"We zijn gelijkgestemde zielen! Deze treinreis is fantastisch!", zo kraaien de begeesterde muzikanten in de film Big Easy Express. Wat regisseur Emmett Malloy heeft vastgelegd, zijn drie dolenthousiaste bands op de toppen van hun kunnen, die circa twee weken met een antieke trein door het Amerikaanse landschap bulderen. En wat voor bands: de redelijk traditionele country-act Old Crow Medicine Show, het weirde hippiecollectief Edward Sharpe and the Magnetic Zeros en de bekendste van allen: succesfolkies Mumford and Sons, die begin februari werden bekroond met de hoofdprijs: de Grammy voor Beste album van het jaar.

Drie bands en een locomotief, dat doet al gauw denken aan Janis Joplin, The Grateful Dead en The Band, die in 1970 per trein door Canada trokken. ‘Natuurlijk was The Festival Express een belangrijke invloed voor ons,’ vertelt regisseur Emmett Malloy daags na het in ontvangst nemen van de Grammy voor beste lange muziekvideo. ‘Maar de traditie gaat verder terug. Mijn oom is een cowboymuzikant en mijn vader ging altijd met hem mee op de treinen door Noord-Canada. Vagebonden die musiceren op de treinen zijn een gigantisch deel van de geschiedenis van de Verenigde Staten. Ik ben opgegroeid met treinverhalen en romantiseerde de reizen enorm.’

Schoolreisje
Dat romantiseren van voorbije tijden, het is een thema bij de drie gevolgde bands. ‘Kijk eens naar die jongens, naar de kleren die ze dragen en naar de muziek die ze maken. Ze zijn allemaal blijven steken in een ander tijdperk.’ Is dat wat de muzikanten bedoelden met ‘gelijkgestemde zielen’? Malloy: ‘Er zijn veel meer raakvlakken dan je op het eerste gezicht zou zeggen. Ze overdenken dingen niet, en hebben écht de behoefte om de spotlight met elkaar te delen. Wanneer Old Crow begon te spelen, wandelden de leden van Mumford & Sons continu op en af om mee te blèren en pingelen. Nobody cared, ze waren niet bang om imperfect te zijn.”

Daarmee slaat Malloy de spijker op zijn kop. Big Easy Express is als een schoolreisje van uitgelaten muzikanten. Met aanstekelijk spelplezier van traditionele countryliedjes op de trein, shows die langs het spoor worden gegeven voor hordes fans, nachtelijke jamsessies in de coupés. De hele film lang klinkt livemuziek; zelfs de jazzstandard ‘Cantaloupe Island’ komt voorbij.

Big Easy Express meer dan alleen een muziekfilm, het is een ode aan het ongeschonden Amerikaanse landschap. Malloy laat prachtige wijdse shots zien van de vergezichten en de antieke trein die erdoorheen dendert. ‘Inderdaad, het is net zo goed een reisdocumentaire als een muziekfilm. Ik ben mijn carrière begonnen met het maken van surffilms, maar het ging nooit om het surfen op zich. Het gaat ook bij Big Easy Express om het avontuur, de ontdekkingen. Als ik na een uurtje slaap ’s ochtends de gordijnen opendeed, wist ik vaak niet waar ik zou zijn. Het ene moment zag ik enorme bergen, het andere moment uitgestrekte vlaktes. Het gaf me veel hoop voor de toekomst van Amerika: er zijn nog altijd prachtige gebieden.’

Wellicht dat de film juist daarom in de prijzen viel. Doken de vele muzikanten dus niet alleen in het verleden, maar ook in de toekomst, toen ze in de film een countrytraditional vertolkten: ‘This train is bound for glory.’

Nederland 3 zendt zaterdag Big Easy Express uit van 20.55 tot 22.10 uur. Daarna is er meer mooie muziek op tv, om 0.15 begint op hetzelfde kanaal de derde aflevering van Live Request. Je kunt via twitter je verzoekjes doen met #liverequest.