Het is heel gemakkelijk om het Roadburn Festival in een paar woorden belachelijk te maken. Zelfs voor een gevorderde festivalbezoeker is de wereld die Roadburn heet een onbekende planeet. Die vervreemding begint al bij binnenkomst in 013 in Tilburg, waar het stonerrockfestival ook dit jaar weer is neergestreken. Buiten is het twintig graden en zonnig, binnen iets warmer en pikdonker. Twee bekenden zien elkaar, de een in T-shirt, de ander in zijn leren jack: "Heb jij je jas opgehangen???"
Toch is 't niet zomaar een ruig bluesrockfeestje voor de bebaarde boer onder de rivieren. Ten eerste komt meer dan de helft niet eens uit Nederland. De hotels en de speciale Roadburn-camping, ze zitten nokvol met Engelsen, Duitsers, Amerikanen, Hongaren, Italianen, Fransen, Spanjaarden, zelfs Russen. En eerlijk is eerlijk, je ziet meer blote armen dan leren jassen. Ten tweede laat Roadburn met haar programma dit jaar zien dat stoner veel meer kan zijn dan een een riff, een fuzz en een zware stem.
Maar we beginnen er wel mee op de vrijdag. De Haagse powerrockers van Orange Sunshine laten de powerhouse sixties beter klinken dan het vroeger ooit gedaan heeft. Al is de band rondom drummer en zanger Guy Tavares vandaag een beetje mak. Alleen Tavares geeft je het gevoel dat hij er echt zin in heeft. Een futloze bassist speelt alsof hij repeteert.
Maar slecht was het niet. Dat geldt wel voor Pharaoh Overlord in de kleine zaal. Op zijn best is het de stonervariant van het typische muziekschool-gelegenheidsjambandje: te veel gitaristen spelen een te dunne riff met een te slechte drummer. Ook On Trail houdt de spanning in Batcave niet vast. Hier geen pijnlijke situatie, maar wel iets te ongezouten. Mocht het Excelsior label (van Johan en Spinvis) ooit aan de stoner gaan, dan is On Trail een mooi instapmodel.
Het tweede rondje loopt het al wat lekkerder. Terug in de grote zaal laat Clutch zien dat stoner niet slechts uit clichés bestaat. Zanger Neil Fallon heeft een snerpende strot, maar ook humor. Geen swingende haren, wel af en toe een cabaretesk vingertje, aangevuld met melige pasjes. Ook muzikaal klinkt Clutch dieselrockend goed en lentefris tegelijk. Heel af en toe lijkt Zack de La Rocha voorbij te komen als de band stevige powerriffs speelt en Fallon schreeuwend dubbelklapt.
Ook humor, maar dan van het donkere soort heeft Porn. Moddervette geluidslandschappen, in stukken gehakt door een onweer van drums die je darmkanaal spastische trekjes bezorgen. Net als je denkt dat je het wel gezien hebt, gaat de bellenblaasmachine aan en klinkt 't basloopje van Groove Is In The Heart.
De oude garde ontbreekt ook dit jaar weer niet op Roadburn. Was de halve Hawkwind reunie van een paar jaar geleden nog pijnlijk, het stonergoud van oud dat Blue Cheer heet, blinkt wel nog. Niet vernieuwend, maar ook geen rollatoract: goed grijs is niet lelijk.
Na Blue Cheer loopt de spanning langzaam op. Terwijl Sun Dial met zware overstuurde basgeluiden de iele zangstem probeert te verhullen, klinkt in de grote zaal de eerste vreugdekreet van een bezoeker als een dubbele drumkit het podium opgerold wordt. Eigenlijk zijn het niet eens twee drumstellen, eerder één tweepersoonskit voor een links- en een rechtshandige drummer. In het midden delen ze bekkens. Allebei voor de band van vandaag: Melvins.
Op het blokkenschema staan ze als één act: Big Business en Melvins. Big Business is een duo op basgitaar en drums. Maar het is ook de helft van de huidige Melvins-bezetting. Zij mogen eerst met zijn tweeën. En laten meteen horen waarom. Een drumsolo van een half uur, aangevuld met gekrijs en ronkende basriffs, gespeeld door een Boedha in jurk, die opwaait door de ventilator voor zijn neus. Eindelijk weer een ventilator, die toch een beetje bij Roadburn hoort.
Na een half uur schuiven Buzz Osborne en Dale Crover bijna ongemerkt aan. De overgang is naadloos, het effect overweldigend. Big Business verbleekt tot de plaatselijke kruidenier als Buzz en Crover invallen. Vanaf dat moment is alles dubbel...
Dik anderhalf uur duurt de show. Buzz wisselt geen woord met de zaal. Dat is niet zijn stijl. Anderen zijn daarmee arrogant, maken geen contact met het publiek. Maar Buzz en Boedha komen ermee weg. Je krijgt simpelweg geen kans om er iets slechts van te denken. Geen rust, geen pauze, anderhalf uur keihard vooruit en altijd weer een bocht om als je denkt dat het echt niet meer kan, sneller en harder, leidend naar een onontkoombaar orgasme.
En dan is het voorbij. Buzz en Boedha verdwijnen weer voor je het door hebt, de twee drummers rammen het er nog één keer in en geven het publiek daarna met één blik alles wat het nodig had: een high five die alles zegt: "Ja, wij vonden het ook gaaf!"
Roadburn is op stoom en gaat de nacht nog in met vier bands waarover je later bij onze lokale vrienden van 3VOOR12/Tilburg meer kunt lezen. Voor 3VOOR12 ligt hetzelfde lot als Jo en Kevin uit het Belgische Hoeselt in het verschiet: "We slapen hier vannacht in de auto. De politie zal ons toch niet wekken wel?"