De Top 74 van Spinvis De Top 74 van Spinvis

1. Voor Ik Vergeet
Het zorgeloze papapa-koortje, de luie drumloops en de gekke break in 'Voor Ik Vergeet' zijn een aangenaam tegengif voor Spinvis' grootste angst. Of godverdomme - de grootste angst van ons allemaal natuurlijk: het vergeten. Natuurlijk, vergeten hoort bij het leven. Je vergeet meer dan je onthoudt, maar sommige dingen blijven je bij. Die keer dat je een Tic Tac in je neus gestopt had, of ruzie op een feest ergens in de Biltstraat waar je toch niemand kende. Gaandeweg worden triviale herinneringen verruild voor ankerpunten in een mensenleven: de handen van je vader, je grote liefde. Is het denkbaar dat je die vergeet? Wat blijft er dan over? Een soort dromen? Nou ja, een nachtmerrie dus. 

2. We Vieren Het Toch
Negen jaar na verschijnen is 'We Vieren Het Toch' een onbedoeld thema in Corona-jaar 2020. Dit is het tegenovergestelde van het oudhollands kringfeestje. De festiviteiten vinden plaats in een glooiend landschap en de euforie van de avond wordt in woord en klank gevat. In 2019 krijgt het nummer een dunzwarte sluier als de Juul uit het nummer - geliefd bandlid Juul de Paauw - overlijdt. Maar in 'We Vieren Het Toch' is hij vereeuwigd op z’n best, net als iedereen. Juist wanneer het nummer te lang door lijkt te gaan zwelt de muziek onverwacht aan. De eerste keer dat je dat hoort, is de mooiste keer ooit.

3. Bagagedrager
Stel je voor, je krijgt een cassettebandje op je bureau met daarop de naam Spinvis. Meer niet. En dit is wat je als eerste hoort, het oer-Spinvis nummer. Een liedje vol mijmeringen en dromen, met zinnen die in je hoofd blijven zitten zonder dat je ze allemaal kunt plaatsen. Welkom in het oeuvre van Spinvis.

4. Wespen Op De Appeltaart    
Opgewekt prachtliedje over een feestelijke dag in een psychiatrische instelling, geschreven in opdracht van een Vlaamse club in deze branche. De hoofdpersoon zit aan de ene kant vol in de kinderlijke verwondering met prinsessen en roze koeken, maar tegelijk werkt het mechaniek van zijn geest niet meer naar behoren. Wie was er nou jarig? En hoe moet het nou verder met hem? Als geen ander kan Spinvis een outsider met mededogen volgen. 'Wespen op de Appeltaart' is liefdevol en ontroerend en we waren er graag bij geweest op die hele mooie dag. Een tien met een griffel voor de orkestraties.

5. Ik Wil Alleen Maar Zwemmen    
Al die meningen over motorcross, Hollywood, poloshirts of Spinvis-liedjes. Wie geeft er nou echt wat om? Trek gewoon je zwembroek aan, spring in het water en denk even aan helemaal niets. De ongedwongen opener van Dagen van Gras, Dagen van Stro is zo universeel en tijdloos, dat hij zelfs 15 jaar na dato in het Duits nog even prachtig en hard binnenkwam als in 2005.

6. Smalfilm    
De allereerste Spinvis-single, verschenen op dezelfde dag als zijn debuutalbum. Zorgde voor evenveel enthousiasme als verwarring: wie is deze man met z’n allesbehalve klassiek geschoolde zangstem? Spinvis-shows hadden nog nooit plaatsgevonden. Wel was er een videoclip met GTST’s Rien Hoogendoorn (acteur Joost Buitenweg). Het opgewekte ‘Smalfilm’ heeft een freaky randje, waarbij fietsers en muizen sneuvelen, maar is op momenten ook tragisch. En na het raadsel over eenzaamheid zingen we allemaal mee: nananana nana nanana nana.

7. Het Voordeel Van Video    
In 'Het Voordeel van Video' kruipt Spinvis in de huid van George Orwell’s Big Brother en ziet hij alles wat je doet, van dansen tot huilen. Dat is natuurlijk handig, maar zonder audio blijf je toch zitten met vragen. Dat zijn er in dit liedje zelfs tweeëntwintig. Eng, maar oh zo mooi.

