Een Amerikaanse tour als voorprogramma voor The Flaming Lips in giga-theaters voor tienduizend man, een show op Coachella en een deal bij het Amerikaanse indielabel Mind of a Genius: de carrière van de Nederlandse band Klangstof klinkt als de ultieme droom. Maar bij Vera Siemons op 3FM vertelde Koen van de Wardt hoe die bijna uitmondde op een nachtmerrie – en hoe het toch nog goedkwam.

‘Iedereen weet hoe kut de muziekindustrie kan zijn, maar niemand is echt real over hoe het eraan toegaat’, aldus Koen van de Wardt in een openhartig interview met Vera on Track op 3FM. ‘De verliezers durven niets te zeggen vanwege de clausules in contracten. Ik wil dat bandjes niet hetzelfde hoeven mee te maken dat ik heb meegemaakt. Dat je je een jaar zó kut voelt.’

Want Koen zat helemaal klem. Met zijn band Klangstof had hij zijn grootste dromen zien uitkomen: na een platencontract te tekenen bij het coole Amerikaanse indielabel Mind of a Genius lonkte ook Coachella, maar er was geld nodig om in Amerika te touren. ‘Het indielabel zelf had dat niet, dus moesten we een manier verzinnen om geld te kunnen krijgen en alles te doen wat we wilden doen’, vertelt Van de Wardt. Om die reden sloten Klangstof en Mind of a Genius samen een deal voor vijf jaar met major label Warner ‘om de band vorm te geven’. Een soort investering dus. ‘Zij stopten er veel teveel geld in en hoopten dat terug te verdienen. Wij wisten niet om hoeveel het exact ging. Ik dacht: een rondje door Amerika touren kost hoogstens 50.000 dollar. But I was wrong. Na een tijdje ging de investering richting de drie ton, misschien zijn we daar zelfs wel bovenuit gekomen. We kwamen er net te laat achter, we waren alweer terug in Amsterdam.’

Toen was Van de Wardt al duidelijk: met de tweede plaat moest Klangstof ‘een soort tegenprestatie’ leveren voor de investering vanuit Warner. ‘Het enige waar het om ging was: schrijf een hit, want we hebben geld nodig. En ook leuk als je een Grammy meepakt. Daar ging ik stuk op.’ Daarom stuurde Warner hem voor twee maanden naar Los Angeles, om te werken met schrijvers en producers die met Justin Bieber werken. ‘Ik ging daarnaartoe, en ik ging kapot. Klangstof, dat ben ik zelf.. en ineens ging iemand anders die muziek voor me schrijven. Ik werd er opstandig van. Na vijf sessies ging ik me ziek melden.  Na tien sessies ben ik bij het label naar binnen gelopen met – ik heb dit nooit – een woedeuitbarsting. Ik begon op de stoep te huilen, ik heb geschreeuwd.’

Een week later ging hij weer naar Nederland, en hij bleef demo’s sturen die hij vet vond. Maar als hij alleen maar ‘indieshit maakt die niet verkoopt’, is er een grote kans dat het niet wordt uitgebracht. ‘Ik heb honderd nummers naar ze doorgestuurd. Ze hebben misschien twee of drie keer geantwoord, en dan niet meer dan: “Hmmm, oké.” Als dat een jaar zo doorgaat, denk je? Wat ben ik aan het doen? Komt er ooit een Klangstof-plaat uit?’

‘Ik kon er wel uitstappen, maar moest dan de investering zelf ophoesten. Dit voelde als een next level studieschuld. Het is een soort huis dat je met recoupment van kosten in de min staat bij zo’n label, dat maakt het echt moeilijk. Ik had me voorgenomen: ik stap hier niet uit en blijf muziek sturen, dan doe ik contractueel niks fout. En dan hoop ik dat er binnenkort iets gebeurt waardoor ik weer vrij ben. Maar als dat twaalf maanden duurt, heb je helemaal geen zin meer om muziek te maken. Dan ga je weer in de studio zitten en weet je dat je iets op gaat sturen waar niemand op reageert.’

Koen heeft geen kwade zin naar Warner, hij is vooral dankbaar voor de kansen die hij heeft gekregen en snapt dat de muziekindustrie zo werkt. Maar begin dit jaar was hij er helemaal klaar mee. ‘Ik was op het punt dat ik de stekker eruit wilde trekken. Ik dacht: ik ga lekker een kantoorbaantje zoeken. Een dag later kreeg ik een belletje van Mind of a Genius. “Ik heb slecht nieuws”, zei hij. Warner had de stekker eruit getrokken. Voor mij was het een enorme opluchting, met Mind of a Genius heb ik nooit een probleem gehad. Het was echt de investering vanuit Warner die ons gek genoeg in de weg zat. Mijn eerste vraag was: “Mag ik nu de plaat maken die ik wil maken?” Hij zei: “Ja!”’

De gigantische investering van drie ton werd zo door Warner kwijtgescholden. ‘Het is alsof je een gratis huis cadeau krijgt. Ik hing op en ging de studio in en schreef drie nummers die op de plaat komen. De plaat is af, er zijn misschien twee of drie tracks uit de Warner-tijd die op de plaat komen, maar we hebben het zo afgemaakt als we wilden.’

En wat nu? De eerste echte single komt in september, het album volgt later. ‘We zijn nu veel beter aan het plannen dan met de eerste plaat. Toen was het knallen, zoveel mogelijk met geld gooien. We zijn ontzettend op ons bek gegaan en gaan het nu weer langzaam opbouwen. We doen promo in Engeland, Frankrijk, Duitsland Nederland Amerika, that’s it, en dat gaat concreet zoveel geld kosten. Amerika was de vetste ervaring ooit, maar we kregen 15.000 euro voor Coachella en alleen al het heen en weer vliegen met z’n zessen kost zoiets. Ik ga er alleen maar die kant op als het zin heeft, en we hebben er zin in.’

In een eerdere versie van dit artikel werd gesproken van een schuld, terwijl het feitelijk om een investering van Warner ging.