Godspeed You! Black Emperor blijft zich taai verzetten tegen tijdgeest

Postrockers van het eerste uur eindelijk in 013 te bewonderen

Maarten de Waal ,

Het vermaarde Canadese collectief Godspeed You! Black Emperor (dat het uitroepteken toen nog gewoon achter de bandnaam plaatste) zou onze stad eigenlijk al in 2002 hebben bezocht, maar na wat geharrewar kwam men uiteindelijk in Eindhoven te staan. Sedertdien is er het nodige water onder de spreekwoordelijke brug doorgegaan, maar na een slaaptoestand van een slordige zeven jaar en met twee nieuwe albums op het repertoire staan ze deze zomer dan toch in een vernieuwde 013 voor hun enige show in de Benelux. Het verstrijken van de tijd is niet alleen merkbaar aan de veranderde omvang en de wijkende haargrens van veel artiesten en bezoekers, maar ook aan de grootte van het publiek; in de (oude) Effenaarzaal verkeerde je met enkele ingewijden en kon je nog moeiteloos tot aan het podium doorlopen, maar sinds hun comeback vind je de anarchisten van weleer vrijwel uitsluitend in grotere zalen. Met de indrukwekkende concertervaring van toen nog in het achterhoofd, vragen we ons voor aanvang een tikje bezorgd af hoe deze schaalvergroting zal uitpakken voor de sfeer.

K/G/D

Voor we dat kunnen beproeven, krijgen we eerst nog een voorafje in de vorm van een nog geen half uur durende set van K/G/D. Die lettercombinatie zal slechts bij weinigen een belletje doen rinkelen, maar de band Growing waar de man achter deze naam, Kevin Doria, deel van uitmaakt heeft wel een zekere naam onder liefhebbers van experimentele dronerock. Met zijn soloproject verzorgt hij een meditatieve dronetrip, waarbinnen een fragiel begin langzaam wordt uitgebouwd tot een ruimtevullend klankarsenaal vol etherische tonen. Het is niet niks om in je eentje te moeten openen voor een veelkoppig gezelschap, maar dankzij de wonderen der techniek weet Kevin ook alleen een bijna orkestrale klank neer te zetten die goed aansluit bij het werk van het hoofdprogramma. Die techniek vormt trouwens ook meteen de achilleshiel van dit optreden, want een keer of twee lijkt er iets mis te gaan, wat pas wordt opgelost nadat Doria enige tijd zoekend over het podium heeft rondgescharreld. Dit doet niet weinig afbreuk aan de zorgvuldig opgebouwde sfeer, wat natuurlijk erg zonde is. Niettemin een heel aardig voorprogramma, dat nog beter had kunnen zijn wanneer de goden der elektriciteit Doria iets gunstiger gestemd waren geweest.

Godspeed You! Black Emperor

Bij het voorprogramma kon je nog moeiteloos door de (overigens voor deze gelegenheid wat verkleinde) grote zaal bewegen, maar wanneer de eerste leden van GY!BE het podium betreden, doen de tegenstanders van gewurm en gewroet er goed aan op enige afstand van de uitvoerenden post te vatten. Ook dit optreden begint zeer subtiel, met enkele tastende bas- en vioolklanken (welke laatste worden geproduceerd door de enige vrouw van dit octet, Sophie Trudeau). Langzaam wordt het klankpalet verbreed, tot we uitkomen bij het aanstekelijk ritmische getrommel van ‘Mladic’, het eerste echte hoogtepunt van het optreden. Daarna komt, niet geheel onverwacht, vooral het werk van nieuwste plaat ‘Asunder, Sweet And Other Distress’ aan bod. Het nieuwe materiaal van de band is, je zou bijna zeggen wat bezadigder, in elk geval rustiger en ook bij wijlen vreugdevoller dan het oude werk, en daar de band zeker live de tijd neemt om haar spanningsboog op te bouwen, kan dit soms wat veel vergen van het geduld van de toeschouwers, de stemmige visuele ondersteuning (met vertrouwde beelden van spoorlijnen, watertorens, machinerie van allerlei soort en imposante modernistische bouwwerken, die in hun tranceverwekkende geometrie wel wat aan het werk van Sol LeWitt doen denken) ten spijt. Als we de stemming in de zaal goed aanvoelen, is het dan ook de tussen breekbare hoop en diepe wanhoop oscillerende rauw-apocalyptische schreeuw ‘Blaise Bailey Finnegan III’ van oudje ‘Slow Riot For New Zero Kanada’ die het meeste losmaakt bij de toeschouwers. Die afsluiter, in combinatie met de beelden van demonstranten omringd door de torenhoge gebouwen van ‘Empire’ (of Moloch, zo u wil), toont aan dat dit gezelschap, de inmiddels grijze lokken van het meest charismatische lid Efrim Menuck niettegenstaande, nog steeds strijdbaar tekeer gaat tegen de aanranding van de weerloze, in een tijd die steeds duidelijker een tendens vertoont richting autoritair staatsoptreden en meedogenloosheid jegens iedereen die aan de verkeerde kant van de scheidslijn terechtkomt. Nog altijd een relevante band.