#Opgezwolletotnu al 15 jaar springlevend

Revueshow in Hedon voor oude en jonge tjappies en mammies

Tekst Ingmar Griffioen, foto's Dani'el van den Berg ,

Rico, Sticks en A.R.T. deden al een 'Opgezwolle greatest hits' show in Bitterzoet, maar er is maar één plek waar een dergelijke hiphophereniging tot zijn recht komt: thuishonk Hedon. Ze verkochten binnen een uur tweemaal het inmiddels vergrote Zwolse podium uit. Daar deden Rico en Sticks een flinke greep uit een jaloersmakend oeuvre, dat veel verder reikt dan Opgezwolle. Zonder oorspronkelijke beatmaker Delic, maar met nieuwe sterkhouder A.R.T. en gasten als Typhoon en Freez kwam het sterkste Opgezwolle spul voorbij, naast Fakkelbrigade- en solo-werk. En zo blijkt Opgezwolle, de naam wordt sinds Delics vertrek niet meer gevoerd, deze avond toch opeens vijftien en fier overeind te staan.

Dj's Pauluz (Paul van 't Veer van de lokale Plato en in den beginne actief als manager van Opgezwolle) en Serch warmen op met fijn oldskool spul als Wu-Tang Clan, Cypress Hill en Rotterdammer Winne (W.I.N.N.E.). Hedon is helemaal volgestroomd met vooral vooraan opvallend veel jong volk, hippe tjappies en mammies van een leeftijd die uitsluit dat ze bij Spuugdingen Op de Mic (debuutalbum in 2001) of derde en laatste plaat Eigen Wereld al voor het podium stonden. Sommigen springen net zo hard als hun vader, die tegelijkertijd de show filmt. "Digitale camera legt het vast", rapt Rico even later in Sporen, een van de weinige teksten die wat gedateerd aanvoelt.

Van Spuugdingen en Grote Prijs tot wereldreis
De kans om 'Opgezwolle' live in Zwolle aan het werk te zien heeft natuurlijk ook veel fans van weleer naar Hedon gelokt; dertigers, veertigers en ondergetekende, die zich die eerste keer Opgezwolle nog goed herinnert. Sticky Steez, Phreako Rico en Dippy Delic staan in de herfst van 2001 in de regiofinale van de Grote Prijs van Nederland in De Vloer in Utrecht. Spuugdingen Op De Mic is net die zomer uitgekomen en in nummers als Opgezwolle de Volle en Mafkezen laat het trio qua beats, wordplay en teksten een nieuw en verfrissend geluid horen. Het samenspel tussen 'Siamesen' Rico en Sticks is helemaal raak, zowel wat betreft timing als aanvulling.

De jury kiest echter voor Raymzter. In de finale (met ook Spacekees & Terilekst en D-Men) delven ze weer het onderspit tegen de meer conventionele Almeerse rapper, maar Delic wint de Beste Muzikantenprijs en de oren zijn geopend. Opgezwolle komt eraan en vestigt de naam via een Homegrown tournee, de Opgeduveld collabo met Duvelduvel en (in 2003) dubbelaar Vloeistof/Brandstof. Zo'n beetje alle Nederlandse podia gaan voor de bijl, inclusief Lowlands en Pinkpop en met Eigen Wereld pakken ze de 3voor12 Award, diverse album-, single- en Urban awards en een Zilveren Harp. Sticks dropt ondertussen nog losse albums met Kubus (Microphone Colossus) en Delic (Fakkelteit), maar eind 2007 is het plots klaar als Delic op wereldreis gaat.

A.R.T., die op Fakkelteit al de beat leverde voor klassieker in de dop Spaanse Vlieg, pakt het over. En waar het nog jaren gaat over 'of en zo ja wanneer Delic weer terugkomt', is het vanaf 2009 tijd voor de Fakkelbrigade, met naast Sticks en Rico ook James en Typhoon en beatmaker Ali Reza Tahoeni aan het roer. Sticks blijft hyperactief met releases, Typhoon verovert Nederland met een nog sterker tweede album, Rico reinigt de ziel met een reggae-album en hiphopplatform Fakkelteitgroep brengt vijf samplers uit. De post-Opgezwolle periode levert in acht jaar veel sterk materiaal op, maar de honger naar Opgezwolle verdwijnt nooit helemaal en wordt mondjesmaat gestild in de nieuwe samenstellingen. Gekkenhuis komt bij Rico & A.R.T. geregeld live langs, Hoedenplank wordt door Great Minds (hiphopsupergroep waarin Sticks met Jiggy Djé en Winne acteert) nog steeds gedaan.

