Het laatste wat Girl Band wil is klinken als een rockband

Ieren debuteren met (soort van) conceptalbum over psychose

Sjoerd Huismans ,

Je kunt de herriemakers van Girl Band kennen van razende optredens op Eurosonic en Best Kept Secret 2014 en dit jaar onder meer ITGWO en Incubate. Die bandnaam relativeert de keiharde, door techno geinspireerde muziek (noem het vooral geen rock) enigszins, net als de briljant cheesy titel van het afgelopen weekend verschenen debuutalbum: Holding Hands With Jamie. 3voor12 spreekt dan ook twee goedlachse Ieren: frontman Dara Kiely (die Incubate Dave Grohl-stijl vanuit een rolstoel deed omdat hij zijn enkelbanden had gescheurd) en gitarist Alan Duggan. Maar vergis je niet: de plaat gaat wel degelijk over een serieuze zaak, namelijk de psychotische depressie waar Kiely mee kampte. "Het is tegelijk het beste en het slechtste wat me ooit is overkomen."

Om maar even helemaal terug naar het begin te gaan: ik las dat jullie bij je eerste tour in een Fiat Panda het hele Verenigd Koninkrijk door zijn gereden.
Duggan: “Dat was de eerste keer, ten tijde van onze eerste EP. We probeerden al eerder een tour door het VK te regelen en dachten nog: ‘oh, dit kunnen we wel DIY regelen, we hebben toch zeker geen boeker nodig’. Ik had vijftig zalen gemaild, en kreeg één reactie. En dat was een nee. Dus toen hebben we toch maar een boeker gezocht - zij is echt heel goed - en zij boekte onze eerste tour. Een vriend reed ons gratis het land door, ik had zo’n dakkoffer van mijn broer geleend waar we alle gitaren en bekkens in konden doen. Als we dan allemaal nog een tas op schoot hadden, ging het net. Op een gegeven moment speelden we in een piepkleine zaal in Manchester. Een vriend van ons uit Leeds kwam kijken, hij dacht dat het echt iets groots was. Er was één iemand anders, een meisje dat van tevoren dacht dat het uit zou verkopen. Niemand anders daar. Ze vroeg nog: hebben jullie een tourbus? Wij: ‘Zie je die Fiat Panda daar?’”
Kiely: “De mythe was al ontmaskerd voor we goed en wel begonnen waren.”

Na twee EP's ligt nu de debuutplaat er: Holding Hands With Jamie. Wie is Jamie?
Kiely: “Hij is echt een goede vriend, hij is zo’n beetje Daniel’s (Fox, bassist, red.) secret lover. Geen grap, ze zijn echt… close.”
Duggan: “Hij is een oude schoolvriend, en vanaf het begin is hij al onze technicus samen met Daniel. Hij is er altijd, hij was er bij de helft van de liedjes die we schreven bij. En gewoon een heel plezierig persoon. Hij heeft een heel goed kapsel. Hij heeft veel goede kapsels gehad, trouwens.”
Kiely: “Hij haalt instrumenten uit elkaar en zet ze weer terug in elkaar, is altijd met iets creatiefs bezig. Hij zit in een live techno-act genaamd Peaks, we delen een oefenruimte met ze. Ik vind ze echt tof, hij neemt altijd kleine geluiden op die hij dan als samples gebruikt. Dat inspireerde ons om al die lagen in de muziek te gebruiken. Hij is ook heel goed met woorden, ik heb alle teksten door hem laten keuren."

In combinatie met jullie muziek is het wel een erg grappige titel, net als de bandnaam. En jullie EP 'The Early Years'. Is humor belangrijk voor jullie?
Kiely: "Ik denk dat iedereen in de band er wel een goed gevoel voor heeft, we verzinnen altijd bijnamen en kunnen overal om lachen. Niet dat we een joke band of zo zijn, we proberen er een andere draai aan te geven en er een beetje dwaas over te doen. We zijn helemaal niet zo serieus."
Duggan: "Dat denken mensen altijd: dat we erg intense, superboze mensen zijn. Zijn we helemaal niet."

