‘Witch Doctor’ van De Staat, gemaakt door Floris Kaayk, Studio Smack en Torre Florim, is verkozen tot beste Nederlandse videoclip aller tijden. Hij houdt one take video ‘Grip’ van zZz door Roel Wouters, ‘Sukkel van de Liefde’ van The Opposites door Paul Geusebroek en de befaamde tietenclip ‘You’ve Got My Love’ van Bastian door Sandder Lanen op afstand. 3voor12 staat deze week in het teken van de videoclip.

Wat is de beste Nederlandse videoclip aller tijden? 3voor12 onderzocht het voor het eerst door een rondvraag bij meer dan veertig filmmakers, muziekprofessionals en andere clipconnaisseurs. ‘Witch Doctor’ wordt als grote favoriet gezien in de eindlijst die is samengesteld aan de hand van ingeleverde Top 5-lijstjes van de kenners. De verkiezing draait puur om clips van Nederlandse artiesten. 

In ‘Witch Doctor’ verleidt frontman/volksmenner Torre Florim de massa in een fabriekshal tot een epische dans. De videoclip kostte maanden digitaal monnikenwerk en was bij de lancering meteen een schoolvoorbeeld van hoe muziek en beeld elkaar kunnen versterken. ‘Witch Doctor’ is bekroond met vele nationale en internationale prijzen waaronder een Edison, een UK Music Video Award en een award op het International Music Video Festival in Parijs. Nu is ‘Witch Doctor’ gekroond tot beste Nederlandse videoclip aller tijden.

De verkiezing voor beste Nederlandse videoclip allertijden is samengesteld door:

Niels Aalberts (3voor12), Jonas Beck (filmmaker Framez), Giel Beelen (Veronica, ex-3voor12 Afzien), Basha de Bruijn (filmmaker), Daniel Bouquet (filmmaker/fotograaf), Hester Carvalho (NRC), Eva Cleven (o.a. FunX) Mirka Duijn (filmmaker), Shady El-Hamus (regisseur/scenarist), Robert van Gijssel (Volkskrant), Basyl de Groot (Radio 2) Thomas Heerma van Voss (o.a. Groene Amsterdammer, De Correspondent) Guuz Hoogaerts (o.a. Vara Gids, Esquire), Sander Hoogendoorn (3fm), Michiel ten Horn (regisseur), Jeroen Houben (schrijver/filmmaker), Ralph-Hermen Huiskamp (3voor12), Angelique Houtveen (3FM), Femke Huurdeman (filmmaker), Floris Kaayk (filmmaker/animator), Sander Kerkhof (o.a. Club Carter, 3voor12), David Kleijwegt (documentairemaker/journalist) Klaas Knooihuizen (o.a. OOR/Trouw/Noisey) Henk Loorbach (filmmaker Superelectric), Thessa Meijer (filmmaker/schrijver) Michael Middelkoop (filmmaker Czar), Malou Miedema (3voor12), Wilbert Mutsaers (Spotify), Adai O’Bryan (Puna.nl), Joris Oprins (animator/filmmaker) Norbert Pek (o.a. 3voor12, Vara Gids), Timo Pisart (3voor12), Sander Plug (filmmaker/ontwerper), Roosmarijn Reijmer (Friendly Fire, ex-3voor12) Job Roggeveen (animator/filmmaker), Vera Siemons (3fm) Wouter Stoter (filmmaker) Michiel Veenstra (Kink FM), Sacha Vermeulen (regisseur/eindredacteur VPRO), Menno Visser (3voor12/3fm), Atze de Vrieze (3voor12), Emma Westenberg (filmmaker Halal), Job de Wit (journalist, organisator Fullscreen),  Rogier van der Zwaag (animator/filmmaker)

Uit de verkiezing van beste Nederlandse videoclip ooit blijkt dat de discipline in eigen land een duidelijke groei heeft doorgemaakt: in de top 25 staan bijna alleen maar clips uit het huidige en afgelopen decennium. De enige video uit de vorige eeuw is ‘When The Lady Smiles’ van Golden Earring waarvan de door Dick Maas geschoten iconische beelden op het netvlies zijn blijven staan. Oudgedienden als ‘Deeper Shade Of Soul’ van Urban Dance Squad, ‘Talk Talk Talk’ en ‘Stalking The Deer Park’ van Blue Murder worden wel genoemd maar weten de top 25 niet te halen. 

