. Het schijnt dat ze vaak niet eens een setlist hebben, maar Bas Bron al jammend de boel in goede banen leidt. Dat is wat lastiger te vertalen naar een Ziggo Dome. Toch?

(tekst gaat door na de foto's)

Er is ook wel wat groeipijn: soms laat het geluid wat te wensen over, zeker tijdens de praatjes tussendoor zijn de mannen niet altijd even goed te verstaan (goeie kans dat je de Opgezwolle-diss niet meekreeg), en ze worstelen af en toe met wat flauwe trucjes om iedereen mee te krijgen (‘Hebben jullie er nog een beetje zin in?’ ‘Eerste ring, laat je horen! […] Tweede ring, pikken jullie dat?’). En een enkel liedje ('Dandyboy Moderno') slaat echt dood. Maar de show klópt wel. Vanavond is er ook wel degelijk een setlist. Faberyayo: ‘Hebben jullie ook een liedje dat al twintig jaar…. ervoor zorgt dat jullie niet hoeven te werken? Wij wel, dat is deze.’ Freddy: ‘Effe luisteren, effe mijn gehoorapparaat in, hoor.’  Ja, natúúrlijk stond al vast dat het megalomane luchtkasteel (met reusachtige opblaasbare buttplug?!) hier bij ‘Watskeburt’ opeens zou verschijnen. Ongetwijfeld was ook alvast geregisseerd dat Wiwa met een camera richting de barrier zou gaan om daar de grootste fans (en security!) te etteren, en wellicht hadden Vjeze en Faberyayo ook al uitgedacht wanneer ze crowdsurfend de kolkende mensenmassa in zullen duiken.

Om vaart te creëren in de show, lijmt Bas Bron tracks met hetzelfde tempo veelal aan elkaar in korte jams. Vaak werkt dat, maar het wreekt zich een beetje wanneer hij ‘Ze Is Pas Net Begonnen (Leerstage / Werkstage)’ verbindt aan ‘BPM69’. Een geinige track, maar qua energieniveau veel te laag richting de finale van de show. Verder krijgt Bas dus wat minder tijd om te freaken en friemelen, hoewel hij al in de traag rockende electrotrack ‘Broeder Ja’ mag shinen. Zijn razendsnelle solo klinkt gewoon als het virtuoze fingertap-gitaar-spel van Eddie van Halen. Regelmatig bewerkt hij ook de beats. Dan speelt-ie opeens een soulvol orgeltje in ‘Shenkie’. Eindigt hij ‘Get Spanish’ met een filterdisco-loopje van de trompetjes.

Vaak wordt de loftrompet gestoken over het eigenzinnige taalgebruik van de gekke boys, maar laten we niet vergeten dat ook de producties van Bas Bron totaal idiosyncratisch zijn. In de Nederlandse hiphop- en pop-werelden doet níémand hem na. In de intro van ‘Hollereer’ klinkt wat Pharrell. Deze rammende versie van ‘Shenkie’ doet eigenlijk wel wat aan Benny Benassi’s ‘Satisfaction’ denken. En het is echt geen toeval dat vlak voor de show ‘Rock ’n Roll’ van Daft Punk wordt gedraaid, en mensen spontaan ‘heujjjjjjjj hoooooooo!’ beginnen te brullen.

Een kleine twee uur later is ‘De Formule’ dan ook de extatische laatste halte van deze rit: een track zó geniaal irritant, alsof er een brandalarm afgaat in een kerncentrale. Je kan je toch nauwelijks kan voorstellen dat een andere act het lef zou hebben zoiets uit te brengen (wat zeg ik: überhaupt te produceren!)? Maar inmiddels weet iedere De Jeugd-fan wat-ie moet doen zodra de synthsirenes klinken: ‘Heuuuuuuujjjjjjjjjjj, hooooooooooooooo!’ Iconisch. Er is er geen één zoals deze vier.