Nijmegen waagt zich aan herfstige Oversteek

Typhoon zorgt voor vroeg hoogtepunt in boerenschuur

Tekst: Heyta Melssen en Robin Oostrum | Foto's: Willem Melssen ,

Denkend aan de Nijmeegse uiterwaarden zien we welgeteld één brede rivier traag door oneindig laagland gaan. Aan de - voor Nijmegenaren - andere kant van die Waal vond dit weekend voor de zesde keer Festival De Oversteek plaats. Op zaterdag zagen honderden bezoekers een mix van muziek, poëzie en andere kunsten tijdens de laatste mooie nazomerdag van het jaar. Zoals dat gaat in Nederland bleek de genadeloze herfst een dag later helemaal aangewakkerd, maar dat weerhield zowel toeschouwers als 3voor12-verslaggevers er niet van de stevige wind op de Bemmelse dijk te trotseren voor een middagvullend programma. Met uiteraard vooral aandacht voor het muzikale programma zagen we onder meer de ijzersterke opener Typhoon en een fraai kerkoptreden van Broeder Dieleman.

Om 12.30 wordt de festivalzondag geopend op Landgoed De Doornik met een akoestisch optreden van Typhoon. Deze rapper is dit jaar al op diverse festivals als grote verrassing en publiekslieveling ontvangen. Samen met een gitarist en een saxofonist betreedt hij het podiumpje (bestaande uit een laag pallets met een mooie rode pers erover) en zegt: “te gek dat jullie hier zijn.” Dan, met een verbaasde blik: “te gek dat wij hier zijn, wat een te gave locatie!” Hij belooft zijn publiek een half uur ontspannen zondagochtendmuziek. Die belofte maakt hij waar, met een paar mooi relaxt gespeelde nummers van zijn nieuwe cd Lobi Da Basi.
 
Glenn de Randamie (Typhoon) groeide op in het Veluwse dorp ’t Harde en haalt nog steeds zijn inspiratie en rust graag in het bos. Soms klimt hij daarbij in een boom. En dan lopen zijn buren langs, die hun hond uitlaten en hem bezorgd vragen: “gaat het nog wel, jong?” Hij maakt deel uit van een muzikale familie en begint zijn carrière in een hiphopformatie met leden van Opgezwolle en zijn oudere broer Kevin (Blaxtar). Andere leden van zijn muzikale familie zijn zangeres Dinopha (Sharon de Randamie) en rapper O-Dog (Earl de Randamie). Tijdens zijn studie religiestudies leert hij dat je religie kunt loskoppelen van spiritualiteit. De spiritualiteit vind je terug in zijn muziek, waarvan de poëtische en filosofische teksten absoluut het luisteren waard zijn. Zoals het nummer Hemel Valt, waarin hij zich voorstelt dat God het moe wordt om de hele wereld te dragen en hij het van haar over neemt, zodat zij even weg kan samen met Allah. En ja, dat hebben we goed verstaan. Typhoon brengt zijn nummers met veel enthousiasme, een brede glimlach en een keurige, bijna ouderwets aandoende dictie. Er valt geen onvertogen woord – al kan dat ook aan de leeftijd van de jongste aanwezigen liggen. Het halve uur vliegt voorbij, het applaus is warm en welgemeend, en Typhoon heeft er weer een hele schare fans bij. [HM]
Dan gaan we snel op pad, op de fiets of in de auto, richting de Nederlands Hervormde kerk in Bemmel. Daar treedt om 13.30 uur Broeder Dieleman op, een aimabele Zeeuws-Vlaming met een soms onnavolgbaar accent. De ambiance leent zich uitstekend voor zijn ingetogen optreden van zang, losjes ondersteund door banjo, gitaar of een merkwaardig piepende trekzak. Uiteindelijk neemt de broeder ook even plaats achter de piano. Het publiek zit rondom op houten stoelen zodat hij zijn liedjes al rondtollend (“ik wil niemand benadelen”) ten gehore brengt. Zijn teksten zijn filosofisch, soms komisch (voor zover ze verstaanbaar zijn) en lopen over van heimwee naar vroeger.
 
