Je bent heel druk geweest de afgelopen jaren. Eerst je eigen album In Another Life, vervolgens een zeer succesvol jaar als gitarist van Tim Knol, met meteen daar achteraan zijn tweede album. Tussendoor was er ook nog een voorstelling van Conny Jansen Danst.
"Het gaat beter dan ooit, ik ben blijer dan ooit. Ik ben 47, het heeft van ver moeten komen. In mijn Daryll-Ann tijd stond ik heel anders in de wereld dan nu. Nu er wat tijd verstreken is valt me op hoe laconiek en in onszelf gekeerd we waren. Eigenlijk niet zo professioneel. We waren wel altijd met liedjes bezig, maar er was ook veel waar we geen zin in hadden. Zolang er maar elke drie jaar een nieuwe cd kwam. We waren gewoon heel eigenwijs en een beetje lui. Ik zelf ook hoor. Och, het was niet per se slechter hoor, maar het is Amerikaanser geworden. Je wilt je tijd niet verdoen."

Die luiheid, heb je die van nature?
"Het was heel erg de sfeer van de band. We waren een coconnetje. Publiek hadden we niet echt nodig. We blowden veel. Dat was natuurlijk niet bevorderlijk voor de 'outward communication'. De productiviteit had hoger gekund, al moet je ook aantekenen dat we er allemaal banen naast hadden."

Je was net bezig met een sterke persoonlijke ontwikkeling. Van bandlid in Daryll-Ann naar je eigen band Do The Undo naar een soloplaat onder je eigen naam. En ineens was je weer gitarist voor een knaap die nog niet half jouw leeftijd heeft.
"Klopt, maar ik was ook trots, want ik maakte deel uit van een succes. Zo moet je het zien. Ik kon doen wat ik wilde, in de luwte. Echt te gek. Het was een bizarre sneeuwbal, een heftige maalstroom, zeker voor hem. Heftig maar leuk."

Zie je dingen bij hem terug van toen je zelf zo jong was?
"Tim is is een heel andere jongen dan ik ben of was. Ik had niet de bagage, het zelfvertrouwen en de natuurlijke schwung die hij heeft. Dat heeft bij mij heel lang geduurd, tegen alle angsten en onzekerheden in. Tim heeft ook een soort extreme likeabilty. Ik ben meer een soort misantroop. Ik ben een lieve jongen hoor, heel aardig ook, maar ik straal dat niet zo uit. Dat is echt een gave van Tim, los van zijn muzikale kwaliteiten."

Leer je op dat vlak iets van hem? Je was laatst bij DWDD, dat deed je goed. Je had een prima verhaal.
"Daar was ik zelf ook blij mee. Ik kan niet goed naar mezelf kijken. Ik zie iemand die niet helemaal ontspannen is, maar ik deed het wel goed. Maar als ik 22 was geweest had ik het niet zo gedaan. Dan had ik heel raar gedaan of was ik er helemaal niet gaan zitten. Dan hadden ze me hyperventilerend kunnen afvoeren. Ik ben er wel uit: je moet er goed over nadenken. Je kunt niet denken: ik lul me er wel uit. Ik zit wel eens te denken: je zou geschiedenis schrijven als je bijvoorbeeld eerst een pilletje zou nemen en daar zou gaan zitten. Doelbewust ontregelend."

Heb je wel eens die neiging?
"Zeker, maar het doen is wat anders."

Je zegt: ik ben een misantroop. Met wat voor soort mensen heb je moeite?
"Ik bedoel vooral het eerste contact. Ik ben geen natuurlijke bruggenbouwer. Ik heb laatst eens een citaat van JJ Voskuil uit Het Bureau in mijn telefoon gezet waarin ik mezelf herkende. 'Ik wil nog altijd, zo oud als ik ben, aardig gevonden worden. En als je de mensen zelf niet aardig vindt, maar moet doen alsof om aardig gevonden te worden, geeft dat een geweldige spanning.' Ik heb alle boeken van Voskuil gelezen. Ze zijn registrerend, droog en tegelijk betoverend verslavend. Ik heb Het Bureau ook als hoorspel op mijn iPod. Ik lees boeken die iets onder woorden brengen wat ik ook vind. Gedeelte smart is halve smart. Gedeeld geluk is dubbel geluk. Maar ik lees ook om vermaakt te worden. Momenteel de biografieën van Reve. De brievenboeken van Reve zijn helemaal de bom. Stilistisch zeer verfijnd, maar onverbloemder dan zijn romans. Reve was bijna psychopathologisch, zoals hij beheerst werd door angsten. Hij balanceerde bovendien altijd op het slappe koord van ernst en ironie, wat hem zeer ongrijpbaar maakte."