8. Stefan en Lisette
Stefan en Lisette werkt zoals de vuistdikke roman Max Mischa & Het Tet-Offensief van Johan Harstad werkt: de personages worden met alle geduld van de wereld gevolgd en uitgediept, waarbij het alledaagse net zo belangrijk is als het onvermijdelijke leed. Stefan en Lisette zijn samengesteld uit mensen die De Jong sprak bij verschillende baantjes voordat hij als Spinvis fulltime muzikant kon zijn, maar worden twee mensen van vlees en bloed. De lichtheid bestaat uit een jeugdige duik van de de steigers, een schipperspet, een pan soep. Het leed bij liefdesverdriet door telkens een andere man, dromen die blijven steken bij demo’s en een onuitgebracht boek, een bed dat in de keuken wordt neergezet. Laat het maar aan De Jong over om de muziek te vullen met weemoed, terwijl hij het onafscheidelijke koppel naar het noodlot leidt.

9. Club Insomnia
Een hallucinante droom over een club? De bedwelming van het nachtleven? Het kan allebei in deze waanzinnige trip, want het effect is hetzelfde: een overdrive aan waarnemingen, jachtig en onbetrouwbaar. Spinvis op zijn stoerst en rauwst, maar wel met prachtige poëtische beelden en literaire verwijzingen.

10. Kom Terug
En toen scoorde Spinvis tegen elke verwachting in ineens een radiohit. Want Spinvis, dat was toch liefhebbersmuziek, niet voor het grote publiek. Maar deze ode aan de levenslust in gebiedende wijs voelt zomaar als een hedendaagse Zing Vecht Huil Bid Lach Werk en Bewonder. Mooiste bindende tip die Spinvis zijn volwassen luisteraars geeft: erf de ogen van je kind, kijk er door. Reis ver, drink wijn, denk na, lach hard, duik diep, kom terug.

11. Limonadeglazen Wodka
Een liedje over 'mijn vreemde vriend', de oude bekende die altijd cooler was en meer durfde, die een spannende vriendin had en naar het buitenland emigreerde. Eén van Spinvis beste passages ooit is de manier waarop hij omschrijft hoe een doelloze oorlogsfilm op tv onderbroken wordt door de telefoon. De vreemde vriend heeft de tol betaald voor zijn getoonde lef.

12. Oostende    
Oostende, stad van de vergane glorie. Ga maar kijken op de boulevard, in de casino's, in het café waar Marvin Gaye een tijdje rondhing toen hij aan lager wal geraakt was. De opener van Spinvis' derde album laat één belangrijke vraag onbeantwoord: wie is nu precies die Justine Keller?

13. Scherven Van Jou    
De liefde is kapot, al een hele tijd. Verwerkt zelfs, dat kun je rustig stellen. Een plek gekregen, geen mausoleum, iets bescheidens. En toch kom je af en toe nog ergens scherven tegen, onder het kleed, achter de plint, op onverwachte momenten.

14. Artis
Na dit nummer heb je ontzettend veel zin om naar de dierentuin te gaan en dan het liefst met iemand die je zeven jaar niet hebt gezien. Uitermate catchy single met plezant trompetje aan ’t end. 

15. De Grote Zon
'Ik ben niet meer heel erg sterk misschien, maar ik maak je aan het lachen. Dus daar moet het dan maar mee.' Twee geliefden reizen samen de grote zon tegemoet, luisterend naar Adamo en pratend over alcohol. Ach, als we allemaal op deze manier aan onze laatste reis kunnen beginnen...

16. De dag dat Richard Krajicek Wimbledon Won
Tududududududududu. Deze aangenaam groovy track is, uiteraard, uitgebracht op de datum dat Krajicek de gouden trofee omhoog hield. Een voor De Jong opvallend concrete herinnering aan een optreden onder de Dom waar hij nooit denkt te komen omdat hij achterop de motor van een Dave Strijbos-wannabee zit.