Sommige artiesten springen in het oog met meerdere videoclips. Van Anouk komen zes video’s in de toplijsten voor – ‘Really Want A Little Something’, ‘The Dark’, ‘Het Is Klaar’, ‘Burn’, ‘I Live For You’ en ‘Girl’ - waarvan alleen ‘The Dark’ van de dit jaar overleden kunstenaar Rosto genoeg stemmen haalt voor de Top 25. De reputatie van De Jeugd van Tegenwoordig als clipconnaisseurs wordt bevestigd door de verkiezing van vijf video’s: ‘Een Barkie’, ‘Glasbak’, ‘Zakmuitdeheup/BPM69/Lente in bed’, ‘Shenkie’ en ‘Elelektrotechniek’. Hiervan halen de laatste twee, gemaakt door respectievelijk Maurice Trouwborst en Lernert & Sander, de eindlijst. Fresku krijgt stemmen op vier clips (‘Witlof’, ‘Zo Doe Je Dat’, ‘Heddedruksop’ en ‘Testosteronbommen’) net als Bizzey: ‘Drup’, ‘Culo’, ‘Ja’ en ‘COCA’, maar de video’s va de laatste artiest halen de eindlijst niet.

Job de Wit, organisator van videoclip-evenement Fullscreen, schreef het al in een toelichting waarom zijn top 5 volledig wordt gedomineerd door hiphop: ‘Dat is toevallig, omdat ik daar bij het kiezen helemaal niet op had gelet en tegelijk helemaal niet toevallig omdat de Nederlandse hiphop bij uitstek enorm veel creativiteit in de Nederlandse videoclip heeft bezorgd.’ Hij merkt erbij op de clipmakers soms wel, maar zeker niet altijd zelf ook ‘hiphop’ zijn. In de top 25 komt elf keer hiphop voor. Onder de videoclips die net buiten de boot vallen zit ook veel werk uit het genre. 

Sevdaliza krijgt veel lof voor drie video’s: ‘Amandine Insensible’, ‘Human’ en ‘Shahmaran’ waarvan de laatste twee door Emmanuel Adjei geregisseerde clips in de top 10 belanden. De Nederlands-Ghanese regisseur is niet de enige die dit presteert. Ook Sam de Jong heeft twee top 10-notities: de korte film bij ‘Laatste Keer’ van The Opposites en natuurlijk het heerlijk lullige én slimme ‘Drank & Drugs’ van Lil’ Kleine & Ronnie Flex. De meest recente video in de eindlijst is nog maar enkele maanden oud: ‘Houten Pak’ van Willem door Niels Geusebroek. Roel Wouters is de regisseur met de meeste top 25-posities: drie in totaal, waarvan hij online projecten ‘More Is Less’ van C-Mon & Kypski en ‘Kilo’ van Light Light samen maakte met Jonathan Puckey.

1 De Staat – Witch Doctor (Floris Kaayk, Studio Smack & Torre Florim, 2015)

Soms is een videoclip zo krachtig dat deze buiten het scherm een eigen leven krijgt. ‘Witch Doctor’ dreunt nog altijd bij optredens van de Nijmeegse band door en zorgt steevast voor een vloervullende cirkeldans. De videoclip van ‘Witch Doctor’ werd later opgeleverd dan de bedoeling was. De Staat was al bijna klaar voor de release van een nieuw album: O. Maar ‘Witch Doctor’ wordt met een oerknal gelanceerd, levert vele views, artikelen en plekken in talkshows op. De clip van Floris Kaayk, Torre Florim en Studio Smack uit Breda wordt door de helft van de deelnemers aan de verkiezing gekozen. De clip heeft meerdere internationale prijzen gewonnen. Regisseur Mirka Duijn: ‘De video is in perfecte symbiose met het nummer.’ Wilbert Mutsaers van Spotify: ‘Alles klopt er aan.’ Filmmaker Henk Loorbach: ‘Dit is een zo’n clip waarin techniek, muziek, vocalen en het uiteindelijke beeld elkaar constant versterken. Voodoo uit computers.’

