Wandelen met Tonnie Dieleman

Een interview over zijn nieuwste album

Ilona de Bruijne ,

“Papa, wat ga je doen?” Roept de jongste dochter van Tonnie Dieleman bovenaan de trap. “Ik ga wandelen met iemand van 3voor12 Zeeland. Ze gaat me beroemd maken”, beantwoordt haar 38-jarige vader met een Zeeuws-Vlaams accent. Papa Tonnie brengt deze maand zijn tweede album uit, ‘Gloria’. En voor dit gegeven alleen al kan hij op de nodige lokale en landelijke publiciteit rekenen. Vanavond wandelen we door de historische binnenstad van Middelburg, hét decor van zijn nieuwste productie.

In een legergroene zomerjas en met een pet op loopt de boomlange muzikant en programmeur van De Spot de Zusterstraat uit. We hebben net zijn woning verlaten, alwaar zijn twee jonge dochters, Janna en Lieve, naar bed worden gebracht. Met mijn 162 centimeters lang trippel ik al vragen stellend achter Dieleman aan. “Muzikaal gezien ben ik verder,” begint hij. “Ik ben eigenlijk niet zo’n heel goede muzikant en dat is volgens mij ook niet belangrijk. Het gaat er om dat je als muzikant lef ontwikkelt. Improviseren is daar een voorbeeld van.” Zingend improviseren deed Dieleman samen met de Australische muzikant Adam Casey (The Boy Who Spoke Clouds) tijdens het rondreizend festival Fading Trails in april van dit jaar. “Daar heb ik enorm veel van geleerd. Op ‘Gloria’ was er meer ruimte voor improvisatie. Ik durf dus meer dan op het vorige album.”

Voor Janna en Lieve

Casey speelt op alle negen nummers mee. Het album is dan ook opgenomen toen hij tijdens het Fading Trails-festival in Nederland was. “Ik heb Adam veertien jaar geleden ontmoet. Ik trok toen door Australië, omdat ik niet wist wat ik wilde doen in mijn leven. Ik had wel een baan, maar dat was het niet helemaal. Dat is gelukkig nu wel anders.” Dieleman is inmiddels vader en gelukkig met zijn vrouw. Zijn gezin speelt een belangrijke rol op ‘Gloria’. “Het idee van mijn nieuwe album was dat het inclusief mijn familie en huis zou zijn. Muziek als een onderdeel van het dagelijks leven, zeg maar. Dat is voor mij belangrijk. Ik treed op en maak muziek, ook bij de gratie van mijn gezin. Ik krijg veel vrijheid om dat te doen. Daarnaast pikken ze het ook dat ik een rare kwibus ben”, zegt hij met een brede glimlach.

Kauwtje

Al gedurende onze stadswandeling wijst Dieleman me verschillende malen op de donkergrijze vogels die Middelburg rijk is. “Kauwen zijn mooie vogels. Die zitten hier veel. Zo zijn ze onderdeel geworden van mijn leven. Ik loop geregeld met een recorder rond door de stad en dan neem ik geluiden op. Daar hou ik van.” Als we op het Abdijplein aankomen, heeft zich inmiddels een flinke groep van kauwen in de bomen verzameld. “De vogelgeluiden die je nu hier hoort, heb ik opgenomen en op mijn album gezet.” Het nummer heet Zusterstraat. Naast kauwen hoor je ook dat Dieleman de banjo bespeelt met een strijkstok. “Dat was een idee van Adam. Toen ik dat probeerde, vond ik het meteen te gek klinken.”

Genade genoeg

 Ook de piano heeft een speciale rol op ‘Gloria’. “Speciaal voor dit album heb ik piano leren spelen, dat was dus zo’n drie, vier maanden geleden. Op twee liedjes bespeel ik dit instrument. Toen we besloten het album bij me thuis op te nemen, wilde ik die piano er ook op. Ik had ooit deze piano gekregen van mijn werkgever. Die stond ergens in een bejaardentehuis en het instrument moest weg. Toen Adam in Middelburg was en we wilden opnemen heb ik de piano laten stemmen. Zo is het een beetje ontstaan.”

Leger van de heer

 Dat experimenteren en improviseren met klanken fascineert Dieleman, maar daarnaast wil hij ook op de hoogte blijven van ontwikkelingen in de muziek. Dat varieert van klassieke kunstmuziek tot alternatieve pop. “Ik beluister veel muziek en lees graag over andere muzikanten. Dat heeft natuurlijk invloed op mijn muzikale werk, want ik jat me suf aan thema’s, woorden en melodieën”, zegt hij lachend. “Zo geef ik in ‘Leger van de Heer’ een antwoord op een lied van de band Lift to Experience. Deze band heeft een nummer waar de tekst zo gaat: “Tell your mother you won’t be coming home this Christmas, this year”. Daar heb ik van gemaakt “Ik kom niet naar huis voor kerst dit jaar, ma.” Het is eigenlijk een soort antwoordlied.

In excelsis Deo

We hebben het gedurende de wandeling geregeld over Tonnie Dieleman zelf, maar het album ‘Gloria’ is uitgebracht onder de naam van zijn alter ego: Broeder Dieleman. “Broeder Dieleman is iemand die zich al muziekmakend door de wereld beweegt. Hij is een soort karakter. Dus een alter ego met eigenschappen die sterk lijken op die van mij, maar niet helemaal hetzelfde zijn.” En dat kan wel eens voor wat verwarring zorgen. Een gegeven waar Dieleman graag gebruik van maakt, zeker als het over religie gaat. “Religie is gewoon een onderwerp. Ik geloof niet meer, maar heb er ook geen aversie tegen. Ik vind het eigenlijk wel iets krachtigs. Maar mensen willen daar graag duidelijkheid over, heb ik het idee.” En daar ‘speelt’ Broeder Dieleman mee. “Het is natuurlijk erg leuk om tegen het Nederlands Dagblad te zeggen dat je niet gelooft.” 

Aalscholvers

Als we poppodium De Spot naderen, geeft Dieleman nog wat informatie over ‘zijn’ kauwen. Meerdere malen verzekert hij mij dat zijn interesse voor vogels niets bijzonders is. Maar als ik hem vraag wat aalscholvers zijn, een van zijn mooiste nummers op ‘Gloria’, krijg ik de spreekwoordelijke wind van voren. “Weet je niet wat een aalscholver is? Mijn kinderen moeten het verschil weten tussen een kauw en een kraai, hoor. En die weten wat een aalscholver is. Die weten het verschil tussen een zilverreiger en een gewone reiger. Kijk, daar komen allemaal kauwen... Heel de stad is er mee omgeven.” Met een laatste blik op de zingende kauwtjes vertrek ik weer naar huis.