“De nieuwe generatie heeft altijd gelijk. Punt.” Was getekend Top Notch baas Kees de Koning in Vrij Nederland vorige week. Hij kan het weten, want in twintig jaar zag hij al heel wat ‘nieuwe generaties’ langs komen. Daar ligt ie dan, de nieuwe generatie, geboren in het jaar dat Extince zijn Spraakwater uitbracht. Op de grote grijze bank in het Vice kantoor aan de Reguliersdwarsstraat ligt een klein hoopje in een jas met bontkraag, daaronder een grijze joggingbroek. Nike, sowieso alles Nike. Het is Lil Kleine. Een half uur te laat was hij, en de manier waarop hij direct de bank op duikt, belooft niet veel goeds. Wat daaraan vooraf ging? Verjaardag van een vriend, hij moest wel.
Rap-generatie New Wave: “Onder de drie ton views ben je geflopt”
Schiermonnikoog-project samengevat in album
Laat het maar aan platenmaatschappij Top Notch over om rappers groot te brengen. Van Extince tot Opgezwolle tot The Opposites, allemaal passeerden ze het bolwerk op weg naar nationale faam. Maar hoe moet dat met de jongste golf, de ‘social media generatie’? Al die jongens die honderdduizenden views ‘aantikken’ op YouTube, maar bij het grote publiek vaak onbekend blijven? Het masterplan: zet ze twee weken in een kamphuis op Schiermonnikoog en smeed een eenheid. De verzamelnaam: New Wave. 3voor12 ontmoet Lil Kleine, Bokoesam en Lijpe.
“Man, Atze heeft hier een half uur op je zitten wachten”, zegt Bokoesam, al is in zijn stem bepaald geen geloofwaardige strengheid te horen. “Gap, vriend, ik kan er weinig aan doen, ik ben er toch.” Dan ineens gaat de knop om, en al bij de eerste vraag is hij haantje de voorste. Zo kennen we hem weer. “Of Kees gelijk heeft dat de nieuwe generatie altijd gelijk heeft? Ja man, dat denk ik wel. De een zijn dood is de ander zijn brood, je bent niet onsterfelijk. Je kunt als rapper dood zijn als je nog jaren te leven hebt, ja. Je kunt ook dood zijn en nog steeds leven, zoals James Brown. Dat heb ik nog geen rapper zien doen. Of jawel, Tupac. Met iemand als Extince heb ik niet zo veel. Ik respecteer wat hij allemaal gedaan heeft, maar luister liever naar Hazes. Ik zeg je eerlijk: daar haal ik de meeste inspiratie vandaan. Zijn kijk op het leven, op vrouwen, op drank, zo kijk ik er ook naar.”
Van de enorme hoeveelheid jonge talenten die naar het Waddeneiland kwamen, zijn er vandaag drie afgevaardigd. Lil Kleine dus, en Bokoesam, de trots van Amsterdam Oost, een jongen met Ghanese en Nederlandse roots. En Lijpe, een 21-jarige jongen uit Maarssen, die erg jong overkomt. Hij scoorde met tracks als Ogen In Je Rug (met videoclip in Marokko) en Waar Ik Morgen Ben. Lil Kleine (knipoog naar Lil Wayne, Lil B etc) is ook pas twintig, maar we kennen hem al een paar jaar. Lange Frans nam hem lang geleden onder zijn hoede. Op zijn tiende zou hij een album uitbrengen voor de Nickelodeon-kids, maar daar kwam het uiteindelijk niet van. Wat meteen opvalt: Sam en Kleine zijn wel gewend geïnterviewd te worden, terwijl Lijpe met de armen over elkaar voor zich uit zit te turen. De twee Amsterdammers zijn ook veel meer een team, zij brachten samen al meerdere tracks uit, en op Schiermonnikoog zochten ze elkaar ook steeds op.
Hoe was dat voor jou, Lijpe, kende je andere deelnemers?
Lijpe: “Kennen, kennen, ik heb een keer opgetreden met Sam, maar daarna hebben we elkaar nooit meer gesproken. En Lil Kleine heeft me een keer geïnterviewd bij Xite. De meeste jongens kende ik alleen van naam. Ik ben er in gestapt met het doel om daar te gaan werken, niet om elkaar levensverhalen te vertellen. Op voorhand verwachtte ik het meeste van Ares, ik voelde die jongen heel erg, en was vooral benieuwd naar zijn beats. Maar eigenlijk verwachtte ik van iedereen veel. Iedereen kwam daar op zijn A-game.”
