Hoe Trouw-oprichter Olaf Boswijk na de nacht nu de natuur in duikt Hoe Trouw-oprichter Olaf Boswijk na de nacht nu de natuur in duikt

Een jaar of zes had Olaf Boswijk meer dan een fulltime baan aan Trouw. Hij was eigenaar, programmeur, hij wilde de nachten zelf ook meemaken in het weekend en de club stond ook nog eens vol met vrienden. Het liep allemaal door elkaar. En hij draaide zelf ook nog. Hij kijkt er vol verbazing op terug, op een zonnig terras in Nederland. Het is inmiddels traditie dat hij en zijn vrouw elk jaar in de zomer een paar maanden in Nederland zijn. Vrienden en familie bezoeken, een beetje werken.

Resetten
De reis is inmiddels veranderd in een langer verblijf – er wordt gewerkt aan een voorlopige verblijfsvergunning – en ze zijn al zo lang weg dat het telkens weer wennen is in Amsterdam. ‘Hoe deed ik dit ook al weer? Hoe doen jullie dat?!’ verwondert Boswijk zich. 'De eerste maanden in Canada moest ik echt uitrusten. De jaren Trouw verwerken, slapen, bedenken hoe ik me tot alles verhoud. Maar na een half jaar kwamen we er echt in. Op reis is het heel anders. Sowieso hebben we nooit buitenlands simkaarten genomen, dus we zijn alleen online als er ergens Wi-Fi is. Maar negen van de tien plekken waar we staan, hebben dat niet.' 

'Meestal worden we ergens wakker in de in de bergen, bossen of aan zee. En dan weet ik nog niet helemaal wat ik ga doen. We ontbijten, misschien gaan we een wandeling maken of ga ik met een podcast bezig. Tegelijk denken mensen vaak dat het reizen alleen maar vakantie is. Maar je bent heel veel tijd kwijt aan triviale dingen. We reizen in een camper, dus we zijn altijd bezig met een slaapplek zoeken. Hoe langer de reis duurde, hoe meer onderhoud we hadden. In Latijns-Amerika gaat dat toch allemaal anders met garages. Je moet kijken of ze überhaupt tijd hebben. Of ze het ook echt gaan doen in de tijd die je afgesproken hebt. We staan meestal in de natuur, zijn vrijwel zelfvoorzienend. Het levert twee waardevolle dingen op: tijd en ruimte om op onze westerse, stedelijke manier van leven na te reflecteren.’

Tussen al die regelzaken door dacht Boswijk ook na over wat–ie nu verder moest. Hij wist sowieso al vroeg dat hij geen eigen club meer wilde. Zoals hij na Club 11 kon doorgroeien naar Trouw, wilde hij ook dat de jonge generatie binnen Trouw kon doorgroeien naar De School. Bij het opstarten van De School hielp hij op de achtergrond nog met vergunningen, het team, de locatie. Maar sinds twee jaar is hij helemaal weg bij die club. 'En een restaurant beginnen zag ik al helemaal niet zitten. We schreven tijdens de reis aan ons plan. We hadden er al lange tijd ideeën voor, maar het moest nog rijpen. Eerst de reis afmaken. Het bereiken van het uiterste puntje van Zuid-Amerika in januari van dit jaar was een symbolisch einde.’   

Residentie
Tijdens het doorkruizen van de twee continenten, viel het stel veel op. Dat er in Canada elke dag bijna tweehonderd bosbranden zijn. Dat het in Californië al zes jaar niet geregend heeft. Dat ze opeens moesten nadenken wat voor afwasmiddel ze gebruikten, nu ze het zo onder hun camper de natuur in lieten lopen. Dat ze het water dronken waar zij en anderen zich ook in wasten. Zo zag Boswijk opeens heel concreet het effect van klimaatverandering. ‘In Amsterdam kan je wel veel de trein pakken of fietsen, biologische groente kopen, investeren in groene stroom. Maar je ziet de daadwerkelijke impact van je acties niet. Je ziet niet waar je stroom vandaan komt of waar je afval heen gaat.’                                                                                                                    

Het droeg allemaal bij aan het afmaken van het plan van Boswijk en zijn vrouw: de twee hebben een groot stuk grond in Chili op het oog, een vallei tegen een natuurgebied en een vulkaan aan, waar ze een residentie willen vestigen. Speciaal voor kunstenaars en wetenschappers die op een of andere manier de relatie tussen mens en natuur bestuderen of zich in de kunst op dat snijvlak bevinden. ‘We zoeken niet naar een oplossing voor klimaatverandering, we willen erachter komen wat onze relatie is met de natuur. Wellicht ligt daar de oorzaak van de manier waarop we omgaan met de natuur. Kijk, we hebben niet meer wetenschappers nodig die vertellen dat de zeespiegel stijgt of dat de poolkappen smelten’, stelt Boswijk. ‘Dat weten we allemaal al. Volgens mij hebben we mensen nodig die zich specialiseren in creatief denken en het vertalen: kunstenaars. Iedere dag het nieuws lezen in de krant werkt blijkbaar verlammend, daar moeten we op een manier uit zien te komen. Het probleem zit ook dieper. De aard ervan zit in ons kapitalistisch systeem, dat constante groei verlangt. We produceren te veel, we gooien veel weg. Als ik hier weer in Nederland rondloop, denk ik ook: wat ziet iedereen er knap uit. Die mooie sneakers, die wil ik ook. Overal zijn winkels, overal krijg je prikkels.’