Voetbalsupporters roepen om Opgezwolle De Volle
Op die naam, en weemoed en jeugdsentiment, verkoop je dus gemakkelijk tweemaal Hedon uit (tweemaal 850 man). Dat er vrijdag verwachting in de lucht hangt, mag een understatement zijn. Als in een voetbalstadion gonst het "ja, ja ja ja" (uit Opgezwolle De Volle) al even door de zaal, als de dj Van Kooten en De Bie's Zwolle Zonder Dolle ("Elk weekend gaan wij via Harderwijk met de NS in richting Zwolle") oplegt. A.R.T. komt op en start het intro van Gekkenhuis in en de zaal ontploft voor de eerste keer. Klassiekers Eigen Wereld, Verre Oosten en ook het minder bekende Slangeleer (van Sticks & Delic - Fakkelteit) stoken het vuurtje verder op. En dan wil Sticks nog regelmatig weten of we "wakker, warm" en "klaar voor een feestje zijn". "Want, dat is de hele game vanavond. Eens kijken of er mensen zijn die wat van Vloeistof willen horen." Zeker wel, onder meer Tijd Leert en Sporen komen in een soort van snelle medley voorbij. Opvallend: hoewel met de komst van A.R.T. de oriëntaalse beats toenamen, was die invloed ook al in Vloeistof-tracks als Tempel en Verre Oosten aanwezig.

Sticks pakt even een momentje om uit te leggen hoe het allemaal zit. Hij memoreert hoe hij, Rico en Delic in 1997 elkaar leerden kennen in Hedon, nota bene op The Ultimate B-Boy Breakdown, de hiphopavond die dj's Pauluz en Serch jarenlang verzorgden en die dus vanavond een beetje terugkeert. De broers Typhoon en Blaxtar (die op Spuugdingen nog in het Nederlands te horen is) horen er dan al bij, beatmaker Kubus en Duvelduvel worden bedankt, Jawat! en Supah Dupah en van de nieuwere generatie Freez en de Fakkelteitgroep. Nieuwegeinse 'half-Zwollenaar' Freez mag - na een flauwe sketch - met Kaapstad en Loop Droom Arriveer een fijne G-Funk duit in de zak doen. Sticks: "Jullie zijn helderziend, jullie hebben de toekomst gezien." Maar we kijken vanavond vooral terug.

Van Kubus' Hamvraag tot Typhoons Zandloper
Terecht respect voor Kubus, die mede-aanjager was van de Buitenwesten-movement: het album en tour die eind 2005 Nederland overspoelen en in 2009 in een docu gevat worden. Twee Kubus-beats zijn bovendien nog steeds verantwoordelijk voor de hardste party-krakers: Hamvraag en Strik Je Veter; alle veters zijn check en Hedon wordt afgebroken. En dan is De Freak De Flow (van Kubus & Rico - DMT) ook nog hét nummer om te zien dat Rico nog steeds rap kan vloeien en breakdancen.

De gastrol van Typhoon is een bijzondere. Glenn de Randamie deed al mee op Spuugdingen (Als Die Mic Aan Staat) en Fakkelbrigades Colucci Era album, maar brengt recenter werk als Je Weet (verwijzend naar Postmen's 'U Wait', van het reggae-album van Rico & A.R.T.) en Zandloper. Typhoons opkomst is al genoeg om de zaal weer te doen ontvlammen, maar met Zandloper (met Dries Bijlsma in de rol van de grommende André Manuel) gaat de sfeer redelijk next level.

Zeg je wat je denkt of praat je na wat je hoort?
Die kan af en toe wel een boost gebruiken, in een show ramvol hits van bijna twee uur is het uiteraard moeilijk de boog continu gespannen te houden. Vooral Sticks werkt er hard voor en weet te temporiseren. "Overal waar we komen, vertellen we dat Zwolle altijd los gaat. En dat is goed. Zo hoort het ook, die tracks zitten toch in jullie DNA. Als je hier niet op losgaat ben je echt een Gekke Gerrit." Inmiddels telt Hedon redelijk wat Gekke Gerrits, of zo je wilt Wappie Walters en Lauwe Luuks, die als 'Rafael van de Kaart' met een sapje tegen de muur hangen. De boodschap "Gekke Gerrit je wil te graag, het is beter als je chillt vandaag" komt niet overal aan, niettemin sorteert Gerrit het gewenste effect: dikke paaaarty in Hedon weer.

Natuurlijk klinken sommige teksten gedateerd, zeker waar het om telefoons, techniek en namen van voetballers en rappers gaat, maar inhoudelijk hebben veel thema's niets aan relevantie ingeboet. Hamvraag had anno 2015 zomaar in een overheids 'anti-radicaliseer-campagne' gepast: "Zeg je wat je denkt of praat je na wat je hoort?"