2 zZz – Grip (Roel Wouters, 2007)

Is dit echt één take? Ja, het is één take. Dit kunststukje vanuit topshot op en rond de trampoline is choreografisch feest. Drie maal een tien voor planning, uitvoering en brille. Gemaakt in opdracht van wijlen het Taxfonds, de initiator van veel bijzondere videoclips. Wouter Stoter: ‘Als je makers vrijheid geeft, krijg je geweldige dingen. Omdat er wat geld was, konden ze het zo goed uitvoeren en repeteren totdat het nagenoeg perfect was, maar genoeg gevoel erin omdat het live werd gespeeld en dus alle ‘foutjes’ onderdeel van het idee zijn. Ik was bij de opening en het is ook nog eens live gedaan.’ Roel Wouters maakte ook de bijzondere hanengevechtvideo ‘Running With The Beast’ voor zZz, maar deze viel nét buiten de Top 25. Met ‘Kilo’ van zZz-zijproject Light Light en ‘More Is Less’ van C-Mon & Kypski staat hij er wel in.

3 The Opposites – Sukkel voor de liefde (Paul Geusebroek, 2013)

De broeierige clip van The Opposites door Paul Geusebroek (ook in de lijst met ‘Houten Pak’ van Willem) veroorzaakte meteen een stortvloed aan reacties. De hoofdrol is weggelegd voor Opposite Willy (Willem de Bruin) die onder andere in de stripclub en boven de wc te vinden is. Regisseur Basha de Bruijn: ‘Volgens mij is dit een van de weinige Nederlandse clips waar ik een traantje bij moest laten. Echt heel erg knap hoe je binnen drie minuten helemaal die donkerte en leegte in wordt gezogen. Geweldig spel, geweldige regie en geweldige cinematografie.’

4 Bastian – You’ve Got My Love (Sandder Lanen, 2001)

“Misschien te, maar ik durf best te zeggen dat vanaf deze clip, de clips in Nederland betere ideeën kregen,” zegt regisseur Wouter Stoter over de beroemde tietenclip, gemaakt door Sandder Lanen, broer van Pepijn Lanen van de Jeugd van Tegenwoordig, voor Bas Bron, de beatsman van de Jeugd van Tegenwoordig. De conceptuele clip die louter het bovenlijf van dansende dames in afwisselend katoen toont, wordt gezien als instant classic. Journalist Guuz Hoogaerts: ‘Je zou het zelf bedacht willen hebben.’ Regisseur Jeroen Houben: ‘Wat moet ik hier nog over zeggen? Een instituut op zichzelf!’

5 Ronnie Flex & Lil Kleine – Drank & Drugs (Sam de Jong, 2015)

De net zo lullige als slimme videoclip waarin actrice Olivia Lonsdale het met een boomstam doet en de vinger in en uit een uitlaat stopt, valt op. Alles in de videoclip van Sam de Jong wordt gehumpt. Journalist Klaas Knooihuizen: ‘Simpel idee, geniale uitvoering.’ Regisseur Sacha Vermeulen: ‘Beter wordt het niet, hitsige tieners in een retro gevoel videoclip, op de beste tune van dit millennium. ‘ Journalist Robert van Gijssel: ‘Als je je eerst kapot ergert aan een clip om hem daarna nog een keer of duizend te bekijken, dan heeft een clipmaker iets groots gepresteerd.’ Filmmaker Henk Loorbach: ‘De eenvoud hiervan is super. Zowel muziek als beeld zijn eigenlijk een soort niemendalletje. Bij elkaar echter vind ik het goud.’

6 De Jeugd van Tegenwoordig – Elektrotechnique (Lernert & Sander, 2011)

Studio Lernert & Sander heeft meer mooi voor De Jeugd van Tegenwoordig gemaakt: de roze kattenclip bij ‘Manon’, de 3-in-1-clip bij ‘Zakmuitdeheup’, ‘BPM69’ en ‘Lente in Bed’. Maar de meeste stemmen gaan overtuigend naar de clip waarin huishoudelijke apparaten er sexy uit komen te zien. Het stijlvolle ‘Elektrotechnique’ is een feest voor het oog. Journalist Malou Miedema: “De strakke vormgeving voelt nog steeds ontzettend modern.” Filmmaker Michael Middelkoop: ‘Elektrotechnique is m’n favoriet omdat hier m’n drie favoriete Lernert & Sander elementen samenkomen: strak concept, visueel clean en een beetje brutaal.’