Je plaat is bepaald niet zwaarmoedig. Er staat zelfs een vrolijk liedje op in een niet-bestaande taal, Ding Ding Sun. Een Jan Hanlo-achtig klankexperiment?
"Ik zag even het licht en vond het zelf wel een succesvol experiment. Ik dacht aan Liz Fraser van Cocteau Twins. Als ik een solo speel op de gitaar ben ik alle rede voorbij, ik speel alleen maar met mijn hart. Maar er wordt ook gezongen bij muziek, het moet nu eenmaal ergens over gaan, het hoofd komt er weer bij kijken. Eigenlijk is dat best jammer. Het liefst zou je in je nakie jezelf uiting willen geven aan je frustraties en blijdschap door alleen maar te gillen. Maar dat sta ik mezelf natuurlijk niet toe, ik ben geremd. Gehinderd door beschaving en vormkwesties als coupletten en refreinen. Ding Ding Sun is het hoofd voorbij. Natuurlijk maak ik ook liedjes die ergens over gaan, maar dat kost me vaak veel moeite. Ik denk dat ik mijn volgende plaat helemaal zo maak."

Een liedje dat wel ergens over gaat: Mai Thai. Over verslaving.
"Het gaat over een fictief persoon, die het aanlegt met een soort Madame Mikmak, zwarte magie. Een vrouw die hem uiteindelijk noodlottig wordt. Het is een gedachte-experiment over iemand die zich totaal afhankelijk van een ander maakt."

Het past wel binnen een bredere thematiek die steeds terugkeert in je werk, namelijk de vraag waarom je doet wat je doet. Je had het net over gevoel en verstand. Als je als muzikant een tijdlang puur op gevoel werkt, ga je je misschien wel afvragen waarom dan, en of het ook anders had gekund?
"Wat mij in brede zin langdurig parten speelt, is dat het mij veel moeite kost om dat gevoel de ruimte te geven. Ik heb het hart niet op de tong. Of ik dat nou van nature heb of door mijn opvoeding. Mijn jeugd was geen open artistiek milieu."

Het meest ontroerende en open liedje op dit nieuwe album heet If. Het sluit aan bij het laatste liedje van je vorige plaat.
"Seven ging over mijn dochter, dit inderdaad ook. Ik zie haar niet zo vaak als ik zou willen zien. Ik kwam van een optreden met Tim, we reden met de bandbus door Leiden, waar mijn dochter woont, en ik was moe en een beetje aangeschoten. Een setting waarin je snel geëmotioneerd raakt. Het tragische was: ik kon ook niet stoppen. Ik heb het niet tegen de anderen gezegd, het zal alleen in mijn hoofd. Op zo'n moment komt alles op je af. Het eeuwige schuldgevoel."

Houd je van de nacht?
"Zeker, en ik houd ook van heel erg van 's nachts terug rijden na de inspanning van een optreden. Vaak is er wat bier gedronken, je kent het wel. Dat hele sentimentele, daar moet je ook een beetje doorheen prikken, want het is drank-gedreven."

