Fusie in Eindhoven: zit gemeente straks met leegstaande Effenaar?

Ingrijpende fusie Effenaar met Muziekgebouw op handen

Sjoerd Huismans ,

Er is een “megafusie” op komst in Eindhoven: de Effenaar en Muziekgebouw Frits Philips willen vanaf 2017 door als één organisatie die als werknaam ‘Muziekpodium’ is genoemd. De merken Effenaar en Muziekgebouw blijven na de fusie wel bestaan. Door de fusie moet een winstgevende organisatie ontstaan, uit twee podia die daar zelfstandig niet toe in staat zouden zijn. Directeur Jos Feijen: “Ik denk dat we een mooie beweging neerzetten in de stad.”

Zowel de Effenaar als het Muziekgebouw zou zelfstandig niet structureel levensvatbaar zijn. Daarom willen de podia fuseren fuseren. Het Muziekgebouw zou dan als thuisbasis gebruikt worden, het onderbezette gebouw van de Effenaar deels afgestoten. Muziekpodium wil straks alleen nog maar de grote zaal en het restaurant in het gebouw aan de Dommelstraat huren en daarmee een deel van de huur besparen. Effenaar-directeur Jos Feijen: “We blijven het gebouw gebruiken voor zover nodig, voor het publiek verandert niets. Alleen nu betalen we volledige huur en gebruiken we de grote zaal maar honderd keer per jaar, in totaal hebben we 300 programma’s. Te weinig om het zo in de lucht te houden.”
 
Spannende locaties
Mede vanwege de dure zaal week De Effenaar al vaak uit naar andere locaties. In de toekomst wil Muziekpodium dit nog meer gaan doen - de grote zaal van de Effenaar is dan als het ware één van de mogelijke locaties naast bijvoorbeeld het Klokgebouw en de Schellensfabriek. Daarnaast wordt de Effenaar-organisatie (40 banen, 9 ton gemeentesubsidie per jaar) ondergebracht bij die van het Muziekgebouw (83 banen, 4,3 miljoen euro gemeentesubsidie per jaar). Wim Vringer, directeur van het Muziekgebouw wordt algemeen directeur van het Muziekpodium. Zelf wordt Feijen directielid van de nieuwe organisatie en gaat zich bezighouden met marketing.
 
Het personeel is vanochtend ingelicht, volgens Feijen vallen er geen gedwongen ontslagen. “Het overviel ons een beetje omdat het gelekt was naar de krant. Natuurlijk zijn er onzekerheden, maar iedereen reageerde op zich positief. Ik denk dat we een mooie beweging neerzetten in de stad. Het sluit ook aan bij de beleving waar mensen nu op zitten te wachten: spannende dingen op mooie locaties.”
 
Door de nieuwe situatie moet vanaf 1 januari een winstgevende organisatie ontstaan. Volgens Feijen is dat nodig: “Muziekgebouw zit momenteel in grotere problemen. Maar ook als de Effenaar nul draait, is het te weinig om in de toekomst te investeren. Dan hebben we te weinig middelen om die nieuwe initiatieven en locaties te realiseren.”
 
Gemeente moet nu “mening vormen”
Voorwaarde voor het plan is wel dat de gemeente Eindhoven de forse huur van het Muziekgebouw (1,9 miljoen per jaar) verlaagt en - als enige aandeelhouder van het Muziekgebouw – het opgebouwde tekort van een miljoen euro per jaar wegwerkt. Een andere moeilijkheid voor de gemeente is dat het nu al niet lukt om medegebruikers voor de Effenaar te vinden, en straks met een grotendeels leegstaande Effenaar overblijft. Maar volgens de bedenkers van dit plan wordt het makkelijker nieuwe huurders te vinden als de Effenaar er eenmaal (deels) uit is. Bovendien zou het plan voor de gemeente aantrekkelijk zijn omdat er geen grote verliezen worden geleden en het subsidieniveau hetzelfde blijft.
 
Volgens Feijen biedt het nieuwe plan een financiële oplossing voor de gemeente, maar hij wil daar nu niet op ingaan. “Het ligt nu bij de gemeente. Het Muziekgebouw en wij hebben deze intentie uitgesproken en de gemeente erover geïnformeerd. Zij hebben daarnaar geluisterd en moeten nu een mening vormen over de fusieplannen.” De politiek in Eindhoven reageerde vandaag verrast
 
“Het is mijn Effenaar niet meer”
Het nieuwe gebouw van de Effenaar is altijd een heikel punt geweest voor de generatie die opgroeide met het oude gebouw in de jaren zeventig, tachtig en negentig. Oud-muziekcoördinator Carlos van Hijfte (later Mojo en see/hear) organiseerde bijvoorbeeld een reünie voor mensen die er vaak kwamen tussen pakweg 1980 en 2000. Niet in de Effenaar, maar in Strijp-S. “Ik heb afscheid genomen toen het nieuwe gebouw opende. Sindsdien ben ik er nog een paar keer geweest, maar het is mijn Effenaar niet meer. Ik heb mijn twijfels over die nieuwe popzalen: het zijn dode dozen. Met veel poen neergezet, maar de sfeer van de oude zalen komt niet meer terug.”
 
Van Hijfte werkt al jaren niet meer voor de Effenaar. “Ik kan dus niet zo goed mijn vinger op de zere plek leggen, er is een heel andere organisatie en ik ken die club niet zo goed. Maar als ik lees dat ze nu willen overleven met een andere club waarmee het ook niet zal te best gaat… Ze zeggen dat het zeker niet ten koste zal gaan van de arbeidsplaatsen. Maar het personeel is nog altijd de grootste kostenpost, en de reden om te fuseren zal toch kostenbesparing zijn. Het wordt misschien één of twee jaar uitgesteld, maar als de bedoeling is om het goedkoper te doen zal het uiteindelijk toch moeten gebeuren.”

Feijen wil niet van een “bezuinigingsoperatie” spreken, en besparen op het personeel is dus niet nodig. “We gaan met elkaar een nieuwe organisatie vormen op één locatie: het Muziekgebouw. Kosten besparen is maar één van de aspecten daarvan.”