De noodkreet van een idioot, zo zal de Björk-hater haar stem typeren. Een idioot, stampend met haar wijsvingers ferm in beide oren. Er zit iets in. Zangeres Björk trekt zich namelijk weinig aan van maten en toonsoorten. De vocalen zweven in eigen tempo zonder enige houvast tussen de samples en ritmes door. Haar schreeuw klinkt als van een klein jochie dat zijn zin niet krijgt. En dan is er nog het vette accent. Volta is ook weer een flinke kluif voor de ongeoefende luisteraar. Maar voor de Björk-fan is het nieuwe album gewoon appeltje/eitje: alle tien even goed. Het is Album van de Week bij 3VOOR12.

Een unieke stem vraagt om een unieke benadering. En dus speelt productie op Volta, net als bij de vijf voorgangers, een grote rol. Opvallend is dat Björk voorop loopt in de keuze van de knoppendraaiers. De naam van het minimale elektronica duo Matmos bracht ze ooit als eerste bij een groot publiek onder de aandacht. Nellee Hooper (Massive Attack), Howie B en Mark Bell (van de experimentele Warp act LFO) gingen het duo vooraf. Dansproducers inschakelen om de zangflarden van de IJslandse bijeen te houden. Briljant! Want als Björk Guðmundsdóttir in 1992 had besloten een punt achter haar muzikale carrière te zetten nadat haar bandje The Sugarcubes uiteenviel, waren we haar vandaag de dag vast helemaal vergeten.

De band maakte sprookjesachtige new wave muziek, die eigenlijk behoorlijk uit de toon viel bij het popklimaat van toen. ‘Best asset’, was de stem van Bjork, die fris en oorspronkelijk klonk. De naam Sugarcubes hoor je nog nauwelijks. Maar van Björk staat vast dat we haar na vijftien jaar solo niet snel zullen vergeten. Met dank dus aan die knoppendraaiers dus. Big Time Sensuality was nooit een hit geweest zonder Nellee Hooper (Massive Attack) en Army of Me niet zonder Graham Massey (808State). Soms kiest ze voor grotere namen, maar doorgaans voor obscure nieuwkomers die zich in de muzikale voorhoede begeven. Een ding staat vast: Björk drukt minstens zo sterk haar stempel op de producers als de producers op haar.

Earth Intruders, de opener van Volta, klinkt vertrouwd in de oren. De beats komen uit de koker van hiphop-producer Timbaland en je verwacht bijna dat de stem van Missy Elliott, Ludacris of Justin Timberlake het album openbreekt. Dat gebeurt natuurlijk niet, het is Missy Guðmundsdóttir zelf die de honneurs waarneemt. Ondanks een flinke vervorming op haar stem heeft ze nog nooit zo toegankelijk geklonken. Alweer een hit, ditmaal met dank aan Timbaland.

Wanderlust trekt je iets verder de onnavolgbare wereld van Björk binnen. Het ruizen van de zee, telexbliepjes, blazers, een flink vervormde beat en haar eigen uit-volle-borst-stem zijn de ingrediënten. De beat wordt harder waar de blazers worden weggedrukt. Met twee vocalen duelleert Björk met zichzelf. Het is alles bij elkaar heel wat, maar o zo mooi.

De meest opvallende doorbraak van de afgelopen jaren is misschien wel die van de scene rond Cocorosie, Devandra Banhart en Antony and the Johnsons. Acts die – net als Björk - een eigen universum creëerden en daar zo sterk in geloven dat de overgave waarmee ze cd’s maken en optreden moeilijk te missen is. De stem van Antony sluit dan ook naadloos aan bij die van Björk in het duet The Dull Flame Of Desire. Innocence, weer een vette Timbaland productie zorgt vervolgens weer voor de nodige luchtigheid. Declare Independance verdient nog een speciale vermelding vanwege het Chicks On Speed en CSS gehalte, een stijl waar Björk zich lekker bij lijkt te voelen. Antony mag vervolgens nogmaals aantreden en het hek van Volta sluiten.

De muziek van de veertigjarige Björk klinkt nog altijd fris, exotisch en uniek. Er zijn weinig mensen die haar talent hebben om altijd de goede mensen op het juiste moment aan elkaar te koppelen. Zo koppelt ze oud aan nieuw, eskimokoren aan clickhousers, analoog aan digitaal, Afrikaanse trommels aan vette 808’s en vooral IJsland aan de rest van de wereld. Maar gelukkig is er ook nog een rode draad voor de nodige houvast, en dat is die alles verscheurende noodkreet.