Lil Kleine: “Ik heb bewust gekozen om met niks aan te komen. Vaak heb je nog wel ergens wat liggen, maar het heet New Wave, toch? Dan moet je niet met iets ouds komen. Ik heb trouwens weinig met ‘golven’. Van mij had het ook Nu Punt mogen heten.”
Bokoesam: “Ik zie het wel als een nieuwe generatie hoor. We zijn allemaal upcoming, op weg naar de top. We willen graag, we hebben hard gewerkt. Natuurlijk is er ook gekloot, maar tachtig procent van de tijd is er gewerkt. Niemand zei: ik blijf vandaag op mijn kamer.”
Top Notch heeft eerder zo’n groep naar voren geschoven: de Zwolle kliek, alweer tien jaar geleden. Opgezwolle en DuvelDuvel waren de belangrijkste troeven. Hebben jullie dat nog meegekregen?
Lil Kleine: “Ik ben nu twintig en kom uit een andere opvoeding. Thuis draaiden we geen rap, en ik ging ook niet naar concerten. Maar ik wist wel wie DuvelDuvel, Typhoon en Opgezwolle waren. Persoonlijk had ik meer met de Straatremixen van Lange Frans.”
Wat horen we nu eigenlijk op New Wave? Zo’n enorme vracht rappers en producers, wordt dat in zo’n korte tijd een geheel, of is het een chaotische lappendeken aan stijlen? De een kwam een dagje, de ander bleef een week, maar met zijn allen knalden ze er in korte tijd zoveel mogelijk tracks uit. De studio was gewoon een slaapkamer, de booth om vocalen in op te nemen bestond uit vier verticaal opgestelde bedden. Ronnie Flex was er, Zeeuw D-Double maakt indruk, nieuwe namen als Idaly, Jonna Fraser en Frenna mogen het laten zien. Producers als Ramiks en Spanker zorgden voor beats. Het is echt muziek van en voor jongens, met tracks over meisjes en drank. De eerste helft van de plaat bevat veel r&b-achtige tracks, dan wat bangers. Je hoort veel invloeden uit de Amerikaanse hiphop, af en toe wat clubby house (inclusief MDMA-verwijzing), dan weer een serieuze track, terwijl de beste track Dikke Gun (van D-Double en Lijpe) meer aan grime doet denken. Er is met Goonies & Hoolies zelfs een bonustrack die letterlijk geïnspireerd is op een tune van de Engelse rapper Skepta, It Ain’t Safe In The Block, Not Even For The Cops. “Een beestachtig goed nummer”, aldus Lil Kleine.
Van alles en nog wat dus, en toch kwam er wel een soort eenheid. Vooral doordat twee mannen hun stempel drukten op het grootste deel van de tracks: rapper Ronnie Flex en producer Jack Chiraq. “Het lijkt haast wel of het Ronnie’s album is”, zegt Kleine. “Sowieso is Ronnie echt heel goed, maar je merkt ook dat hij heel aanwezig is, zijn best doet om iets moois neer te zetten, en daarmee anderen inspireert.”
Bokoesam: “Ronnie komt ook heel vaak met de goede refreintjes, die hij vaak zelf inzingt. Hij is hongerig. Hij is ook heel goed in refreintjes. Als het bij zijn stem past, zingt hij ze zelf in. Je ziet ook dat een jonge gast als Jonna Fraser zich snel goed voelt naast hem. Je kunt met hem lachen, en voor je het weet heeft hij een opzetje.”
Bokoesam: “Ronnie komt ook heel vaak met de goede refreintjes, die hij vaak zelf inzingt. Hij is hongerig. Hij is ook heel goed in refreintjes. Als het bij zijn stem past, zingt hij ze zelf in. Je ziet ook dat een jonge gast als Jonna Fraser zich snel goed voelt naast hem. Je kunt met hem lachen, en voor je het weet heeft hij een opzetje.”
Jack Chiraq komt uit dezelfde hoek, de Lefensmannen. Hij maakte onder andere de banger Dat Doen We Niet Meer met Murda Turk. Is hij de man voor beats?