Op het stuk grond moeten zelfvoorzienende cabines komen. Een stuk of drie. Bedoeld voor wetenschappers die zich in een tijd in alle rust ergens op willen storten, voor kunstenaars die lang aan een project willen werken. Waarschijnlijk komt er ook een studio, voor muzikanten, en een gemeenschappelijke ruimte waar ideeën heen en weer gekaatst kunnen worden vanuit de verschillende disciplines. ‘Het is altijd zo geweest dat kunstenaars bezig zijn met de meest urgente vraagstukken uit hun tijd. Dus natuurlijk zijn er nu waanzinnig veel kunstenaars bezig met het snijvlak tussen natuur, klimaatverandering en wetenschap. We zijn dan ook aan de praat met kunstinstellingen en fondsen van diverse universiteiten in zowel Nederland en Chili.’

Het afgezonderd rondtrekken van natuurgebied naar natuurgebied en het hele plan om een bijdrage aan een cultuurverandering rond klimaatproblematiek tot stand te brengen, staat haaks op die andere carrière van Boswijk die begint te groeien: zijn dj-agenda stroomt weer voller en voller in de maanden dat hij in Europa is. Na het eerste jaar reizen vol vroeg naar bed gaan, uitrusten en buiten zijn, begon Boswijk muziek te missen. ‘Eerst begon ik een podcast over de reis. Met muziek die ik op dat moment luisterde, ontmoetingen, field recordings. Tegen de tijd dat we in Midden-Amerika waren, dacht ik: “Shit, ik wil wel weer draaien.” Dus gooide ik wat lijntjes uit, zo van: ik ben dan en dan in de buurt, dus je hoeft geen hotel te boeken, me niet in te vliegen. Ik wil gewoon voor een kleine fee draaien. En zo kon ik opeens op veel plekken in Costa Rica, Panama en Colombia draaien. Hetzelfde in de maanden dat ik in Nederland was. Een paar maanden later werd ik weer teruggevraagd. Ik kwam in de tussentijd ook terecht bij Octopus [het boekingskantoor waar o.a. ook Antal, DJ Nobu, Hunee, I-F, Xosar en Sassy J zitten].’

Dus langzaam wordt Olaf Boswijk weer teruggetrokken in de nacht waar hij na Trouw naast trots en voldaan ook zo moe van was. En de wereld waar misschien wel het meest gevlogen wordt. ‘Echt problematisch’, noemt hij het reizen van dj’s. 'Natuurlijk pak ik de trein als het kan, voor Berlijn en Parijs bijvoorbeeld. Bijna altijd is het vliegtuig goedkoper. Ik probeer er meer over te praten met dj’s. Ik heb het idee dat de dancewereld nog blind voor het probleem is en er niet graag over praat. Het is eigenlijk nog steeds cool om zo veel mogelijk miles te verzamelen. Tegelijk, wat is je andere keuze? Sommige dj’s die ik spreek zeggen ook: “Wat moet ik doen? Dit is wat ik het allerliefste doe, het is mijn beroep.” Je zou een tour kunnen uitstippelen zoals bands dat doen, maar zo werken promotors niet. Er zijn nu eenmaal duizenden dj’s, het niveau ligt superhoog. Als je niet meer vliegt, dan zijn er voor jou tien anderen. Matthew Herbert kondigde een paar jaar geleden een vliegstop aan. Daar heeft dus niemand wat van gemerkt. Hij werd gewoon niet meer geboekt.’

'Het is als met het hele klimaatprobleem: we hebben niet de pretentie dat wij met de grote oplossing komen. Misschien zitten we daarom ook vast: het is niet zo zwart-wit. Honderd procent goed bestaat niet, dat is een illusie. Het idee lijkt er soms te zijn dat als je veganistisch eet, je ook geen leren schoenen aan mag. Daardoor denken mensen misschien dat ze hun hele leven moeten omgooien om iets te bij te dragen. Het is een waanzinnig moeilijk onderwerp en een veel te groot probleem om te bevatten voor ons brein. Niemand heeft op dit moment het antwoord, wij ook niet. Maar ons brandend schuldgevoel en er niet over praten gaat niet helpen. We moeten met een nieuw perspectief komen en daar willen wij aan bijdragen.'

Olaf Boswijk treedt zaterdag 14 juli op in de De Lindenberg in Nijmegen, samen met Jasper James en Reza Athar.