Toch zit er ook een heel serieuze kant aan Holding Hands With Jamie: nadat zijn relatie op een nare manier tot een einde kwam, raakte Kiely twee jaar lang in een psychotische depressie. Veel Girl Band-songs zijn in die periode ontstaan. Kiely: "Ik hou ervan om situaties te documenteren waar ik in terechtkom. In die zin is mijn muziek ook een manier om terug te kijken: 'hé, toen was ik 21, toen was ik 20'. Twee jaar geleden gebeurde dit, ik moest uiteindelijk een jaar stoppen met mijn studie. Mijn moeder is therapeut, ze wist dat ik kon schrijven en moedigde me aan dat te blijven doen. Het was erg zwaar, ik dacht dat ik iedereen alleen maar tot last was. Maar goed, ik heb die twee jaar dus gedocumenteerd. In die zin is het een conceptalbum, maar waarschijnlijk alleen in mijn hoofd."

Duggan vult aan: "Ik hoor van mensen dat ze het wel logisch vinden als ze naar de muziek luisteren, als je weet dat Dara al die pieken en dalen heeft gehad kun je wel horen dat het een inspiratie is geweest. Ik denk dat de muziek precies hetzelfde had geklonken als het niet was gebeurd, het is meer de inhoud van de teksten. Daarom vind ik ze ook zo goed, het past precies bij de muziek. Maar het ging niet zo van: 'Hé, Dara is depressief, laten we er liedjes over gaan schrijven'. Het was vooral voor jezelf, toch?"

Kiely denkt even na: "Ja, achteraf is het zowel het beste als het slechtste wat me ooit is overkomen. Maar het heeft uiteindelijk een geweldig effect gehad: ik voel me nu sinds januari al heel goed, heel vredig, terwijl ik eerst alleen maar down was. De muziek heeft daar zeker bij geholpen. En zo depressief is het ook niet. Ik was niet dingen aan het slopen of mensen in elkaar aan het slaan, een deel van de tijd was ik ook superblij. Maar dan echt bizar blij, met alles in de wolken. Toen ik de teksten voor Pears For Lunch had geschreven, liet ik ze aan Alan lezen. Ik zei er nog bij: 'het is best serieus, het kostte me veel tijd en ik was erg fragiel', et cetera. Maar hij moest er keihard om lachen, zei alleen maar hoe goed hij die en die zin vond. Er knapte iets bij mij toen, ik dacht: dit is gewoon fun! Ik was vergeten dat ik ook lol kon hebben. Vanaf dat moment wist ik dat ik dat kon, en kon ik ook de teksten afmaken. Uiteindelijk duurde dat nog wel tot de laatste dag voor de opnames. Ik wilde niet dat iemand het verkeerd zou interpreteren, dus maakte ik ze zo open voor interpretatie als mogelijk."

Afsluiter The Witch Dr. voelt als de meest heftige track, die het meest direct over die psychose gaat.
Kiely: "Klopt, die schreef ik in de acute fase. Ik word zelf bang van dat nummer. We praten achteraf altijd over die song, we moeten er altijd even tien minuten van bijkomen. Live moeten we er echt vól voor gaan en gefocust blijven. In die acute fase was ik manisch, praatte ik alleen nog maar onophoudelijk, totale nonsens. Bij de rest van de nummers zijn de teksten vaag genoeg om over van alles te gaan, maar The Witch Dr. is heel rauw en bizar specifiek. Bij de andere songs hoeft het niet per se, maar bij dat nummer moet ik ook weer volledig terug in die psychotische mindset komen. Ik kan het niet half doen, moet er volledig aan toegeven. Maar als het dan klaar is, voel ik me ook alsof ik vier therapiesessie achter elkaar heb gehad, of de beste nacht slaap ooit."
Duggan: "We spelen The Witch Dr. ook altijd als laatste, er gaat veel energie in zitten. Maar het is ook cool dat het zo'n impact op ons allemaal heeft. Normaal merk ik nog wel hoe het publiek reageert, hoe het geluid is. Maar bij dit nummer zitten we er helemaal in, ik heb geen idee van tijd meer."
Kiely: "Op SXSW speelden we hem als twee-na-laatste. Ik was er al zo aan gewend dat het ons laatste nummer was, dat ik alles gaf. Die laatste twee nummers gingen niet meer, ik was volledig uitgeput."