Lil Kleine: “J-A. Punt. Wil je echte beats, bel hem. De andere jongens vind ik ook goed hoor. Spanker is al niet eens meer bereikbaar, die zit vooral in Amerika, hij gaat je geen beats geven. Jack Chiraq is vooral heel fijn om mee op te nemen. Het klopt gewoon. De beat klinkt goed, je stem klinkt goed, hij voelt je aan.”
Reverse kwam ook nog even langs. Hij heeft echte hits op zijn naam staan en zit inmiddels ook in Amerika in een songschrijversteam. In een filmpje op Puna zegt Ramiks: ‘hij zet iedereen op zijn plek’.
Lil Kleine: “Kennelijk vindt hij Reverse beter dan zichzelf. Maar Reverse zei juist tegen mij: ik luister naar Jack, en denk: wat heb ik de afgelopen twee jaar eigenlijk gedaan? Wat het ook is met Jack: als ik een nummer opgenomen had, nam ik even rust, hij niet. Deze gozer was overal, tot negen uur ’s ochtends. In een nacht hebben we vier tracks gemaakt: Investeren In De Liefde, Dom, Dom Dom en 43.”
43 is een ode aan Liquor 43, een mierzoet drankje dat je schoonmoeder drinkt. Waar komt dat ineens vandaan?
Bokoesam: “Het was drie, vier uur, en alle drank was op. Die fles 43 was het enige dat er nog was, en die ging dus nooit op. Alleen Ronnie dronk ervan.”
Lil Kleine: “Je moet begrijpen: deze man hier (Bokoesam dus, red.) stond helemaal lam in de studio. Ik zeg: mag ik? ‘Nee’, zegt ie, ‘ik ben bijna klaar.’ Man, je hebt nog niks geschreven! ‘Komt ie’, zegt ie: ‘Als ik raad wat je maat is, dan krijg ik jouw kut gratis.’ Dat meent ie dan serieus. Ik vind Bokoesam de mooiste rapper van allemaal.”
Die Liquor 43 is dus geen sponsordeal?
Bokoesam: “Nee, dat hadden ze wel moeten doen! Kun jij me helpen aan een sponsordeal?”
Je had de generatie ‘The Box’, vervolgens een generatie die YouTube gebruikte om door te breken, jullie drukken succes vrijwel helemaal uit in YouTube views. Hoeveel moet je er minimaal hebben om van succes te spreken?
Lil Kleine: “Onder de drie ton views ben je geflopt. Voor mij is trouwens Instagram ook heel belangrijk. Ik zou ons meer de ’social media’ generatie willen noemen.”
Lijpe: “Het ligt er wel aan hoe lang een track er op staat. Je kunt in drie jaar tijd drie ton views scoren, maar dan ben je nog niet automatisch een succes. Ik vind dat je binnen een maand twee ton moet kunnen pakken, anders is het geflopt.”
Bokoesam: “Bij veel oudere artiesten maakt het minder uit. Typhoon bijvoorbeeld verkoopt nog albums. Hij heeft een aanhang die hem altijd zal blijven volgen.”
Lil Kleine: “Lijpe pakt meer views dan Blof, maar ik was van de week op een kantoor waar het blonk van de gouden platen. 140.000 stuks.”
Wat deed je daar?
Lil Kleine: “Ik heb meegeschreven aan de nieuwe single van Dre Hazes. Dat was in Hilversum, met allemaal professionele componisten, met Hennie Vrienten en weet ik het wat. Ik zat daar, en voor mijn gevoel klopte het gewoon niet. Bij New Wave kom je binnen, drink je wat, rook je wat, en maak je vervolgens met je vrienden een track. Het klopt, het komt uit de grond van je eikel. Hier begonnen we om tien uur, half elf de studio in met groep 1. Om 13:00 uur heb je een track af, ga je lunchen, en dan door naar groep 2. Voor mij voelt dat gek, en toch hebben we vette dingen gemaakt. En als je kijkt naar al die gouden platen aan de muur, weet je dat het werkt.”
Sta je zelf op die single?
Lil Kleine: “Nee, ik moet erkennen dat zo’n nummer eerder een hit wordt zonder mij. Het kan wel werken, maar dan moet het goed aangepakt worden. Als je met Marco Borsato voor 50.000 man geïntroduceerd wordt met je single, dan sta je de volgende dag wel op 1. Twee vingers in de lucht.”
New Wave wordt vrijdag 10 april gepresenteerd in Paradiso.