In het jubileumjaar van Pinkpop blikken we met betrokkenen terug aan de hand van 10 bepalende momenten waarmee 50 jaar Pinkpop-geschiedenis werd geschreven. Vandaag deel 9: hoe het drama van 2005 ervoor zorgde dat de poort open ging voor Springsteen, McCartney en de Stones.

‘Ja, 2005 heeft wel effect gehad,’ zegt Mojo-boeker Rob Trommelen. ‘Dat jaar heeft bewezen dat Pinkpop een goede poster nodig heeft.’ Trommelen is sinds 2004 de hoofdboeker van Pinkpop, maar kon in 2005 pas zijn stempel drukken. Alleen was er weinig inkt beschikbaar. Lastig, want het tegenvallende 2004, waar 36.000 bezoekers op af kwamen, moest worden goedgemaakt. Alleen viel Pinksteren in 2005 eigenlijk net iets te vroeg. En half mei zijn weinig headliners op tour. Op het povere programma kwamen 20.000 bezoekers op af, het laagste aantal sinds rampjaar 1985.

Na 2005 werden twee beslissingen genomen. Een ervan zal in het volgende hoofdstuk worden besproken (spoiler: Pinkpop hoeft niet meer verplicht op Pinksteren) en de andere hier: de geldkraan moest verder open. Trommelen: ‘Ik heb toen aangegeven dat er stadionacts moesten komen, mocht Pinkpop nog mee willen doen met de Champions League.’ Ook Jan Smeets wil in deze voetbalcompetitie meedoen, maar daarvoor moest hij wel een gouden principe overboord gooien. Smeets: ‘Ik heb ten doel gesteld om een mooi programma te krijgen voor minder dan een miljoen. Ik heb lang mijn poot stijf gehouden, maar uiteindelijk is dat slecht bevallen. Het was in 2005 een waardeloos programma, net als in 1985. Ik heb toen toegegeven. Tegen mijn principe in. Maar principes, daar koop je niets voor, want uiteindelijk doe je niet meer mee. Het budget ging van 1 naar 2 miljoen.’

Trommelen: ‘Een jaar later heb ik Red Hot Chili Peppers geboekt. Toen was het weer helemaal goed.’ Het bedrag van zes ton zong rond om Anthony Keidis en zijn rode pepers naar Landgraaf te krijgen. Het aantal bezoekers steeg van 20.000 naar 63.000: uitverkocht. Trommelen: ‘Als je meer kaartjes verkoopt, kan je dergelijke acts betalen. We zijn niet structureel in ticketprijs gestegen. Het leverde vooral veel goeds op, zoals het sterke 2008 met Metallica, Foo Fighters en Rage Against The Machine als headliners.’ Op de bill van 2009 stond ook een opvallende naam. Oud-directeur Mojo Leon Ramakers: ‘Binnen Mojo is elke week een festivalvergadering. Ondertussen schuiven daar 15 programmeurs aan. Ik zei een keer: wat vinden jullie van Springsteen op Pinkpop. Het was een paar seconden stil. Daarna was het: ja, natuurlijk. Het is me dat jaar gelukt om hem binnen te halen. Springsteen deed geen festivals, maar ik zei: ik garandeer dat hij met een glimlach het podium zal verlaten. Het werkte. Dat soort contacten zijn fijn. Maar tegelijkertijd heb je er alleen wat aan als een act op tournee is. Ze komen niet speciaal voor jou naar Landgraaf.’ Met dergelijke boekingen schrijft de Mojo-man Pinkpop-geschiedenis. Ramakers: ‘Maar ja, geschiedenis. In die termen denk ik niet. Het maakt me persoonlijk niets uit of we het festival uitverkopen met Foo Fighters of Paul McCartney.’

Leon Ramakers: 'Het maakt me persoonlijk niets uit of we het festival uitverkopen met Foo Fighters of Paul McCartney.’

Pinkpop werkt tot de dag van vandaag nog met de opzet waarbij elke dag een headliner heeft. Een jaar wordt gedragen door een combinatie als Coldplay/Kings of Leon/Foo Fighters. Of The Rolling Stones/Arctic Monkeys/Metallica. Of Red Hot Cilli Peppers/Rammstein/Paul McCartney. Drie klinkende namen waarbij altijd wat gitaren zitten die op standje stadion worden gestemd. Trommelen: ‘We zijn er achter gekomen dat mensen niet sowieso naar Pinkpop komen. We zijn geen conceptfestival, we zijn een headlinerfestival. Daar moet elk jaar geld bij. Of er op dat vlak grenzen zijn? We komen er altijd wel uit. We hebben The Rolling Stones geboekt, dat is toch wel de grootste band ter wereld. We hebben contact met andere internationale festivals. De prijs komt ongeveer overeen met wat zij betalen.’

De headlinermethode werkt. Sinds de invoering zit Pinkpop op 2010 na (52.000 bezoekers voor Rammstein/Green Day/The Prodigy) altijd op 60.000 bezoekers of hoger. Maar hoger dan dat aantal, zegt Jan Smeets nu, dat wil hij niet meer. Smeets: ‘Meer dan 60.000 is te druk. Ik vond de dag met Pearl Jam in 2018 met zo’n 66.000 mensen veel te druk. Ik heb meteen gezegd: zo gaan we het niet meer doen. Mensen moeten zich prettig voelen op het terrein. Ze moeten op tijd bier en frietjes kunnen halen en op tijd van A naar B kunnen. Het moet ook kloppen met de drukte bij toiletten en de bekertjes water die we altijd gratis uitreiken. Daarom is de maatstaf 60.000 max.'

Bruce Springsteen op Pinkpop 2012

In dit dossier wordt de historie van Pinkpop besproken aan de hand van tien bepalende momenten. Dit is het eerste deel. Op NPO 2 Extra tellen we in vijftig afleveringen af naar de vijftigste editie van Pinkpop, in deze nieuw gemonteerde archiefreeks van NTR/BNNVARA/VPRO (met medewerking van KRO). Veel van die uitzendingen mogen we ook online delen. 

Check ook de shows van o.a. Red Hot Chili PeppersUrban Dance Squad en Faithless. De 50ste jubileum-edite van Pinkpop vindt plaats van 8 t/m 10 juni 2019 met o.a. Fleetwood Mac, Mumford & Sons en The Cure.