In 1998 verscheen Vers van de pers van de groep Vaardigheid, een cultklassieker in de nederhop. Zo rauw had Nederlandstalige hiphop nog niet geklonken. Vaardigheid stond met de plaat aan de basis van de Amersfoortse hiphopscene. In 2005 kwam de groep noodlottig tot een einde, toen producer Daan overleed aan kanker. Zo'n tien jaar na deze gebeurtenis besluiten de twee overgebleven leden toch nog een waardig vervolgalbum te maken, op aandringen van producer Jouke Koning. Het resultaat is Uitgeperst en verschijnt 20 januari. 3voor12/Utrecht spreekt Jouke Koning en rapper Dennis T over de totstandkoming van dit album. Om die te begrijpen, gaan we eerst terug in de tijd.

“Ik was eigenlijk helemaal anti-nederhop. Dingen als Osdorp Posse vond ik helemaal niks.” Het zijn opmerkelijke woorden van Dennis T, juist een veteraan in de nederhop. In 1998 brengt hij samen met rapper Blok en producer Daan het album Vers van de pers uit. Het is in het jaar dat Extince succesplaat Binnenlandse Funk releaset en nederhop grote vormen begint aan te nemen. De muziek van Vaardigheid staat daar echter haaks op met zijn donkere, ongepolijste geluid en wordt voornamelijk een hit in de underground en de Amersfoortse hiphopscene. “Wij waren geïnspireerd door de Wu-Tang Clan,” vertelt Dennis. “Osdorp Posse voelde voor mij niet als hiphop. Het was wel hard, maar er zat geen soul, funk of jazz in. Daan zei echter: je moet toch eens in het Nederlands rappen, dat doen ze in Amsterdam ook en dat kan heel vet zijn! Uiteindelijk kregen we er toch plezier in en hebben we een vorm gevonden waarin onze muziek in het Nederlands mogelijk was.”

Het slaat aan. Producer Jouke Koning is veertien als het album verschijnt, en zit in een vriendengroep die dat meteen oppikt. Het album wordt grijsgedraaid, en ook Jouke is een groot liefhebber. Hij belandt uiteindelijk ook als artiest in de Amersfoortse hiphopscene en werkt in 2011 samen met Dennis T  aan zijn solo-album Monumentaal. Hiervoor doet hij de vormgeving maar hij werkt ook aan een videoclip. Die wordt geschoten voor een oud Vaardigheid-nummer dat voor het album uit de archieven is opgedoken en afgestoft. Hier worden de eerste stappen gezet voor een nieuw Vaardigheid-album. Jouke legt uit: “Blok en Dennis hadden toen al heel lang niets meer samen gedaan op muzikaal gebied, en op de shoot van de videoclip kwam dat weer samen. Daar begon het ook weer voor Blok. Dennis was altijd wel bezig geweest met muziek, maar Blok was er nogal uitgeraakt. Nu kreeg hij er weer lol in en toen heb ik het idee geopperd.” Maar dat is niet de enige reden. Jouke: “Het was ook omdat ik wist dat ze nog een heel tweede Vaardigheid-album hadden, maar dat stond op Dennis' computer en die computer was verdwenen. Ik vroeg ze steeds: 'hoe gingen die nummers dan?' Want Dennis had altijd mooie verhalen over ‘Indianenverhalen’, één van de nummers.”

Een nooit uitgebracht Vaardigheid-album, dat spreekt bij Jouke tot de verbeelding. Helaas zijn de tekstboeken er niet meer en ook de opnames zijn verdwenen, zo vertelt Dennis, en dus besluiten ze het zo goed mogelijk te restaureren: door middel van hun herinneringen en de paar demo's die er nog wel zijn. Daarom proberen ze de oude Vaardigheid-stijl ook zo dicht mogelijk te benaderen. Jouke verdiept zich in de producerstijl van Daan, gaat op zoek naar de muziek die hij samplede, verwerkt net als Daan fragmenten van oude tv-programma's in de muziek en gebruikt zelfs een specifiek muziekinstrument (een MPC). Bovendien zit de muziek vol met verwijzingen naar het debuutalbum. De hoes met de poep onder de schoenen, de posse-track, een dichter op het album, hergebruikte stukjes muziek, de songtitels én de titel. Het album heet namelijk Uitgeperst. verwijzend naar Vers van de pers. Jouke: “Het was ook nog best een klus om nog een Vaardigheid-album te maken, maar met al die oude stukjes aan materiaal hebben we er nog eentje uit weten te persen.”

Het album is opgedragen aan de in 2005 overleden Daan. Hij maakt er zelfs een groot deel van uit: er staan meerdere beats van hem op het album, de fles Jack Daniels op de hoes staat symbool voor hem (“dat was ook echt zijn whisky”), en het album verschijnt op zijn overlijdensdatum: 20 januari. Dennis heeft nog veel aan hem teruggedacht: “Hij kwam ook vaak met ideeën. ‘Schrijf daarover, gebruik dit als refreintje.’ Hij was altijd een inspirator, en door de beats van hem liep het eigenlijk vanzelf.”

Met Daan in gedachten is er (waarschijnlijk eenmalig) nog een tweede album 'uitgeperst', en dat is nog een mooi stuk nostalgie voor de fans van vroeger. De mannen zijn ook trots op het resultaat. De chemie tussen Dennis en Blok is er weer, en de authentieke Vaardigheid-sfeer is aanwezig. Dennis T geeft ook aan trots te zijn op wat hij teweeg heeft gebracht in Amersfoort. Optreden zien ze echter niet zo snel meer gebeuren. Vooral omdat Blok hier wegens persoonlijke omstandigheden niet toe in staat is, maar ook omdat het muziekklimaat te veel veranderd is. Maar: ze sluiten niks uit: “zeg nooit nooit, en nu zeg ik het twee keer,” aldus Dennis T.

20 januari komt Uitgeperst van Vaardigheid uit. Het gaat om een fysieke release die verkrijgbaar is via de groep zelf. Ook zal het online beschikbaar zijn als gratis download en iTunes-download, en is hij te streamen op Spotify, Soundcloud en YouTube.

In 3voor12/Utrecht Radio van 24 januari waren Dennis T. en Jouke Koning van Vaardigheid te gast. De Amersfoortse hiphoppioniers vertellen hoe het was om het album Uitgeperst te maken, ruim 11 jaar nadat producer Daan is overleden.