Revueshow cq. hiphopgeschiedenisles van zeven kwartier
Sticks neemt de tijd om iedereen te bedanken voor 15 jaar Opgezwolle, maar voor dergelijke intermezzo's hebben sommigen geen geduld meer. Ze schreeuwen om meer en krijgen dat al gauw met een sterk slot: Tijgers En Draken (een van de hardst hypende A.R.T. tracks), klassieker van het eerste uur Opgezwolle De Volle, Tjappies En Mammies (nog altijd een meesterlijke productie) en het immer intense, woofers overvoedende Hoedenplank. "Ja, ze zijn warm", ziet Sticks nog eens. Het is 23.30 uur, zeven kwartier en ruim dertig tracks aan divers Zwols materiaal zijn voorbijgekomen en hoewel honderden schreeuwende kelen anders beweren; is het klaar. Voor vanavond dan.

Wát een repertoire, wát een veelzijdigheid aan vocalisten en beats. De soms duizelingwekkende revueshow cq. NL hiphop-geschiedenisles gaat zondag op herhaling in een wederom uitverkocht Hedon. Eerder zei Sticks tegen 3voor12 dat er wel een aanleiding moet zijn voor nog meer Opgezwolle-shows. "Dat is er nu eigenlijk niet; er is geen nieuw materiaal of een album precies tien jaar geleden uitgekomen of iets dergelijks." Wij zien aanleiding genoeg, want - zoals hij in Hedon zelf zegt: "Opgezwolle is vijftien. Dank voor al jullie support." Geen rond getal, wel een mijlpaaltje langs de Nederlandse hiphop-snelweg. Belangrijker is om te constateren dat de beats, het gros van de teksten en vooral de Opgezwolle-show nog helemaal mee kunnen anno 2015.

De hamvraag na vandaag is dan ook niet waar Delic is, maar meer wanneer we de vliegende revueshow #Opgezwolletotnu gaan terugzien. Met het succes van Great Minds (ook deels een revueshow) in het achterhoofd zou Lowlands moeten toehappen. En reken maar dat de drie concurrerende hiphopzomerfestivals (Woo Hah, Appelsap en Encore) ruim baan willen maken.

Lobi voor Dj Pauluz en andere tjappies, mammies en Fakkelbrigadiers die hielpen de setlist hieronder aan te vullen.

Setlist (hierboven in Spotify):
- Gekkenhuis (Opgezwolle - Eigen Wereld)
- Eigen Wereld (Opgezwolle - Eigen Wereld)
- Rustug (Opgezwolle - Vloeistof)
- Verre Oosten (Opgezwolle - Vloeistof)
- Slangeleer (Sticks & Delic - Fakkelteit)
- Kijk Uit (Opgezwolle - unreleased)
- Tijd Leert (Opgezwolle - Vloeistof)
- Sporen 1 (Opgezwolle - Vloeistof)
- Sporen 2 (Sticks & Delic - Fakkelteit)
- Groen Gras (Fakkelbrigade - Colucci Era)
- Jawat Hard over instrumental:
# Als De Mic Aanstaat (Opgezwolle - Spuugdingen Op De Mic)
- Hamvraag (Kubus - Buitenwesten/Kubus & Sticks - Microphone Colossus)
- Strik Je Veter (Kubus - Buitenwesten)
- De Freak De Flow (Kubus & Rico - DMT)
- Handleiding (Sticks & Moon - Stick Bukowksi)
- Kaapstad (Freez & Sticks - FTG 2.0)
- Loop Droom Arriveer (Freez & A.R.T. - Les Demoiselles) (ALLEEN VRIJDAG)
- Last Van (Freez & A.R.T. - Les Demoiselles) (ALLEEN ZONDAG)
- Balans 1 (Opgezwolle - Eigen Wereld)
- Balans 2 (Opgezwolle - Eigen Wereld)
- Ogen Open (Opgezwolle - Eigen Wereld)
- Gerrit (Opgezwolle - Eigen Wereld)
- Waar is dat feestje skit
- Snelle Jongens (Sticks & Delic - Fakkelteit)
- Kosmos (Fakkelbrigade - Colluci Era)
- In Rook (Fakkelbrigade)
- Brak (Sticks & Delic - Fakkelteit)
- Ooit (Rico & A.R.T. - Irie)
- Zandloper (Typhoon - Lobi Da Basi)
- Je Weet (Rico & A.R.T. - Irie)
-
Doag (Great Minds - Great Minds) (ALLEEN ZONDAG)
- Spaanse Vlieg (Sticks & Delic - Fakkelteit, beat A.R.T.)
- Tijgers En Draken (Sticks & A.R.T. - Alledaagse Waanzin)
- Opgezwolle De Volle (Opgezwolle - Spuugdingen Op De Mic)
- Tjappies en Mammies (Opgezwolle - Vloeistof)
- Hoedenplank (Opgezwolle - Eigen Wereld)