17. Trein Vuur Dageraad
Twee woorden is niets, drie woorden is een verhaaltje. Aldus De Jong die de woorden trein, vuur en dageraad hier aan elkaar verbindt. Zijn vader, een wiskundige, legde hem vroeger al uit dat twee punten slechts een lijn vormen, maar drie punten iets in beweging zetten. Waarom deze drie woorden? De trein is het reizen en het ouder worden (eigenlijk hoort er een trein in elke Spinvis-albumtitel), vuur is gevaar, de dageraad is de hoop van een nieuwe dag. Misschien een wat vaag concept, maar het komt uitstekend samen in de titeltrack, een heus 7-minuten durend anthem.

18. Kindje van God
De latere klassieker 'Stefan En Lisette' kent een soort bijtende blauwdruk in Kindje van God. De overeenkomst: een liedje over een levensloop, een schetsmatig verhaal over een vrouw uit het verleden die werd 'gekust door het lot' en vervreemdt van haar vrienden als ze met een onaardige vent in een kast van een huis trekt.

19. Aan De Oevers Van De Tijd
Niemand die een opeenstapeling cryptische zinnen zo prachtig aan elkaar kan rijgen als Spinvis. De oevers van de tijd? Een bruine citroen? Een vreemde grijze zon? Josefien en Mike? Avant-garde dichter Gust Gils zal ongetwijfeld trots zijn om de inspiratie voor dit nummer te zijn. Geen heldere taal dus. Maar man, wat is dit toch een verschrikkelijk mooi liedje.

20. Ronnie Knipt Zijn Haar    
Arme Ronnie: het ging zo goed, het spook was uit zijn hoofd, en hij kon weer dromen dat de maan van zilver was. Maar het optimisme waarmee we kennis met hem maakten heeft plaatsgemaakt voor verwarring, en een wanhopige strijd tegen het vergeten van alledaagse details.

21. Herfst en Nieuwegein
Herfst, eeuwigheid, ’vanaf hier is alles wat het lijkt.’ De grijstinten doemen vanzelf op, maar pas op: dit nummer is géén Nieuwegein-dis. De veelgenoemde zolderkamer is ook niet zijn Pergola 55. Spinvis bezingt de berusting van zijn hier en nu in Nieuwegein, waar nog altijd zoiets bijzonders kan worden gemaakt als de debuutplaat waar dit nummer opstaat. Wie in de auto van de dode man rijdt, is nog steeds onbekend.

22. Dagen van Gras, Dagen van Stro
In het titellied van zijn tweede album zet Spinvis de geleende titel van de Amerikaanse science fiction schrijver R.A. Lafferty om in een fluisterend nummer over roeien naar de overkant, alles achterlaten en opnieuw beginnen. Nu misschien wel relevanter dan ooit.

23. Parel
Gemaakt in opdracht van het Mauritshuis. Spinvis zoomt in op het Meisje met de Parel van Vermeer en heeft een gouden idee: hij laat het Nederlands Kamerkoor meekijken. De Jong voelt meteen dat het nummer op zijn nieuwe plaat kan belanden. En jawel, het staat op 7.6.9.6.

24. 7.6.9.6
‘Als je het uitspreekt is het een melodietje. Hoog laag, hoger laag,’ zegt De Jong over de titeltrack van het aankomende album, dat ook op de meest recente EP staat. Net als alle nieuwe nummers zelf geproduceerd. Een liedje van heel dichtbij dat pas later het mooie pianothema prijsgeeft. Lachen natuurlijk als de titel daadwerkelijk de pincode van De Jong blijkt te zijn.  

25. Lotus Europa    
De Lotus Europa, een prachtige auto en het meest indringende lied dat Spinvis ooit heeft gemaakt. Niets is namelijk zo erg als het geluid van een zwembad. Vooral als je bang bent. Vooral als je dood gaat. Stephen King had zelf geen absurder kort verhaal kunnen schrijven over de koning van de duikplank en benen die verdwijnen.

26. Verzonnen Man
Frivoolste moment van de laatste EP, ook goedgekeurd voor 7.6.9.6. the album. Het lo-fi broertje van ‘Dageraadplein’. De sterke pianohook, zang en marsdrum kregen een verdwaasde draai, zodat de zon volop begint te schijnen als de fanfare invalt.