Tijdens het eerste nummer klinkt buiten de kerk een irritant getik, alsof iemand met twee stenen op elkaar zit te slaan. Als het nummer is afgelopen is het stil. “Wat was dat voor geluid, koster?”, vraagt hij aan de gestrenge grijsaard die de deur bewaakt. “Het is af’loop’n”, is diens simpele antwoord. “Ja, duidelijk...” Bij aanvang van het nummer Kauwtje vertelt hij dat hij vlak voor zijn optreden kauwen hoorde roepen buiten. “En als dat tijdens het nummer weer gebeurt, dan spreken we af dat dat God is”. Er gebeurt niets, dus na afloop constateert hij droog: “nee, hè?” Een optreden van Broeder Dieleman is een belevenis, een onderdompeling in simpele schoonheid en nostalgie. Een sfeer die hij ook mooi weet vast te houden op zijn nieuwe cd Gloria. Te snel is het optreden weer voorbij en reppen wij ons terug naar de andere kant van Bemmel. [HM]
Daar staat Harm Goslink Kuiper in een atelier. Een op het eerste gezicht logische plek voor de Rotterdammer, die om zich heen een vijftal zelfgebouwde gitaren (en een uit oude violen opgebouwde contrabas) heeft tentoongesteld. Met zijn creativiteit als instrumentenbouwer schopte hij het in 2005 al eens tot multi-instrumentalist van de Rotterdamse countrypopgroep El Pino & The Volunteers, om daar twee jaar later alweer uit te stappen. Tegenwoordig maakt hij Nederlandstalige kleinkunstliedjes op het randje van platheid (In Je Nakie) en clichés (Cocaïne, Uniek). Vooruit, die liedjes zijn slechts onderdeel van de act: natuurlijk is het knap hoe hij instrumenten maakt van sigarendozen, HEMA-potloden, fruitkisten en deurdrempels. Leuk om eens gezien te hebben, maar voor weinig aanwezigen een reden om diens aangeprezen cd na afloop aan te schaffen. De omslag - een zelfgeschilderd stilleven van een fruitschaal met twee vrouwenborsten - kan daar geen verandering in brengen. [RO]

In de kas is ondertussen het optreden begonnen van Stefanie Janssen en Arnhems Work. Een intrigerend samenspel van synthesizer en drumcomputer, begeleid door gezongen en woordeloze tekst, die door middel van beweging wordt verduidelijkt. De klassiek geschoolde sopraan Stefanie vecht een duet uit met Jason Gwen, danser bij het Arnhems danstheater. De kas leent zich daar uitstekend voor. De muziek is soms onwerelds, het licht in de kas is dat ook en de ruimte speelt zijn eigen rol. Veel bewondering oogst Stefanie als zij zich volkomen slap als een lappenpop door haar danspartner laat vervoeren en intussen, zonder zichtbaar haar mond te bewegen, doorzingt. Het danstheater For a Moment duurt eigenlijk een uur, maar is voor de gelegenheid teruggebracht tot een half uur. Van het publiek had dat echt niet gehoeven. In januari komt haar eerste ep uit. [HM]

Eerder dit jaar waren we op Grasnapolsky nogal onder de indruk van Douglas Firs. In Radio Kootwijk zagen we destijds Gertjan van Hellemont met zijn broer Sem een sterke akoestische set spelen, onder het mom van “op zondag speel ik graag akoestisch” en met veel nieuwe nummers van een later dit jaar te verschijnen plaat. Inmiddels zijn we ruim een half jaar verder, is de release van de nieuwe plaat opgeschoven naar 2015 en heeft een dame de plek van broer Sem achter de toetsen ingenomen. Dat laatste lijkt overigens alleen te gelden voor vanmiddag, als het Belgische duo twee optredens op de zolder van het Dijkmagazijn speelt. Tussen de opgezette vossen, vogels en steenmarters is het wel een tikkeltje minder sterk dan eerder dit jaar op Grasnapolsky: bekendere nummers als Shimmer And Glow en Pretty Legs And Things To Do klinken opvallend vlak, terwijl het nieuwe Caroline na een hoopgevend schurend begin ook de aandacht niet kan vasthouden. En toch blijft de mix van rootsy alt-country en folkpop, zeker in combinatie met het voelbare muzikale talent van Gertjan, benieuwd maken naar de volgende plaat. In 2015 zullen we het weten. [RO]
 
