Toen Justin Vernon in 2008 zijn debuutalbum als Bon Iver uitbracht, zullen weinigen voorspeld hebben dat hij drie jaar laten een van de meest vooraanstaande muzikanten van de Amerikaanse indiewereld zou zijn. Nog minder mensen zagen aankomen dat hij met Kanye West zou samenwerken en als enige gast naast hem op het podium zou staan op Coachella. Deze maand verscheen Bon Iver, Bon Iver, de opvolger van het bejubelde For Emma, Forever Ago. In de eerste week gingen in Amerika al 135.000 exemplaren over de toonbank. En toch is Justin Vernon nog altijd die vriendelijke, bescheiden kerel uit Wisconsin, die zich het hoofd niet op hol laat brengen.

Toen ik de tracklist van je nieuwe album zag - Perth, Calgary, Lisbon - dacht ik: dit is een tourplaat, hij is de wijde wereld in getrokken. Maar dat was een te gemakkelijke conclusie.
"Veel plaatsen uit de titels bestaan niet echt. Hinnom, TX bijvoorbeeld. Hinnom is een begraafplaats in de buurt van Jeruzalem, waar mensen werden begraven van wie de identiteit onbekend was. 'Mijn' Hinnom ligt in Texas dankzij Lucinda Williams, die in haar liedje Fruits Of My Labour zingt: "I finally did it baby, I got out of La Grange", een plaats in Texas. Dat symboliseert Hinnom, TX voor mij: ik vertrek en laat alle vreemdelingen achter. Alle liedjes op het album hebben zo'n verhaal."

Dus je omschrijft situaties, en je plaatst ze op een min of meer bestaande landkaart?
"Ja, zo zou je het kunnen zeggen. Ook in sommige van de bestaande plaatsen ben ik nooit geweest."

Over Lucinda Williams gesproken: je hebt haar pedalsteel gitarist afgepakt, Greg Leisz.
"Hij was al jaren een held van me, in mijn top drie van favoriete muzikanten. Van iedereen die op het album speelt was hij de enige die ik nog nooit ontmoet had. Wat hem zo bijzonder maakt is dat hij zijn instrument niet bespeelt op de gladde, geijkte countrymanier. Hij werkte met Bill Frisell, in een typische post-Duke Ellington jazzband. Wat hij daar deed was fantastisch. De drie dagen dat hij in mijn studio was heb ik alleen maar ademloos naar hem zitten kijken. Jammer genoeg is hij te druk om met ons mee te gaan op tour, maar de band bestaat toch al uit negen personen, die pedalsteel kunnen we missen."

Je houdt daarvan: instrumenten die verbonden zijn aan een bepaald genre of een bepaald tijdperk, in een andere context plaatsen. Op het nieuwe album werk je veel met keyboards en elektrische gitaren.
"Absoluut. Ik wil geen plaat maken die lui klinkt. Niet voor iemand anders, vooral voor mezelf. Ik kan gaan zitten en een folksong schrijven, maar dat voelt niet goed. For Emma Forever Ago was een folkplaat, maar ook daar probeerde ik rare, nieuwe dingen te doen. Geluid is heel belangrijk voor me. Ik wil een omgeving creëren waarin ik net zo enthousiast ben over een geluid als ik jaren geleden van een akoestische gitaar was."

Afsluiter Beth/Rest klinkt als 80s softpop. Een uitvloeisel van het Gayngs project van twee jaar terug?
"Ja en nee. Gayngs opende de deur. Mensen begrijpen mijn rol in dat project soms verkeerd. Producer Ryan Olson was de man achter Gayngs. Hij zette de lijnen uit en vertelde ons simpelweg wat we moesten doen. Ik speel gitaar en zing wat, en vond het heel leuk om eens in een r&b band te spelen. Maar het gaf me wel het besef dat ik alles kan maken wat ik wil. Beth/Rest is nu mijn favoriete liedje op de plaat, terwijl het vroeger 'verboden' was om zoiets te maken. Het is mijn ode aan Bruce Hornsby. Het is muziek die een glimlach op mijn gezicht tovert."

Wat klopt er van het verhaal dat Prince aanwezig was bij de allereerste Gayngs show?
"Dat klopt zeker. Hij stond naast mijn broer, een Stratocaster om zijn nek, klaar om mee te spelen. Maar wij hadden geen idee. Iedereen keek naar elkaar: moeten we hem niet uitnodigen? Uiteindelijk hebben we dat kennelijk niet nadrukkelijk genoeg gedaan, want hij heeft niet gespeeld en is na het optreden direct verdwenen. Misschien concludeerde hij dat we hem niet nodig hadden."

