In 1998 beklom een zestienjarig meisje voor het eerst de beruchte voetgangersbrug naar de Lowlandscamping. Ze droeg paarse Dr. Martens en een ribfluwelen broek met wijde pijpen. Voor het eerst zou ze met haar vriendje in een tent slapen. Die had de spikes in zijn haar met extra veel gel omhoog gezet. Het dieet van het weekend bestond uit broodjes knakworst en instant noodles, want de muntjes waren veel te duur. Het werd een onvergetelijke ervaring. Ze pogo’de bij Green Day en The Beastie Boys en vergaapte zich aan de woeste hanenkammen om zich heen. Ze crowdsurfte de hele Alphatent door – dat mocht toen nog– en het bandje hield ze de rest van het jaar om haar pols. Dat was ik dus. Vijftien jaar later is het nachtprogramma van Lowlands uitgebreid, is er salaris om de muntjes te betalen en de programmering is aan de veranderde muzieksmaak aangepast – of is het andersom? Van alternatief bandjesfestijn is het festival uitgegroeid tot cultureel ankerpunt in het jaar. Dankzij uitzendingen op radio en televisie leeft heel Nederland mee. Hardrockers werden vervangen door hipsters en hiphoppers, maar gebleven is de uitstekende sfeer, het ‘Lowlandsgevoel’ waar maar weinig andere popfestivals in binnen- of buitenland aan kunnen tippen – en ook hier spreek ik uit ervaring.

Achtbaan
Dat bijna onmogelijk te beschrijven gevoel heeft documentairemaker en Lowlandsveteraan Lisa Boerstra uitstekend weten te vangen in de Teledoc Life @ Lowlands. Ze toog met vijf cameraploegen naar Lowlands 2012, de editie die de boeken in zou gaan als ‘de hete Lowlands’, toen het kwik ver boven de dertig graden uitsteeg en de bezoekers in verregaande staten van ontkleding verkoeling zochten in watergevechten of langs elkaar heen glibberden in kokende tenten. Boerstra koos ervoor de festivalervaring vooral vanuit het perspectief van de bezoeker te laten zien en koos daarvoor twee zeer uiteenlopende kliekjes uit. Ze volgde een vriendengroep van veertigers: Dinand, Suzanne, Pieter, echte oude Lowlandsrotten. Sommigen bezoeken het festival al voor de negentiende keer. Voor hen is het een weekend om het gezinsleven even te ontvluchten en zich onder te dompelen in een vertrouwde wereld van bier en bandjes. Maar de echte sterren van de documentaire zijn Susan, Corine en Luka, drie hartsvriendinnen van zeventien die voor het eerst het festival bezoeken. Ze komen uit een dorp in de Achterhoek, waar ze behoorlijk wereldwijs zijn met hun hippe kapsels, hotpants en alternatieve muzieksmaak. Maar eenmaal door moeders afgezet in Biddinghuizen worden ze volledig overmand door alle indrukken; de enorme mensenstromen, de volle camping, het festivalterrein en de muziek. De spontane pubers zeggen onmiddellijk alles wat in hun hoofd opkomt. Afwisselend zijn ze zenuwachtig, doodsbang, euforisch, gefrustreerd, in paniek en verlegen; Lowlands is een achtbaan van emoties. ‘Ik heb een dikke nervous breakdown van binnen,’ roept een van hen nadat ze hevig ontroerd zijn geraakt door de luisterliedjes van Spinvis. Het drietal heeft het helemaal niet meer als ze uitgenodigd worden voor een ‘meet & greet’ met hun idolen van Enter Shikari, een wilde post-hardcoreband die op een hysterische manier genres vermengt. Ze kunnen bijna geen woord uitbrengen als ze oog in oog staan met hun favoriete groep. Van de weeromstuit hebben de stoere rockers ook niets te vertellen; de ongemakkelijkheid spat van het scherm. Toch bestempelen de tieners de ervaring na afloop meteen als het hoogtepunt van hun leven. Hun toekomstige huwelijksdag of de geboorte van hun kinderen kan hier al niet meer tegenop, dat weten ze zeker.

Mysterie
Die ontmoeting hadden ze aan Lisa Boerstra te danken, geeft de regisseur toe. ‘We moesten toestemming aan de band vragen om te filmen bij hun optreden en toen boden ze aan de drie meiden ook te ontmoeten.’ De documentairemaker bevestigt dat ze met Susan, Corine en Luka met haar neus in de boter is gevallen. ‘Ik had niet verwacht dat ze zó overdonderd zouden zijn. Dankzij hun impulsieve commentaar heb je echt het idee dat je erbij bent. Daarom hebben ze ook een grotere rol in de film gekregen dan ik eerst had bedacht. De drie meiden hebben de film onlangs gezien en ze waren er gelukkig heel blij mee. Ze leefden weer helemaal mee en vonden het helemaal niet erg om hun reacties terug te zien.’

Behalve zaterdag op televisie is Life @ Lowlands natuurlijk ook op het festival zelf te zien. Festivaldirecteur Eric van Eerdenburg was niet op voorhand enthousiast over het plan voor een Lowlandsdocumentaire, vertelt Boerstra, die eerder een film over kunstenaarsduo L.A. Raeven maakte. ‘Hij heeft veel verzoeken voor documentaires gekregen, maar altijd afgewezen. Dat was omdat veel andere makers graag het proces achter de schermen wilden filmen. Daar zat hij niet zo op te wachten. Er zijn al heel veel festivaldocumentaires op die manier gemaakt, of alleen als ode aan het festival. Dat is mijn film niet per se, je ziet echt hoe bezoekers het ervaren. Dat vond hij leuk.’ Het mysterie van de Lowlandssfeer was voor Boerstra een van de drijfveren om de film te maken. Hoe komt het dat 60.000 mensen op een terrein met een hek er omheen ieder op hun eigen manier een topweekend hebben? ‘Iedereen komt met hetzelfde doel: genieten van muziek en feest. En ook het feit dat je drie dagen lang op dezelfde plek bent, helpt mee. Het is een tijdelijk paradijs. Niets buiten de hekken is meer belangrijk en na afloop heb je het gevoel dat je een maand weggeweest bent.’ Nog zes dagen.

Aanstaande zaterdag wordt Life @ Lowlands vanaf 21.40 uitgezonden door VPRO op Nederland 3.