De jeugd weigert te betalen voor muziek en zal dat blijven doen. En dus ging een aantal grote jongens uit de muziekindustrie rond de tafel zitten en kwam met een plan onder de naam Spiral Frog. Het idee is dat muziek gratis –voor een bepaalde periode- wordt aangeboden, nadat de downloader een reclame heeft gezien. Adverteerders staan al te trappelen –jongeren lezen nauwelijks en zijn dus steeds moeilijker te bereiken- en ook de grote platenmaatschappijen zien iets in het nieuwe businessmodel.
Universal is inmiddels in gesprek. En dat is opvallend, omdat de muziekindustrie altijd als de dood is geweest voor gratis muziek. Iedereen herinnert zich nog wel de campagne van Collectieve Promotie Geluidsdragers waarbij Guus Meeuwis en Ilse de Lange met dichtgenaaide monden de posters sierden. Maar anno 2006 kun je van Universal act Relax een gratis track in de iTunes winkel krijgen na een concertbezoek. De platenmaatschappij deed bij Wolfmother hetzelfde.
In Nederland wil Universal verder nog niets kwijt over operatie Spiral Frog. Eerst worden de nieuwe ideeën op de Amerikaanse jeugd losgelaten. Pas in het voorjaar van 2007 zullen de pijlen op Europa gericht worden. Jeroen Bouwman is ‘manager new media’ bij Universal en kan niets over Spiral Frog zeggen. Wel zegt hij over het aanbieden van downloads in het algemeen: “Eigenlijk is het niets nieuws. Wij werken al jaren met Yahoo! in Amerika. Per maand streamen ze daar 350 miljoen muziekvideo’s. Daar zit nu ook al reclame voor.” Die video’s zijn geen downloads. Want als het om downloads gaat, is Universal altijd waakzaam geweest. Bouwman: “We stellen strenge eisen aan de (DRM) beveiliging. Daarnaast moet de betaling goed geregeld zijn en we willen met partners werken die we kunnen vertrouwen. Het aantal werkelijke verkopen is moeilijk te controleren bij downloads.”
Dat er meer majors zullen instappen ligt voor de hand. Rick Fens, marketing manager bij Warner ‘gaat er van uit’ dat ook Warner in gesprek is over Spiral Frog. “Het zijn ideeën die al langer leefden. TMF biedt nu ook al clips aan met reclame. Er zijn businessmodellen voor. Het is een nieuwe vorm van bedrijfsvoering,” aldus Fens. De marketingman zag in twee jaar Warner veranderen van platenmaatschappij tot een ‘music based content company’. Personeel werd omgevormd en begon zich te richten op internet en er kwamen ‘digitale account managers’. Ook Thierry van Engelen van EMI zag zijn platenmaatschappij de laatste jaren veranderen: “Het gaat heel snel. Alle banen krijgen een andere invulling. Alle productmanagers schreven alleen een plan voor radio en televisie. Nu dus ook voor internet. Internet promotie is een hoofdtaak geworden.”
En zo spreekt EMI tegenwoordig ook liever over promotiedagen dan over persdagen, wanneer een band naar Nederland komt om journalisten te woord te staan. “Want tegenwoordig komen er heel veel digitale retailers die de muzikanten willen spreken voor hun site.” Die retailers verkopen dus onder andere EMI-producten op internet. Van Engelen: “Ik ben nu drie jaar ‘digital manager’. Vroeger kon je enkele digitale producten kopen. Tegenwoordig hebben we er veertien: video, ringtones, mp3’s en dat allemaal voor verschillende spelers en telefoons.”
De ommezwaai richting de digitale wereld van het internet die de grote platenmaatschappijen nu eindelijk lijken te maken is volgens Van Engelen niet zo traag verlopen uit angst voor de nieuwe media. “Bij muziekmaatschappijen is een dergelijke verandering achter de schermen moeilijker dan je denkt. Je moet alle artiestencontracten erbij pakken om te kijken wat je wel en niet mag aanbieden van bepaalde artiesten. Hebben wij de rechten op de ringtone? Mogen wij de downloads verkopen? En dan moet je nog kijken hoe je er financieel uitspringt. Hoe krijg je je geld? Dat vergt een heel nieuw businessmodel.”
Dat businessmodel lijkt er dankzij Spiral Frog te komen en kunnen artiesten weer gewoon ademhalen.