Ben je een groot drinker? Je hebt me eens verteld dat je een aandoening hebt aan je evenwichtsorgaan. Dat moet invloed hebben op je doen en laten, zeker op dat gebied.
"Het is wel typisch dat de meest drastische en achteraf beste stap in mijn leven - stoppen met werken -  ingegeven was door de omstandigheden. Ik werkte bij de VU als voorlichter, toen ik in 2004 de ziekte van Ménière kreeg. Dat heeft mijn hele leven op zijn kop gezet. Ik kreeg aanvallen van evenwichtsstoring, alsof ik zeeziek werd. Ik werd angstig en durfde nergens naartoe omdat ik niet wist wanneer het toe zou slaan. Ik heb een keer zwalkend van de metro naar huis gelopen, mensen keken me aan alsof ik stomdronken was. De gedachte aan dronkenschap maakte me lange tijd al misselijk. Die aanvallen zijn acht jaar later wel voorbij, de grote keerzijde is dat het gepaard gaat met afnemend gehoor. Ik ben links gewoon superdoof. Dat is echt gewoon tragisch."

Gaat dat over?
"Nee, dat gaat nooit meer over. Aan de andere kant heb ik zes jaar lang heel goed geleefd. Ik ben gestopt met roken, blowen en drinken, ik ben gaan sporten. Fysiek ben ik in een betere staat dan ooit. Nu de ziekte een eindstadium bereikt heeft en ik geen aanvallen meer heb, kan ik eigenlijk alles doen. Sinds In Another Life drink ik ook wel weer eens meer dan goed voor me is. Ik zie het als een soort dubbele middelvinger naar die ziekte. Ik moet er gewoon mee leven en het gaat goed, maar het is moeilijk te accepteren dat ik doof ben."

Hoe kom je aan zo'n aandoening?
"Ja, de schuldvraag. Heb ik het aan mezelf te danken of overkomt dit me? De wetenschap weet niet precies waar het vandaan komt, wel dat stress de klachten verergert. Ik heb wel een theorie, namelijk dat ik het een beetje over mezelf afgeroepen heb, omdat ik heel lang dingen heb gedaan die ik eigenlijk niet wilde doen, denkend aan dat citaat van Voskuil."

Zou je liever een oog missen?
"Ja, ik zou liever een oog kwijt zijn. Het is maar net waar je prioriteiten liggen, en ik ben nu eenmaal voortdurend met muziek bezig. Op het podium heb ik oordoppen in. Ik hoor heel weinig, maar voor de middenfrequenties ben ik juist overgevoelig. Op straat loop ik met een oordopje in mijn slechte oor, want als er een ziekenauto met sirene langs rijdt, weet ik niet waar ik het moet zoeken. Verder heb ik een suis in mijn oor, kan ik niet met een iPod naar muziek luisteren, en geen stereobeeld mixen. Ik mix soms wel eens wat, maar puur op gevoel. Ik ben wel op het punt van mijn carrière beland dat je dat soort dingen zelf zou willen doen, maar voor mij is dat geen optie meer."

Voor de opname en de mix vertrouw je op Jason Falkner. Dit is de tweede plaat die je met hem hebt opgenomen in Los Angeles.
"Ja. De klik die ik met hem heb is echt te gek. De eerste keer dat ik bij hem binnen liep, kneep ik mezelf in de arm: gaan we dit echt doen? Op een gegeven moment mailde ik hem: ik zie er een beetje tegenop om een plaat op te nemen zonder jou. Hij zei: let's do another one! Hij is erg druk met sessie- en productiewerk. Ik geloof dat hij ook bas speelt op de nieuwe Primal Scream, maar ook met Paolo Nutini gewerkt. In Another Life was een keerpunt voor me. Ik kreeg zulke goede reacties op die plaat, dat ik veel zekerder ben gaan spelen. Toen ik de tweede keer bij Jason binnen kwam vond hij me heel anders. Socialer, opener. We hebben af en toe gewoon feest gevierd. Gewoon gaan. Een heel andere vibe dan de eerste keer, toen ik zenuwachtig was en bang dat ik deze kans zou verprutsen. Ik beschouw In Another Life als een overwinning, al moet je het succes natuurlijk relativeren. Ik stond niet zoals Tim op Pinkpop of in een uitverkocht Paradiso, maar ik stond er, dat was het belangrijkste. Ik heb nu weer ongelofelijk veel zin om te gaan spelen."

Anne Soldaat presenteert zijn album 5 september in Bitterzoet (Amsterdam). 7 september speelt hij op Into The Great Wide Open op Vlieland.