27. Heel Goed Nieuws
Veel van Spinvis' songs gaan over vervagende herinneringen en over de dwaze doelen die mensen najagen. Nooit gooide hij de zware last die daaraan vastzit zo soepel van zich af als in 'Heel Goed Nieuws'. Vergeten is niet erg, we maken gewoon nieuwe herinneringen, en morgen weer, en alles wat belangrijk leek is dat helemaal niet. Wat een weelde! Muzikaal misschien wat eendimensionaal, maar tekstueel een sleutelsong op Justine Keller.

28. Koning Alcohol    
Elk nummer op Justine Keller heeft een scheut alcohol meegekregen, maar er kan er maar één de koning zijn. De Jong is gefascineerd door het stofje dat de mensheid al honderden jaren in een roes houdt. Dat ‘Koning Alcohol’ een lekker koddig sfeertje heeft is logisch. Je krijgt er wel dorst van.

29. Goochelaars en Geesten
Titeltrack van een bijzondere plaat met outtakes en b-kanten. De albumopener geeft meteen aan dat ook non-albumtracks van Spinvis betoverend kunnen zijn.

30. In De Staat Van Narcose    
Brutaalste nummer van het Spinvis-debuut. De staat van narcose is er een met vlekken op de zon, hallucinaties en een hoop opstandigheid: neem dan godverdomme geen kind! Tekst en muziek versterken elkaar in onrust. De vlucht van de dokter eindigt languit in het gras: ik zweer dat ik een pony zag, misschien ben ik wel dood.

31. De Talen van Mijn Tong
Een lichtvoetige ode aan de taal en fantasie, trouwe bondgenoten. Het maakt niet uit of wat je zingt echt is gebeurd, het is evengoed een soort van waar. Fraai detail in het slot is een alledaagse ruzie in huize De Jong die totaal haaks staat op het ontspannen liedje.

32. Dageraadplein    
Na de naam van het plein te hebben verzonnen, blijkt er daadwerkelijk een Dageraadplaats te bestaan. Het is een plein in Antwerpen, met terras, spelende kinderen en vooral een mix van diverse culturen. Het jolige fanfarenummer van Trein Vuur Dageraad heeft net als 'Tienduizend Zwaluwen' een link met de actualiteit: ‘Op mijn bank in het avondland / verzin ik een naam, kies een taal / noem ik mij illegaal.’

33. Mare Frigoris    
Een van de fraaiste afdankertjes in het Spinvis-oeuvre is het vrijwel instrumentale 'Mare Frigoris'. Het stuk is vernoemd naar een van de donkere plekken op de koude kant van de maan, en klinkt alsof Ennio Morricone twee robots de liefde laat bezingen. Spinvis' debuutalbum haalde het niet, maar Theo van Gogh gebruikte het in Najib & Julia en Joris Voorn draaide het eens in een dj-set.

34. Op Een Ochtend In Het Heelal    
Mocht alleen mee op de vinylversie van Dagen Van Gras, Dagen Van Stro, maar staat gelukkig wel op elke editie van Goochelaars & Geesten. In een aangenaam tempo zwiert Spinvis als een drone door de lucht naar politici, naar een blaaskapel die net begint te spelen en natuurlijk, heel Spinvis, naar kinderen.

35. Tot ziens, Justine Keller    
Afscheid nemen van Justine Keller gaat met rust en wenende strijkers.

42. Ronnie Gaat Naar Huis    
Je kunt veel van de naam Ronnie zeggen maar niet dat het avontuur eraf druipt. Op dit nummer van het Spinvis-debuut doet hij dan ook iets alledaags: hij gaat naar huis. Zoals bij meerdere Spinvis-personages heeft de tijd iets van hem afgenomen, namelijk het heilige vuur. Ook Ronnie Flex kent het nummer, want zijn nieuwe theatershow heet, jawel, Ronnie Gaat Naar Huis.

43. Tienduizend Zwaluwen
De Jong laat op Trein Vuur Dageraad de actualiteit binnen. In ‘Tienduizend Zwaluwen’ onderzoekt de verteller of hij een held of lafaard zou zijn als in eigen land een oorlogssituatie zou ontstaan. Gedragen door strijkers zingt hij over vluchtende menigtes, lijsten met namen en gesloten scholen: ‘De zon scheen zo mooi / We verstopten de boeken / en werden bruiner dan ooit.’ 