7 Golden Earring – When The Lady Smiles (Dick Maas, 1984)

Dick Maas had twee jaar eerder de video voor ‘Twilight Zone’ gemaakt, maar schreef voornamelijk geschiedenis met ‘When The Lady Smiles’. De Flodder-regisseur zag een hoofdrol weggelegd voor Barry Hay en liet de zanger in de tram een non aanranden. Oftewel: controverse. Oftewel: nog altijd in het gedachtengoed. Basyl de Groot van Radio 2: ‘Het iconische moment met de non: een keer zien, nooit meer vergeten.’ Maar er bleef in de filmische videoclip meer hangen dan de blasfemie. Michiel Veenstra: ‘Doodeng vond ik deze als kind, helemaal die operatiescene waarbij het hondje een stukje hersenkwab van Barry Hay oppeuzelt.’ Wilbert Mutsaers: ‘Dick Maas voelde aan waar het randje zat en tilde de song met deze video naar een hoger niveau.’

8 Sevdaliza – Shahmaran (Emmanuel Adjei, 2018)

De bijna zeven minuut durende videoclip van Emmanuel Adjei is afgelade met krachtige beelden. Neem die glimmende, kolossale boot die door tientallen mensen door de woestijn wordt getrokken. Griekse mythologie speelt mee op de achtergrond, in de vorm van de hieros gamos, het heilige huwelijk tussen god en godin of god en mens.  De video schuwt grote thema’s niet. Dj Vera Siemons: ‘Een video die in mijn ogen het beladen thema onderdrukking niet schuwt. Epische visuals, een mix van hypermodern en natuur - en geen enkel shot doet onder voor meesterwerk.’ Regisseur Basha de Bruijn: ‘Zo’n fucking ambitieuze videoclip van een super ambitieuze artiest die keer op keer blijft verassen. Je voelt aan alles dat er concessieloos is gewerkt.’

9 Sevdaliza – Human (Emmanuel Adjei, 2016)

De samenwerking tussen de Nederlands-Ghanese Emmanuel Adjei en de Nederlands-Iraanse Sevdaliza levert een tweede Top 10-positie op met wat regisseur Sacha Vermeulen noemt: ‘een hypnotiserend stukje kunst van eigen bodem.’ De donkergetinte video brengt Sevdaliza naar een zandvloer waar ze haar mantel afdoet en onder voyeuristische blikken een kunstzinnige dans opvoert. Journalist Malou Miedema: ‘Sevdaliza die acte de présence doet als het onderwerp van een achttiende eeuwse freakshow, om daarmee een kritiek te leveren op een patriarchisch systeem dat mensen uitsluit. Een ontzettend vette, esthetische en conceptuele clip.’

10 The Opposites – Laatste Keer (Sam de Jong, 2014)

Ook Sam de Jong heeft met twee videoclips de top 10 behaald. Zijn korte film toont drie jongens die nog één keer met de gedachten op nul willen stappen, wat er wild aan toe gaat inclusief de nodige vuistslagen. Sterk is de keuze om de bonte avond met harde beelden van een slachthuis te vermengen. Job de Wit: ‘Met de tekst van Big 2 en Willem als aanknopingspunt, benut regisseur Sam de Jong de mogelijkheden van het medium om in een paar minuten een verhaaltje te vertellen dat grappig, pijnlijk, wrang, sexy en absurd is. Met gebruik van een snel inzoomende camera, een effectieve montage van blikken en gebaren en een soms droogkomische regie, krijgt de clip een volstrekt originele look die het liedje meer diepgang geeft.’

11 Naaz – Words (Folkert Verdoorn, 2017)

12 Boef – Habiba (Madja Amin, 2017)

13 Bart Constant – Do Better (Mirka Duijn, 2011)

14 Fresku & Mocromaniac – Witlof (Teemong, 2017)

15 De Jeugd van Tegenwoordig – Shenkie (Maurice Trouwborst, 2007)

16 Willem – Houten Pak (Paul Geusebroek, 2018)

17 Duvel Duvel – Wie Is Ut (Jim Taihuttu, 2008)

18 Anouk – The Dark (Rosto, 2000)

19 Nobody Beats The Drum - Grindin’ (Rogier van der Zwaag, 2010)

20 Dio ft. Sef – Aye (Habbekrats, 2008)

21 C-Mon & Kypski – More is Less (Roel Wouters en Jonathan Puckey, 2010)

22 Yung Nnelg – Tetsuo (Mickey Cohen, 2017)

23 Light Light – Kilo (Roel Wouters en Jonathan Puckey, 2013)

Doe hier mee aan de videoclip.

24 Happy Camper – Born With A Bothered Mind (Job, Joris & Marieke, 2011)

25 Noisia – Tommy’s Theme (Sil van der Woerd, 2012)