Prince is de koning van de falset, jij bent nu de koning van de falset in de indiemuziek. Hoe is dat eigenlijk zo gekomen?
"Toen ik in North Carolina woonde heb ik met mijn oude band eens een project gedaan over de menselijke stem. We zongen gospelliedjes, en ik koos voor mezelf een nummer van Mahalia Jackson, dat alleen maar goed klonk als ik het in falset zong. Dat beviel zo goed dat ik vanaf dat moment altijd zo zong. Op die manier klinkt mijn stem niet zo als Hootie & The Blowfish. Maar op het nieuwe album probeer ik mijn lage stem af en toe voorzichtig terug te brengen."

Is het toeval dat die eerste Gayngs show in Minneapolis plaats vond?
"Voor bijna iedereen in de band is Minneapolis belangrijk. De meesten hebben er gewoond of wonen er nog steeds. Voor mij is het de dichtst bijzijnde grote stad, anderhalf uur rijden. Het is artistiek en muzikaal de coolste stad van Amerika. Het ligt enigszins geïsoleerd, en niemand trekt zich iets aan van wat New York vindt."

Daar hou je van, die afzondering. Het verhaal van je eerste plaat is beroemd, het afgelegen hutje waarin je je terug trok. Die fictieve plaatsen op je nieuwe plaat lijken ook allemaal nogal klein of afgelegen.
"Perth is de meest geïsoleerde grote stad in de wereld, Calgary ligt ook in een uithoek. Maar meer nog gaan de liedjes over hoe ieder mens uiteindelijk een eilandje is. Daar is weinig aandacht voor in deze tijd, voor het feit dat ieder mensen zijn eigen verantwoordelijkheden heeft ten opzichte van andere mensen. Het album gaat over de mogelijkheid van het individu om een gelukkig leven te leiden."

Dat was ook de kern van je eerste plaat. Wat is het verschil?
"Het is inderdaad een vervolg. Veel mensen vragen me waarom mijn liedjes zo anders zijn. Muzikaal zijn ze dat inderdaad, maar het voelt alsof ze bij elkaar horen. Het eerste album was meer op het verleden gericht, nu kijk ik meer vooruit. Het is optimistischer, terwijl For Emma focust op somberheid."

In Holocene zing je "At once I new I was not magnificent". Dat klinkt als een fantastische ontdekking, terwijl zo'n conclusie voor de meeste mensen toch een teleurstelling zal zijn.
"Dat is precies het punt. Mensen doen zo hard hun best om fantastisch te zijn, dat ze vergeten dat het niet om henzelf draait, maar om anderen. Het is veel baanbrekender om je van je eigen kleinheid bewust te zijn, dan van je eigen grootheid. Hoe beroemd je ook bent, al ben je Jezus Christus, mensen zullen je verhaal toch verkeerd opschrijven. Het gaat erom dat je goed probeert te zijn voor de mensen die dicht bij je staan."

Toen je vorige album uitkwam vertelde iedereen je hoe fantastisch je was. Dat moet heel raar zijn als juist je liedjes daar over gaan. Heeft het invloed gehad op je liedjes?
"Ik voelde me daar heel oncomfortabel bij. Ik ben dankbaar voor alle steun en de kansen die ik gekregen heb. Ik heb ook niks tegen het feit dat muzikanten de wereld over reizen en in grote zalen spelen. Maar ik voel me ongemakkelijk als mensen idolen hebben, die het leven hebben dat ze zelf eigenlijk het liefst zouden willen hebben. Ik zag laatst de royal wedding in Engeland: belachelijk. Iedereen geeft alleen maar om die mensen omdat ze super fucking rijk zijn. Waar gaat dat over?"

Was dat een van de redenen waarom je met Kanye West wilde werken? Hij is een hyperberoemde egomaniac, op een interessante manier.
"Ik heb veel tijd met Kanye doorgebracht in zijn studio, weken en weken. Ik heb echt het gevoel dat ik hem heb leren kennen, ik beschouw hem als een vriend. We hebben eindeloze gesprekken gevoerd, ook over dit soort dingen. Ik zie wat het met hem doet, het doet hem op een bepaalde manier pijn. Maar hij weet dat de faam hem helpt zijn muziek te verkopen. In de rapwereld is het belangrijk om zo beroemd te zijn als je maar kan. Hij is een echte muziekliefhebber die heel breed geïnteresseerd is. Hij vond mijn Blood Bank EP geweldig, maar hij begon ook over Nine Inch Nails en Johnny Cash. Maar boven alles is hij iemand die nadenkt en doet wat hij echt wil. Neem nu dat incident bij de MTV Awards met Taylor Swift. Hij had dat natuurlijk niet moeten doen, maar tegelijkertijd: hij doet tenminste wat. Die award shows zijn bullshit, dat weet iedereen. Zelf zou ik er totaal anders mee omgaan. Ik hoef niet zo nodig beroemd te worden, ik heb geen zin om op eieren te lopen."

Bon Iver, Bon Iver verschijnt op 4AD/V2.