Bij Tilla Tec zie ik drie jonge meiden wachten op een taxi. Jozefien (18), Cat (21) en Nikki (18) komen net van Striptopia. Ik leg uit dat ik het rondom het uitgaan, en dus ook ADE, best vervelend vind om in m’n eentje naar uithoeken van de stad te fietsen. Zo is het idee voor deze fotoserie ontstaan. ‘Ik voel me ‘s nachts ook niet veilig’, zegt Jozefien resoluut. Vriendin Nikki ervaart dat anders: ‘Ik voel me best veilig, maar ik moet altijd naar IJburg dus dat is best ver. Daardoor heb ik gewoon heel veel ervaring in hoe ik het veilig voor mijzelf kan maken. Dus dan fiets ik in mijn eentje, ik vind dat prima.’ De al wat oudere Cat: ‘Je moet altijd op je hoede zijn. Je weet nooit wie er in de buurt is.’ Jozefien valt in: ‘Ja, ik voelde me altijd heel veilig, ik woon namelijk dichtbij de plekken waar ik uitga. Maar ik kende Lisa, die een paar maanden geleden is vermoord. Goed ook. Sindsdien heb ik altijd pepperspray of pleisterpray bij me, en een alarm. Ik ben ook altijd iemand aan het bellen, met m’n vriend of met m’n broer, als ik naar huis fiets. Dan doe ik alsof ik naar diegene toe fiets. Dan zeg ik van “Ja, ik ben er bijna…komt goed….wacht je bij de deur?” Puur voor de zekerheid.” De angst rondom uitgaan zit vooral in de tocht naar huis. ‘Het maakt niet uit hoe ver ik fiets, ik ben altijd bang in het donker, in de nacht’, zegt Jozefien.
De nacht is vrijheid, extase, verbinding. Maar voor veel vrouwen betekent het ook opletten, sleutels tussen je vingers, doen alsof je belt wanneer je door een donkere straat fietst. Fotograaf Alicia Karsonopoero ging op pad, portretteerde twaalf jonge vrouwen en vroeg hen hoe ze veilig blijven wanneer ze naar huis gaan.
Cat (21), Nikki (18) en Jozefien (18)
'Sinds de moord op Lisa heb ik altijd pepperspray of pleisterpray bij me'
Silke (25), Freke (26), Djoke (26)
'Oh, er fietst iemand voor mij. Ga ik juist dichterbij voor een veilig gevoel? Of is dat juist iemand die iets zou kunnen doen?'
In Paradiso komen drie meiden, Silke (25), Freke (26), Djoke (26), natgeregend aan. Ze geven aan dat ze onderweg in de nacht continu alert moeten zijn. ‘Iedereen lijkt dan verdacht. “Oh, er fietst iemand voor mij.” Ga ik juist dichterbij voor een veilig gevoel? Of is dat juist iemand die iets zou kunnen doen? Dat gaat wel in mijn hoofd om.’
Maar hoe kun je dat oplossen? Ik krijg een weifelend antwoord op die vraag. Freke en Djoke: ‘Dat is moeilijk. Want het probleem is heel diep. Omdat het dan gaat om het feit dat meisjes en vrouwen vaak worden aangevallen. Dus ik weet niet zo goed wat dan…’ ‘De maatschappij veranderen’, vult Silke half-lachend aan. ‘Tja, hoe doe je dat?’
Sacha (25) en Jacqueline (34)
'Misschien moeten we mannen leren hoe het leven is vanuit het perspectief van een vrouw'
Daar hebben de Nijmeegse Sacha (25) en Amerikaanse Jacqueline (34) wel een oplossing voor: veel meer bewustwording. ‘Ik denk dat men er al bewust van is, maar misschien moeten we mannen leren hoe het leven is vanuit het perspectief van een vrouw’, zegt Jacqueline. Zou dat onderdeel moeten zijn van het lesprogramma op school? ‘Ja!’, stemmen ze in. ‘Dat zou zeker fantastisch zijn. Een ouder kan namelijk tot op bepaalde hoogte iets doen.’ Leer jongens hierover, ‘maar leer ook meisjes hoe ze grenzen moeten stellen’, zegt Sacha. Haar vriendinnen vertelden dat ze als jonge tiener veel vaker werden lastiggevallen dan nu ze ouder zijn. Een stap in de goede richting is de toenemende opkomst van awareness teams in clubs, vinden beiden. Door hen weten ze waar ze terecht kunnen voor een safe space, buiten hun eigen vrienden.
Sofie (34), Nadia (30), Sofia (34) en Chloe (37, niet afgebeeld)
'Op queerplekken durf ik me zo te kleden. Want er wordt niet op me gejaagd.'
Alle vrouwen zijn het er unaniem over eens dat veilig uitgaan samengaat met het hebben van vrouwen en queers om je heen. Ze zijn betrouwbaar en kijken voor je uit. Buiten bij Tilla Tec ontmoet ik Nadia (30), Sofia (34), Sofie (34) en Chloe (37, niet afgebeeld). Zowel Sofia als Sofie geven aan zich veilig te voelen in queer-spaces, maar niet op plekken waar veel heteromannen zijn. Het soort club maakt uit voor het gevoel van veiligheid. Nadia laat haar outfit zien. ‘Op queerplekken durf ik me zo te kleden. Want er wordt niet op me gejaagd. Iedereen kan ieder gender, hun supersexy, super slutty zelf zijn. Op andere plekken zou ik me niet zo kleden.’
Chloe vindt het in niet-queer spaces minder fijn om drankjes open te hebben staan, vanwege de angst dat er iemand gedrogeerd kan worden. ‘Je let continu op ieders drankje.’ Nadia: ‘Ik ben fan van de opkomst van sober clubbing en overdagfeesten, of zelfs vroeg in de ochtend.’ Omdat het dan licht is, ben je veiliger als je naar huis vertrekt en vermijd je de nacht, zegt ze.
Na deze interviews en een clubnacht, zit ik rond zes uur ‘s ochtends in een taxi vanaf Amsterdam Centraal. Samen met een collega, die als eerste wordt afgezet bij Raum, ga ik richting huis. We zitten nog geen 3 minuten in de taxi, en het regent al seksistische en homofobische opmerkingen over de vorige passagiers. Mijn collega pakt gelijk diens telefoon en vraagt of ik m’n nummer in hun telefoon kan opslaan. ‘Ik bel je even zodat je ook mijn nummer hebt. App je als je veilig thuis bent?’ Tegelijkertijd krijg ik een appje van een andere vriendin: ‘Ben je al thuis?’ Ik reageer dat ik nu alleen in de taxi zit en me niet fijn voel. Die vriendin blijft wakker en belt mij totdat ze m’n sleutel in het slot hoort. ‘Ik ben thuis. Thanks voor het bellen. Slaap lekker.’