‘Zorg dat je op tijd gaat.’ Dat is het advies dat je keer op keer krijgt als je de naam Spielraum laat vallen. Zorg dat je het begin meepakt, en: ‘Trek niet te veel aan.’ Op hun tweede Amsterdam Dance Event passage maakt het meest opwindende queerfeest van Amsterdam zijn reputatie waar.

Ze zeggen wel eens dat het openingsslot heel belangrijk is. Dat jij als dj in die lege zaal het verloop van de hele avond kunt bepalen. Dat het een eer is, dat de verantwoordelijkheid voor de nacht op je schouders rust. Dat je dingen kunt draaien die later op de avond niet meer kunnen, en omgekeerd: dat je het gras voor de voeten van je collega’s weg kunt maaien. Ja, het is een vak apart, een club opwarmen, maar laten we eerlijk zijn: openingsdj’s zijn vaak toch een beetje de pineut. Zeker de eerste twee uren van een clubnacht staan in het teken van de aarzeling en het afwachten. Eerst dat eerste drankje, misschien nog even zitten, dansen komt later.

Precies hierom zit de magie bij Spielraum in de eerste uren. Al om half twaalf staat er een enorme rij voor RADION. En dat is altijd zo. Wie is ermee begonnen? De dj of de bezoekers? Hoe gaat zoiets? Vaste Spielraumers leggen die credits bij de dj's. De grondleggers van het feesten vlogen er altijd direct in, en dat sloeg over op de zaal. Niemand speelt hier hard to get. Niet afwachten, gewoon omkleden en aan de slag.

Voor de gemiddelde Spielraumer is dat omkleden een serieuze zaak. Behalve de jassen gaan ook de lange broeken uit, en daar onder vandaan komen de meest uitbundige uitdossingen tevoorschijn: minuscule sportbroekjes, leren gezichtkorsetten, strak gespannen tuigjes om het bovenlichaam, en billen, veel billen. Dat klinkt misschien als een cliche harnas voor een queerfeest, maar zo voelt het helemaal niet als je er tussen loopt. In tegendeel. De dresscode is hier geen uniform maar een vrijbrief. Het is wonderlijk om te zien hoe goed dat hier werkt, als een soort geheime afspraak. Op Spielraum loopt werkelijk alles door elkaar: groepjes mannen met een of twee vrouwen, lesbische stellen, maar ook een heleboel man-vrouw koppels die heel natuurlijk opgaan in het geheel. Allemaal omarmen ze de speelruimte die ze hebben. En dat is niet zozeer ‘hardcore’ als wel vrij.

Spielraum

Donderdagnacht van 23.00 tot 08.00 in RADION

Gezien: Peach, Polly F, Her Again, Freddy K Hanno Hinkelbein, Afra.

Het hoogtepunt: De eerste uitbundige uren. Niet afwachten maar omkleden en gaan.

De sfeer: Prachtig uitgedoste mensen die echt heel, heel hard willen feesten.

De plaat: De trage hardcore van DJ Jon Piemel's 'Inhale'.

Het is half twee en Polly F werkt naar het eind van haar openingsset toe. Net trakteerde ze op een ruige hardtrance plaat uit de jaren negentig, met nog een half uur te gaan geeft ze nog net even wat meer. Eerst een monsterlijk vervormde wave-plaat met akelige stemmen, en ze eindigt haar set met een track die Shazam identificeert als ‘Inhale’ van DJ Jon Piemel. Dat is nou typisch zo’n zoekresultaat dat je niet kapot zou moet checken, maar gelukkig blijkt het achteraf wel degelijk de juiste track ID te zijn. Het is zo’n heftige plaat die klinkt alsof het er drie tegelijk zijn. De kicks overstijgen de techno, zijn eigenlijk meer hardcore, maar dan te traag om gabber te mogen heten. In de bovenzaal - die een uurtje later open ging, heeft ook Peach inmiddels de slag te pakken. Zij draait een stuk subtieler en oogst vooral gejoel met haar booty house, gebroken techno en flarden r&b door haar toch bepaald niet laffe set.

Sommige dj’s die hier draaien komen uit de krochten van de underground gekropen, maar headliner Freddy K is eigenlijk een redelijk bekend gezicht in de Nederlandse clubs. Hij draait dan ook het type techno dat op elk middelgrote regiofestival in Nederland werkt: gelaagd maar rechtlijnig, behoorlijk stijlvast en vooral heel intens. De Duitse Italiaan komt vanavond heel goed tot zijn recht. Ook hier weer volop credits voor de Spielraum crowd, die hier een volmaakte techno ervaring van maakt. Het is waanzinnig om je te bewegen tussen een groep mensen die zo wild en tegelijk respectvol dansen als deze mensen. Er is nauwelijks ruimte, je wordt ingesloten door zwetende armen en ruggen die je dwingen met ze mee te bewegen, en toch staat niemand in je aura. Misschien komt dat wel door die hoge, schuine wand, die massief omhoog steekt van achter de dj over de zaal heen. Ook boven op de vide wordt hard gedanst op de vele verhogingen. Voor iedereen die dat wil is er vandaag wel ergens een podium te vinden. Het is inmiddels wel bloedheet in de betonnen ruimte, maar met een beetje extra effort kom je bij de grootste verrassing van RADION: de achterwand achter Freddy K is kletsnat van de condens en ijskoud.

Halverwege de set van Freddy K vloeit die bijzondere sfeer van de eerste paar uren een beetje weg. Niet dat het feest inkakt, maar langzaam begint iedereen een beetje zijn eigen kant op te gaan. Bij de kluisjes en op de trappen zitten veel mensen te chillen. De derde zaal is inmiddels ook open, en daar heerst een wat ontspannener sfeer. In de bovenzaal staat inmiddels de Duitse reus Hanno Hinkelbein, een dj die al decennia draait maar nog niet vaak op prominente feesten in Nederland opdook. Het is een mooi fenomeen om te zien, deze gast, bijna twee meter en met een enorme baard en een nog enormere buik. Hij ziet er met zijn kleine oogjes uit alsof-ie leeft in dit soort ruimtes. Hinkelbein trekt hem stevig door in de trapsgewijs oplopende bovenzaal. Helemaal boven staat een groot zwart scherm met daar achter twee bankjes, het lekkerste stukje speelruimte van de club. Voor de een de plek om even ongestoord WhatsApp bij te werken, voor de ander juist het ideale donkere hoekje om je partner even vol in het kruis te grijpen.

Het is inmiddels aangenaam ijskoud in de gang en het trappenhuis van RADION. ‘He, ik ben ineens buiten’, zegt een verdwaalde jongen, die duidelijk op zoek was naar een dansvloer. Er is nog genoeg te halen deze nacht, want Spielraum-heldinnen Afra en KI/KI moeten nog beginnen. Beneden op het pleintje tussen de betonnen hoogbouw draait iemand keihard ’Blue Monday’ van New Order (de soundtrack van de AFAS Live vanavond), gevolgd door Lou Bega’s ‘Mambo Nr 5’. Taxi’s voeren afhakers af en vers bloed aan. Spielraum was ook nu weer de plek waar alle energie van deze ADE nacht naartoe leek te vloeien.

Meer ADE19 in ons dossier.