Over heftige nummers gesproken: jullie Blawan-cover Why They Hide Their Bodies Under My Garage mag er ook zijn. Hoe kwamen jullie ooit op dat idee? 
Duggan: "Oorspronkelijk was het voor een klein label in Dublin, Quarter Inch Collective. Ze brachten een compilatie uit van bands die allemaal een nummer coveren dat in 2012 uitkwam. Dat hadden we het jaar daarvoor ook al gedaan. We houden van covers, ik haat het alleen als bands gewoon een straight cover doen. Bij een optreden kan ik het nog wel waarderen, maar als je echt de moeite gaat doen om het op te nemen, moet je er je eigen interpretatie aan geven. Toen ik jong was vond ik dat Rage Against The Machine-album met alle covers helemaal geweldig - 'wauw, ze klinken zo anders!' Haha. Maar het is wel die attitude van een song heruitvinden. Toen we gevraagd werden voor die cover, hebben we onze hersenen er lang over gebroken welke we moesten doen. We zouden nooit een nummer van Minor Threat of The Birthday Party doen, veel te obvious. Onze grote vriend, de Jamie uit 'Holding Hands With Jamie' suggereerde dat we Why They Hide Their Bodies Under My Garage? moesten doen. Niemand van ons kende Blawan toen, maar we luisterden het, werden heel heel stoned en toen dachten we: laten we het maar doen. We hadden een paar ideeën van hoe we het konden aanpakken, het kwam best snel tot stand. Toen was het in Ierland twee weken lang een beetje een ding, maar dat verdween snel weer. Een website in het VK postte er zes maanden later over en toen kregen we ineens internationale aandacht. Best grappig, want voor ons was het al oud."

Die aandacht kwam vooral ook door die geweldige video, toch?
Duggan: "Die video was nóg veel later, een jaar denk ik. We brachten toen een paar tracks in Noord-Amerika uit en hadden wat extra promotie nodig. Dus we benaderden een regisseur - een lokale gast, Bob Gallagher - en zeiden tegen hem: oké, we hebben een nummer, het is acht minuten lang, er is één noot, er is één lyric, één drumbeat, we willen er niet zelf in spelen en we hebben geen ideeën. So what you got? Maar hij kwam terug met een complete video, geweldig. Hij heeft ook onze nieuwe video's voor Paul en Pears For Lunch gedaan."

Is techno een grote invloed voor jullie allemaal?
Duggan: "Het meest voor mij en Adam (Faulkner, drummer, red.). Ik hou van dat idee: lawaaiige, ontregelende muziek en aan het einde begrijp je niet helemaal waar je nou op gedanst hebt. Techno is een coole manier om dat te doen: het is primair, rauw en met veel lage frequenties en af en toe ook hele hoge. De nummers zijn gebaseerd op groove, het past goed om er dan een hele zware kick onder te hebben. De akkoorden veranderen nauwelijks, veel nummers bestaan uit één noot en zijn acht minuten lang, dus werkt het goed voor een dj-set van drie uur lang. Of elf uur, whatever. We zijn ook sterk beïnvloed door Fela Kuti en rare avant-gardistische jazz; Charles Mingus, Captain Beefheart. Techno is gewoon wat duidelijker, wij gebruiken ook die steady kicks en veel kleine techno-trucjes, de beat op de twee in plaats van de één en off-beat hi-hats bijvoorbeeld.
Kiely: "Adam heeft een heel specifieke stijl van drummen, ik ken geen drummer als hij. Heel smaakvol, en met heel open ideeën. Het maakt hem ook niets uit als hij die Blawan-beat tien minuten moet doen; hij raakt in zijn eigen wereld."
Duggan: Dat is er ook zo techno aan, Adam zal nooit een back-beat spelen. Het is bizar dat niet méér bands dat instrument veel meer verkennen, de mogelijkheden van drums zijn eindeloos. Wat je productioneel toevoegt aan een kick, of er juist afhaalt kan de complete feel veranderen. Wij produceren alles zelf: toen we onze eerste track In My Head uitbrachten vonden we het te gek hoe de bekkens klonken in de oefenruimte. De frequenties van de bekkens en de gitaar zijn nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden. Zo ver betrokken zijn bij de productie van je plaat, verandert ook de manier waarop je überhaupt schrijft volledig. Die standaard back-beats proberen we dus te ontwijken, want uiteindelijk klink je dan als een echte rockband. Wij willen niet klinken als een rockband."

Holding Hands With Jamie verschijnt via Rough Trade/Konkurrent. Girl Band speelt 22 oktober in ACU (Utrecht), 23 oktober in V11 (Rotterdam), 24 oktober op Let's Get Los (Zwolle) en 31 oktober op London Calling (Amsterdam).