44. Je Kan Alles
Je kan alles, je kan naar school, dus dat moet je doen. Je moet een leuke baan, je moet reizen, je moet dingen meemaken. Je moet er goed uitzien, je moet sporten. Man man man, we moeten nogal wat! De soundtrack die Spinvis maakte voor de documentaire Een Nieuwe Morgen is het meest neurotische en haast onbeluisterbare nummer dat hij ooit maakte. En dat is nou juist de kracht van 'Je Kan Alles'.

45. Wat Blijft    
Door de samenzang met bandlid Saartje van Camp krijgt ‘Wat Blijft’ van Trein Vuur Dageraad een netter, klassieker karakter. De muziek sluit er ook op aan, het concept is overzichtelijk: het verstrijken van de tijd wordt behandeld aan de hand van wat blijft en wat voor eeuwig verdwijnt.

46. Dag 1
In 2006 verschenen op de Flamingo EP en een jaar later op die aangename muzikale verkleedkist Goochelaars en Geesten. Het nummer beschrijft een kraakheldere dag en zo klinkt het ook. We horen bloed stromen, een hart kloppen en een paar lekker ontregelende samples.

47. Jij Wint    
Na het frivole We Vieren Het Toch worden op Justine Keller de lichten meteen uitgedaan voor Jij Wint. Vanachter de toetsen sust De Jong de boel in slaap.

48. Bijt Mijn Tong Af   
Dat elke muzikant in Nederland op een moment in zijn leven Spinvis ontdekt en omarmt tonen de eerste twee zinnen van de brug van Bijt Mijn Tong Af. Die zinnen vormen namelijk in Engelse vertaling het refrein van dit liedje van de Haagse indieband The Mighty Breaks en EUT’s Megan De Klerk. Niet zo gek natuurlijk, Bijt Mijn Tong Af is een cool hitje die de poppy talenten van Spinvis onderstreept.

49. Van De Bruid En De Zee    
Droomliedje dat op Trein Vuur Dageraad de singles 'Hallo Maandag' en 'Artis' rustig uit elkaar waait. Tussen de mini-zinnetjes valt vooral de wens van het bruidspaar op: ‘Liever geen gedicht / en breng geen bloemen mee.’

50. Handige Tante - Jongen Met Geld
Punky momentje op het debuut dat aangeeft dat melodie bij Spinvis mag maar niet moet.

51. Regen en Patchoulli    
Terwijl de laatste sluiptoeristen van de dag door Nieuwegein trekken, vermengen de geuren van regen en tropisch riekend parfum zich. Morgen zal het weer zo gaan. De kracht van de epiloog van Spinvis' debuutalbum zit in het instrumentale slot, dat voelt als een toegift, maar dan wel met raadselachtige samples van radio-uitzendingen.

52. Alles Is    
De wind uit 'Van De Bruid En De Zee' is gaan liggen in het net zo stapvoetse 'Alles Is'. De muziek is dienend, De Jong vertelt vooral van heel dichtbij: ‘Er is verder niets / alleen de liefde blijft / dat is alles wat er is.’

53. Aan Een Klein Meisje
Voor De Supersonische Boem, een ode aan Annie M.G. Schmidt en componist Harry Bannink, nam Spinvis een versie op van ‘Liedje voor een Klein Meisje’. Over hoe je als klein meisje niet bang hoeft te zijn om nu al de enge wereld van volwassen en boze mensen in te stappen. Een perfect liedje om uit je hoofd te leren voor de dag dat je zelf kinderen hebt.

54. Begin Oktober
Bij het verschijnen van Tot Ziens, Justine Keller is De Jong net vijftiger. Op de minimale instrumentatie van 'Begin Oktober' komen de ouderdomsthema’s voorbij: vergeetachtigheid, fitheid, omgaan met cynisme, terugtrekking uit de maatschappij: ‘Een feestje is leuk voor een keer / Ik ken de regels ook wel maar spel het spel niet meer.’