In de schuur staat om 16.00 uur het tweede optreden van Wolf in Loveland geprogrammeerd. Deze zevenkoppige band (net als Goslink afkomstig uit Rotterdam) bracht in 2013 een titelloos debuutalbum uit en in maart 2014 verscheen al een opvolger, We Set Out In The Naked Dawn. Daarnaast heeft de band natuurlijk de hele zomer getoerd en dat is te zien aan de manier waarop ze feilloos op elkaar inspelend op het podium staan. Ook een korte noodgedwongen onderbreking doordat de stoppen het begeven wordt professioneel opgevangen. De meeste nummers worden gezongen door de leadzanger Jan Minnaard, maar in het nummer The Best Part nemen zangeressen Merel Moelker en Janine van Osta het van hem over en laten daarmee horen dat de titel van dit nummer best toepasselijk is. Wolf in Loveland speelt toegankelijke folkrock en country, afgewisseld met meer dromerige en melancholieke nummers. Het is een aangenaam concert dat op humoristische wijze door de roedelleider aan elkaar wordt gepraat. Zo merkt hij een paar keer op dat de band het geweldig vindt om op een landgoed te spelen. “Eind goed, landgoed.” [HM]
 
Als laatste band in de schuur staat Bewilder geprogrammeerd, de Utrechtse vijfmansformatie die zich graag laat aanspreken met hun achternamen. Ook al zo'n band die we op Grasnapolsky zagen: de belofte die zich destijds bij hun eerste “echte” show aankondigde wordt vandaag waargemaakt. Er staat een professionele set op het podium die van het begin tot het einde weet te boeien. Bij de inzet van het tweede nummer valt de stroom uit. Laconiek drumt de drummer nog een paar maten door in het donker. Vol overgave start het tweede nummer opnieuw en
weer valt de stroom uit, waarop frontman Westerik voorstelt om met wat minder licht te spelen, “want dat doen we toch eigenlijk liever”. Bewilder speelt stevige rock, waarmee ze soms toch een gevoelige snaar raken zoals in het close harmony gezongen The Unknown. Bij het catchy So It Goes swingt de zaal, weliswaar zittend, lekker mee. Kortgeleden is hun eerste nummer, Safe, in het openbaar op YouTube verschenen. Het wachten is nu op hun eerste cd, want daar zijn ze duidelijk klaar voor. [HM]
 
Zelfs focussend op het muzikale programma was het lastig om overal bij te zijn. Deels omdat het gratis festivalkrantje van beperkte waarde bleek: behalve een vrij matig gephotoshopte oerkoe kwamen we nergens een kaartje met locaties tegen. Maar wie vandaag zijn/haar weg tussen dijkhuizen, landgoeden en boerenschuren wist te vinden, kon zomaar getuige zijn van een aantal prima optredens. Optredens waar bovendien niet zelden de locatie sfeerbepalend en -makend was. Toegegeven: een Broeder Dieleman was na zijn tour met Bonnie 'Prince' Billy inmiddels wel gewend aan (hervormde) kerken, en de nadruk in de programmering lag dit jaar wel erg op singer-songwriters. Maar een akoestische show van Typhoon in een ouderwetse boerenschuur of een zolderoptreden van Douglas Firs tussen de opgezette steenmarters maakten ook de zesde editie van Festival de Oversteek weer het bezoeken waard.