We beginnen met een kleine tijdreis. Naar 1991. De tijd dat 3voor12 nog lang niet bestond, dat internet en mobieltjes nog niemand bezighielden, en dat Guns N' Roses in plaats van 14 jaar over een album te doen, gewoon twee albums tegelijk uitbracht.
Het was het moment dat de Haagse band Hallo Venray, tot dan toe vooral bekend uit het jeugdhonkencircuit, zichzelf overtrof op haar derde plaat 'The More I Laugh, The Hornier Due Gets'. Een album dat in geluid stevig knipoogde naar de klassieke Neil Young & Crazy Horse-sound (Venray bracht eind '99 zelfs een live-plaat uit met Neil Young-covers), maar dat stuk voor stuk zulke sterke nummers kende (Tuck, the Man! Las Vegas! The Road! The Heart & The Soul! Slow Change!), dat de muziekpers (VPRO's Villa 65 in de voorste regionen) niet anders kon dan klaarstaan met loftrompetten.
Hallo Venray voor beginners: 'Parels voor de zwijnen'
Het verschil tussen de oude en de nieuwe Venray: grooves, ritmes en experiment
Hallo Venray? Is dat niet zo'n band van vroeger? Misschien. Maar het is vooral een band van nu. Die ook na de hoogtijdagen, twintig jaar geleden, altijd is blijven bestaan. Sterker nog: de groep rond Henk Koorn werd al die tijd eigenlijk alleen maar beter en begon aan een ijzersterk tweede leven. Het enige smetje: haast niemand leek dat door te hebben (en het lange wachten op nieuw plaatwerk). Peter Bijl, oprichter van 3voor12/Utrecht, had dat als langdurig Venray-volgeling wel. 3voor12 vroeg Bijl om een voor leken behapbare introductie: 'Hallo Venray voor beginners'.
Zoals ook geestverwant Bettie Serveert een paar maanden later, was Hallo Venray een sensatie, een van de Nederlandse bands die je moest zien. 1992 werd hun jaar, dat bekroond werd met een optreden op Pinkpop. Wie erbij was, of voor de tv zat, staat het vast nog steeds voor de geest hoe zanger Henk Koorn de set eindigde, heen en weer hopsend op een pogostick. En gekleed in hotpants.
De gloriedagen hielden nog even aan met de volgende plaat: het wat zwaardere en country-achtige 'A Million Planes To Fly' (1993). Met het prachtige, zwierige 'Miracles' (hieronder in de 2 Meter Sessie-versie) eindigde Hallo Venray als hoogste Nederlandse band tijdens de VPRO Song van het Jaar verkiezing in 1993. Direct in hun nek hijgend: The Serenes en - daar zijn ze weer - Bettie Serveert.
Met Bettie Serveert deelde Hallo Venray niet alleen een wat melige naam (die Bettie overigens niet tegenhield flink de grenzen over te gaan), maar vooral een voorliefde voor zowel catchy rockliedjes enerzijds en lang uitgesponnen songs vol Neil Young-achtige gitaarsolo's anderzijds. Bettie's 'Palomine' en Venray's 'The More I Laugh...' zouden elkaars beste vrienden kunnen zijn.
Maar waar Bettie, eenmaal in de nieuwe eeuw aanbeland, ook na enkele mindere platen aardig op de radar bleef (en bleef toeren in binnen- en buitenland), raakte Hallo Venray steeds meer in de vergetelheid. Dat de band gewoon nog bestond, ontging simpelweg haast iedereen. Behalve diegenen die Hallo Venray live beleefden - zij werden omver geblazen. Met de nieuwe drummer Henk Jonkers (ex-Fatal Flowers) als fabelachtige aanjager achter de drums, was Hallo Venray stiekem beter dan ooit geworden. Maar niemand die er - op een trouwe kleine fanschare - erg in leek te hebben.
Hoe dat kon? Terug naar de nineties. 'Merry-go-Round', met het heerlijke singletje 'The Beach' als uithangbord, deed het in 1995 nog aardig, maar met het lauwwarme elektronica-album 'Hallo Venray' (1997) leek de band zijn beste tijd gehad te hebben. Dat beseften ook gitarist Toon Moerland en drummer Dim Veldhuisen, en ze verlieten de band. Hallo Venray ter ziele? Het leek erop. Maar voorman Henk Koorn en bassist Peter Konings gingen door. Met Henk Jonkers (ex-Fatal Flowers), die ook 'The More I Laugh' had geproduceerd, op drums. Sterker nog: met Jonkers achter de drums, klonk Hallo Venray als drietal als herboren: harde nummers werden ineens krachtiger, rustige nummers subtieler. En live-optredens passioneler, sensationeler.
En ook het come-back-album mocht er zijn: in nieuwe bezetting maakte Hallo Venray meteen haar mooiste plaat, 'I'm Not A Senseless Person, At Least I Don't Want To Be' (2000). Maar omdat platenmaatschappij VAN er nog voordat de plaat fatsoenlijk was uitgebracht plotseling mee ophield, heeft nauwelijks iemand dat album ooit gehoord. Eeuwig zonde, want 'Senseless Person' staat vol met verstilde juweeltjes. Waaronder deze: het wonderschone 'Syreen'. Een ware parel voor de zwijnen.
En Hallo Venray ademde verder. Onder de hoede van Excelsior Records ditmaal. Maar hoe goed 'Vegetables & Fruit' (2005) en 'Leather on My Soul' (2008, check hier Right To Know) ook waren, het kwartje bleek bij het publiek maar niet te vallen. Tot het moment dat Excelsior eind 2012 zijn retro-serie "Re:" in het leven riep, en Hallo Venray's klassieke 'navelplaat' 'The More I Laugh, The Hornier Due Gets' van nieuw leven voorzag. Hallo Venray trok ineens weer volle zalen en speelde in oude formatie zijn topplaat van A tot Z. En liet de 'nieuwe' bezetting het voorprogramma doen.
Het verschil tussen beide Hallo Venray's kon nauwelijks duidelijker worden. Waar de sterkte van de 'oude' Venray vooral ligt in catchy, meezingbare gitaarrocksongs (met een vleugje humor), laat de 'nieuwe' bezetting zich, met Jonkers als kloppend hart, veel meer leiden door grooves, ritmes en experiment. Om met haar grote voorbeelden te spreken: Venray is in de loop der jaren meer Lou Reed dan Neil Young gaan ademen, meer Velvet Underground dan Crazy Horse.
Zo ook op 'Show', het deze week verschenen dertiende album. Een ijzersterk werkje, punky en ritmisch, gretig en grillig, dat blijft verrassen. En dat met een slepende, ingetogen versie van 'Controversy' zelfs een oudje van Prince naar zijn hand zet. 22 jaar na 'The More I Laugh...' en 13 jaar na 'Senseless Person' is 'Show' zomaar ineens de derde meesterplaat van Hallo Venray geworden. En wederom eentje met een ander gezicht. Zoals ook Reed en Young zichzelf altijd zijn blijven heruitvinden.
Geef 'Show' dan ook vooral een kans op de Luisterpaal! En beluister tussendoor ook zeker even de live-opnamen van de 'oude' Venray uit het rijke VPRO-archief. Zoek de verschillen. En prijs je gelukkig de verschillende gezichten van deze unieke band te ontdekken.