IFFR 2016: Twee maanden in een tentje voor Beyoncé

Waiting For B draait vanavond in Rotterdam

Atze de Vrieze ,

Twee maanden voor het concert van Beyoncé in de Braziliaanse stad Sao Paolo verschansen de eerste fans zich al buiten het stadion. Twee maanden lang slapen ze iedere nacht in koepeltentjes voor de poort, overdag rouleren ze tijdens werktijd. Ze trotseren weer en wind, voetbalsupporters en langsrijdende automobilisten die onkiese dingen uit hun ramen roepen. De documentairemakers van Waiting for B. leggen het hartverwarmende tafereel vast alsof het een curieus natuurfenomeen is.

Het was altijd een geruststellende gedachte: als jij de grootste fan was, was je zeker van een kaartje voor het concert. Want als jij de grootste fan was, dan ging je gewoon een dag van tevoren in een slaapzak voor het postkantoor liggen. Geen gedoe met digitale wachtrijen, gezellig tussen de andere fans, weten dat je de eerste bent en toch spanning voelen of het allemaal wel goed komt. Het is de laatste jaren met de digitalisering stilletjes verdwenen, deze toch wel romantische vorm van muziekbeleving, en hoe zeer we er met zijn alleen ook naar terugverlangen, het komt nooit meer terug.

Buiten de poort
De Braziliaanse fans in Waiting for B. omarmen niet alleen dat romantische sentiment, ze gaan nog een paar stappen verder. Dat de film zich voor 99% buiten de poort van het stadion afspeelt, is cruciaal. Van Beyoncé en haar concert zien we niets, op een paar podiumbouwers na. We moeten het doen met de spanning bij de fans, de verwachting van wat komen gaat. 


Het doet denken aan de charmante cultfilm Heavy Metal Parking Lot, een super eenvoudig idee met briljant resultaat, halverwege de jaren tachtig. De filmmakers stelden toen jonge fans van heavy metal band Judas Priest een simpele vraag: waarom ben je hier? De antwoorden zijn hilarisch, de beleving enorm. Het decor hier is bijna hetzelfde: de betonnen buitenkant van het stadion, zo’n beetje het complete tegenovergestelde van de magie die de fans binnen verwachten aan te treffen. 

Afrikaanse achtergrond
Maar waar Heavy Metal Parking Lot zo geweldig was door de heerlijke oppervlakkigheid, gaat Waiting for B. veel verder. Hoe kan het ook anders: in twee minuten ben je al lang en breed uitgepraat over de choreografie van Queen B. En de sociaal-culturele achtergrond van deze fans maakt het verhaal natuurlijk des te interessanter: bijna allemaal zijn ze man en homo, een aantal van hen travestiet, met Beyoncé als gedroomde evenbeeld. Het is een combinatie van de zelfverzekerdheid in Beyoncé’s imago en uitstraling, haar Afrikaanse roots en de complete onbereikbaarheid die zo’n verblindende aantrekkingskracht hebben. Zelfs haar dansers worden bij het hotel als absolute helden opgewacht.


Een van de travestieten vertelt: 'Mijn familie wijst me altijd af. Ik kan het aantal mensen dat ik regelmatig spreek op een hand tellen.' 'De fanbase in Brazilie is anders dan die in andere landen', zegt een andere fan. 'We houden gewoon te veel van haar. Ze heeft de top bereikt, en dat zonder schandalen. Haar Afrikaanse achtergrond geeft me extra vreugde. Terwijl veel mensen denken dat donkere mensen niet hetzelfde kunnen bereiken als blanke, bewijst zij dat het wel kan.'

VPRO's Cinema.nl doet uitgebreid verslag van IFFR 2016.