Simon Vinkenoog overleden: “Hij had een diepe wortel van ernst”

Dichter bracht laatste jaren door in Excelsior-kamp

Atze de Vrieze ,

In de nacht van zaterdag op zondag overleed dichter Simon Vinkenoog op 80-jarige leeftijd. Vanaf de jaren vijftig maakte hij naam als gedreven voordrachtskunstenaar, als voorvechter van het echte vrije woord en als zonderlinge blower. "Vinkenoog was een mateloos persoon."

Dichter bracht laatste jaren door in Excelsior-kamp

In de nacht van zaterdag op zondag overleed dichter Simon Vinkenoog op 80-jarige leeftijd. Vanaf de jaren vijftig maakte hij naam als gedreven voordrachtskunstenaar, als voorvechter van het echte vrije woord en als zonderlinge blower. Vooral in die laatste hoedanigheid kende ook Excelsior-baas Ferry Roseboom hem, totdat de dichter gekoppeld werd aan ‘zijn’ Spinvis. Vinkenoog maakte twee albums met Spinvis, trad regelmatig met hem op en bracht zo zijn laatste jaren feitelijk door in de Excelsior-familie. “Als politiek correcte lul kende ik hem eigenlijk alleen als oude hippie”, zegt Roseboom. “Tot onze paden elkaar kruisten. In die paar jaren ben ik een enorme bewonderaar geworden.”

De samenwerking tussen Vinkenoog en Spinvis kwam typerend genoeg voort uit improvisatie, met wat hulp van schrijver/muzikant Arjan Witte. Hij zag de link tussen de twee en initieerde een spontane jamsessie op een literatuurfestival in De Doelen in Rotterdam. “We maakten een constante puls van geluid. Dat werkte heel goed, want Vinkenoog ging steeds harder schreeuwen. Hij was een groot voorstander van vrije taal. Dat kwam voort uit de manier waarop de beat generatie literatuur bedreef. Vaak begeleid door muziek, en uiteindelijk resulterend in een soort spreken in tongen.” 

“Erik de Jong gebruikte de stem van Simon als een instrument”, zegt Roseboom, die de dichter meerdere keren op zag treden. “Joie de vivre, esprit, dat zijn de clichéwoorden die in me opkomen”, zegt hij. “Vinkenoog was een mateloos persoon. Als we ergens op een festival optraden, wilden hij en zijn vrouw Edith altijd als eerste een biertje. Ze zaten altijd samen op de eerste rij, en als hij dan aan de beurt was op het podium, steeg hij altijd boven zichzelf uit. Ik herinner me een vreemd festival op een straathoek in Kralingen dat legendarisch werd. Het werd een soort voodoo.”

Witte herinnert zich een ander moment, op de Parade. “Hij droeg een gedicht op aan zijn vrouw Edith, en de sfeer in de tent sloeg direct om. Iedereen realiseerde zich meteen dat ze getuige waren van iets heel intiems. Vaak deden we op de Parade wel vijf, zes shows op een dag. Aan het einde van zo’n dag werden wij altijd wat melig, maar Simon pakte altijd nog even de telefoon om aan te kondigen wanneer de volgende voorstelling was en dat iedereen van harte welkom was. Niet uit commercialiteit, maar gewoon omdat hij zijn brood moest verdienen. Hij was duidelijk van voor het subsidietijdperk. Vinkenoog was een gedreven iemand, die nauwelijks te stoppen was. Met een zekere blijheid, maar ook met een diepe wortel van ernst.”

Simon Vinkenoog trad ook op bij 3VOOR12 in Desmet tijdens de presentatie van Spinvis-album Dagen Van Gras, Dagen Van Stro. Bekijk nu Staat Van Narcose op 3VOOR12TV. De VPRO zendt dinsdagavond om 23:10 uur een portret van Simon Vinkenoog uit op Nederland 2.