Toen Ruban Nielson twee jaar geleden op de drempel van succes balanceerde, stond hij er grotendeels alleen voor. Deels omdat hij daar zelf voor koos, deels omdat anderen die keuze voor hem maakten. Vooral de band met zijn familie lag moeilijk, vertelde hij destijds aan 3voor12. “Hoe meer succes ik krijg, hoe meer ik van mijn vader vervreemd. Hij is zelf een geweldige muzikant, maar succes heeft hij nooit gekend. Ik weet niet wat hem precies dwars zat, maar we raakten steeds vaker in discussies terecht. Ik ben helemaal geen kibbelaar, dus ik ben het uit de weg gegaan.”
Dat weg gaan deed hij in extreme vorm: hij verhuisde naar Portland en begon daar een nieuwe muziekloopbaan. Dat zijn vader nu een bescheiden rolletje speelt op Unknown Mortal Orchestra’s nieuwe album, mag dan ook rustig een wonder heten. We horen de trompet van Nielson senior in Necessary Evil, een nummer dat ook tekstueel een verband legt tussen vader en zoon. Drugs, om precies te zijn. En dat is dan weer de grote onthulling op deze derde plaat van de Nieuw-Zeelander. Hij vertelt in interviews tamelijk openlijk over zijn problemen met verdovende middelen de afgelopen jaren, en ook in zijn liedjes keren ze meerdere keren terug. Meest concreet in Like Acid Rain, een opvallend vrolijk nummer waarin de ernst van zijn problemen vooral blijkt uit de volledige apotheek die opgesomd wordt. “Snort don’t smoke. Smoke don’t shoot that ope. Dwight dissolved in acid rain.”
Kortom: het is niet moeilijk te verklaren waarom Ruban Nielson zo’n grillige, onberekenbare muzikant is. Zeker op het podium maakt hij een ongrijpbare, getergde indruk. En juist dat maakt hem zo fascinerend. Waar heel II draaide om eenzaamheid in al zijn vormen, draait Multi-Love om zijn relaties met mensen, met alle schade van dien. “Checked into my heart and trashed it like a hotel room”, stelt hij in het ijzersterke titelnummer, dat lijkt te draaien om de gevolgen van zijn onconventionele opvattingen over de liefde.
Toch is Multi-Love geen ondoordringbare, zware plaat. In tegendeel zelfs. Terwijl veel psychedelische rockers van nu in feite teren op de experimenten zie anderen voor hen deden, is Unknown Mortal Orchestra nog altijd zelf grenzen aan het verleggen, zowel in zijn algehele muzikale visie als in de praktische details. Maar hij houdt het hier voortdurend speels en licht. De grooves die hij creëert op Multi-Love vliegen weer aan alle kanten uit de bocht. Soms rocken ze stevig, vaker zijn ze dit keer funky. “She could be the love of your life. Just for one night”, zingt Nielson in het opwindende Ur Life One Night, over een meisje dat houdt van seks op de achterbank van een auto en selfies in een photo booth. De groove schiet hier voortdurend links- en rechtsaf voor je er erg in hebt, de drums klinken metalig vervormd, net als Nielson’s trademark instrument: de gitaar.
Die gitaar neemt overigens een stuk minder prominente rol in, ten faveure van allerlei soorten synths, en vooral de bas. Multi-Love klinkt veel uitbundiger dan II. Sterke single Can’t Keep Checking My Phone bijvoorbeeld heeft een geweldig meeslepende groove, en Nielson’s zelfverklaarde liefde voor Sly Stone krijgt meer dan ooit plaats in zijn muziek. Ook op kalmere momenten: The World Is Crowded heeft ook zo’n typisch lome Sly Stone vibe, waarover Nielson’s stem voortdurend de ruimte in galmt. Het andere kalme nummer op de plaat - Puzzles - begint met het geluid van brekend glas, gevolgd door een uitnodigend intro met akoestische gitaar en strijkers. Dan wordt het ineens alsnog grimmig en volgt een politieke stellingname: “America: open up your door. Is it right to always fight against “the other”? What is a “Person of color”? Is it wrong to have zone that isn’t monochrome?”
Multi-Love is dus een stuk minder deprimerend dan zijn voorganger, maar nog lang geen niks-aan-de-hand lenteplaat. Ruban Nielson is het type muzikant dat vragen oproept in plaats van ze te beantwoorden en dat een liedje liever laat schuren dan het te polijsten. Hij is ook het type dat van een plaat over volkomen isolatie over kan schakelen naar een album over menselijke relaties, en je over allebei even ongemakkelijk kan laten voelen.