ITGWO16: Amanda Bergman: ‘Ik ben niet geboren als lone wolf’

Zweedse wil nooit meer weg uit haar piepkleine dorpje

Atze de Vrieze ,

De Zweedse zangeres Amanda Bergman stond al eens eerder op Into The Great Wide Open, met haar toenmalige echtgenoot Kristian Mattson alias The Tallest Man On Earth. En hoewel ze dus inmiddels gescheiden zijn, werkten de twee wel samen aan haar debuutalbum. Want zo gaat dat in piepkleine Zweedse gehuchten. ‘Je moet alle relaties die je hebt koesteren.’

Met haar grote bos krullen en verfijnde gezicht is Amanda Bergman (28) een opvallende verschijning. Dat zagen we al eerder dit jaar op Motel Mozaique, waar ze onder andere een geweldige subtiele sessie voor 3voor12 deed. Het was voor Bergman nog maar een beginnetje van een solocarriere in ons land, terwijl ze in Zweden en de andere Scandinavische landen al volop kan touren. Daar is ze dan ook veel bekender, dankzij de band Amason, een soort van ‘supergroep’ met muzikanten uit Dungen, Miike Snow en Little Majorette. 

En Amanda Bergman dus, bij oprichting van de band in 2012 toch vooral ‘het vriendinnetje van The Tallest Man’, en naar eigen zeggen een ploeterende singer-songwriter. ‘Jarenlang heb ik alles in mijn eentje proberen te doen. Ik schreef mijn nummers zelf, nam ze zelf op, vertolkte ze in mijn eentje op het podium. En toen dat niet lukte, gaf ik mezelf de schuld. Zo ben ik opgevoed: nooit iemand anders of je omgeving de schuld geven, je moet voor jezelf zorgen. Ik dacht: je bent waardeloos, je bent het niet waard om muzikant te zijn. Maar ik was helemaal niet geboren als lone wolf. Door Amason kwam ik erachter hoe vruchtbaar samenwerken kan zijn. Ik kon in de studio komen met een idee, dat door anderen opgepikt werd, en wat mij weer een nieuw idee gaf. Dat we succes hadden en ineens voor grote hoeveelheden mensen stonden te spelen deed me niks, er was geen druk. Ik voelde me alleen maar bevrijd.’

Evenveel mensen als paarden
Die mentaliteit - altijd voor jezelf opkomen - heeft Bergman van huis uit mee gekregen. Ze groeide op in een piepklein gehucht in Zweden genaamd Björka, met zestig bewoners en veertig paarden. Ze was er de jongste van vijf zussen in een hecht gezin. ‘We zijn altijd bij elkaar gebleven, ook mijn ouders. Maar in zo’n gezin moet je wel vechten voor je positie. Afhankelijk van je rol in het gezin word je in één ding heel erg goed. In mijn geval: grappig zijn en liegen. Grappig omdat mijn oudste zussen toch sterker waren. En liegen omdat voor mijn ouders niets bijzonder was. Ze hadden al vier dochters gehad die leerden lezen, zwemmen en fietsen. Ik moest met iets bijzonderders aankomen, om het allemaal wat dramatischer te maken. Zo werd al vroeg mijn fantasie geprikkeld. De basis voor mijn muzikantschap.’

Heel even vertrok Bergman dus, maar niet ver: ze ging vijf minuten verderop wonen met haar man, de succesvolle muzikant The Tallest Man On Earth, die een paar jaar geleden nog een van de hoogtepunten was op Into The Great Wide Open. Wie het duo daar zag optreden, moet gedacht hebben dat het eeuwige liefde was. Ze zongen zo intiem, zo dicht bij elkaar, samen in een microfoon. En toen hield het dus op.

‘Kristian en ik hebben als belangrijkste doel gehad om vrienden te blijven. Makkelijker gezegd dan gedaan? Nee hoor, zo gaat dat hier. Je moet elke relatie die je hebt koesteren. Je bent hier op elkaar aangewezen. Nieuwe vriendjes of vriendinnetjes van je ex kom je toch wel tegen als weer eens iemand een etentje geeft. Het is een goede training voor je hersens: je emoties in bedwang houden, proberen dingen in een groter perspectief te zien en niet bang te zijn voor veranderingen. Je ziet soms relaties die zo heftig zijn dat ze destructief worden. Zo was het bij ons nooit, we hebben altijd samengewerkt, zowel met elkaar als zonder elkaar. Dat neemt niet weg dat het een vreselijke ervaring was om van hem te scheiden.’ Samen met Amason’s Petter Winnberg is Kristian Mattson dus ‘gewoon’ nog steeds de belangrijkste persoon die haar solocarrière richting gaf. Het resulteerde in Docks, een super stijlvolle debuutplaat, met de trage grandeur van Beach House en de wijdse melancholie van de Zweedse indie-folk, met liedjes over menselijke relaties in elke vorm. 

Inmiddels woont Bergman weer gewoon in haar oude dorp, naast haar ouders. Dat is een beetje veel van het goede, dus ze is al een tijdje op zoek naar een huis. ‘Maar niemand verlaat hier zijn huis, tenzij 'ie dood gaat. En dan staan er altijd alweer familieleden klaar om het huis over te nemen. Ik ga waarschijnlijk een half uur verderop wonen. Echt weg wil ik niet. Ik wilde ooit dierenarts worden, maar zag het niet zitten naar de stad te verhuizen voor de opleiding. En nu ik muzikant ben wil ik hier helemaal niet meer weg. Op tour is alles nieuw, ontmoet je voortdurend nieuwe mensen, maak je van alles mee. Het is fijn om hier gewoon de hele dag mensen tegen te komen die je al vanaf je geboorte kennen en die er totaal niet van onder de indruk zijn. Het is fijn om een plek te hebben die voelt alsof ie nooit verandert.’