TodaysArt 2014: de zondag - Vuige jazz en visuele data overload

Nederlandse première van Henke’s ‘Lumière No. 15’

Peisam Tsang | Foto’s: Stephan Kaffa, Jan Rijk en Peisam Tsang ,

De laatste dag van TodaysArt; de inwijding van het Zuiderstrand Theater is een feit. Terwijl de oren nog napiepen van de zaterdagavond en de vermoeidheid is af te lezen van sommige gezichten, bewonderen we de postertentoonstelling van TodaysArt in de tramtunnel, hartje centrum. Van daaruit vertrekken we richting Scheveningen voor de laatste acts, al staat er voor vandaag niet heel veel meer op het programma.

Een spontane collaboratie ontstaan tijdens deze editie van TodaysArt? Underground Resistance mocht zaterdagnacht al zijn kunsten vertonen in Club 01 en Guy Tavares was de afgelopen dagen meermaals te spotten op het festival. Ineens was daar zondagmiddag een aankondiging via Facebook voor een jamsessie tussen leden van Underground Resistance (met Jon Dixon op toetsen en De’Sean Jones op saxofoon) en drummer Guy Tavares, mister Bunker Records himself, ook wel bekend van Haagse bands Orange Sunshine en Santa Cruz. Een spannende combi; producer Dixon met klassieke-piano-achtergrond rolt in de jazz. Jones, geschoold in traditionele jazz, duikt in de elektronische muziek. En dan aangevuld met Tavares met zijn sixties en seventies motorblues garagepunk en acid proto-hardrock.

Twee uur lang zou er gejamd gaan worden. Helaas pakken we slechts het laatste half uur mee, vanwege de late aankondiging, maar dat is genoeg om een goede indruk te krijgen. Tavares creëert langgerekte tonen op de basdrum, gepaard met veel mimiek en woest zwiepende baardpunten. Er is ook een elektronische drumset mee, maar die wordt vrij weinig tot nauwelijks beroerd. Dixon en Jones kijken elkaar aan en proberen de drummer op te zoeken. Regelmatig schieten ze in de lach als er langs elkaar heen wordt gescheerd, maar dat hoort bij jammen. Vuige jazz knalt er uit de boxen. Er is veel plezier en respect onder elkaar. Ook de aanwezigen in het containerdorp genieten er flink van. Toch blijkt twee uur snel om te vliegen. Wanneer het eigenlijk tijd is om te stoppen, dringt Jones aan om nog een nummer te doen. Dit tot groot genoegen van de rest.

Een betere afsluiting van tien jaar TodaysArt kun je niet wensen. Passend in het thema van dit jaar ‘Sea of Random Data’ verzorgt Robert Henke de Nederlandse première van ‘Lumière No. 15’. In de voorgaande jaren was deze professor en producer al te gast op dit festival onder de naam Monolake. Met ‘Lumière No. 15’ mag deze co-oprichter van Ableton zich vandaag onder zijn eigen naam uitleven met laserstralen, door ze te laten ‘dansen’. Het stuk is gebaseerd op zelfgeschreven software Ableton Live en voegt concert en installatie samen; Henke zelf is ervan overtuigd dat hij geluidskunstwerken voortbrengt en niet slechts elektronische muziek. Door TodaysArt directeur Olof van Winden wordt verzocht om de telefoon in de zakken te houden, omdat dit anders voor afleiding zorgt. Hier wordt aardig gehoor aan gegeven. 
 
Paarse geometrische vormen snijden door de donkere zaal en raken de achterwand van het podium. De opbouw is pulserend en vrij eenvoudig. Net wanneer je gewend bent aan een schijnbare structuur van vectorlijnen, komt er een transformatie van rondjes en vierkantjes. Repetitief en steeds luider wordend, palpiterend en samentrekkend, zo nu en dan kortstondig onderbroken door een brommend suizen. Als ware het een bewust data error-intermezzo. Strakke contouren die synergistisch met de muziek strengelen, van een organisch tot a-structureel geheel, soms gepaard met rook.
 

Een uur en een kwartier lang wordt men visueel in de ban gehouden door een immense hoeveelheid aan zwierende laserstralen. Niet iedereen kan dit hypnotiserende, compositorische kunststuk waarderen en sommigen lopen voortijdig de zaal uit. Door de hoge frequentie aan beelden en in combinatie met de muziek is het soms echt vechten om de oogleden open te houden. Er overvalt de kijker een bepaalde sereniteit waardoor het lichaam helemaal ontspant. Een ontwrichting aan het einde zorgt ervoor dat je als donderslag bij heldere hemel ontwaakt. Terwijl er gegaapt en uitgestrekt wordt, staat Henke zijn fans te woord. ‘Lumière No. 15’ is een totaalbeleving die je moet ondergaan en die niet makkelijk in woorden te vangen is. TodaysArt's tiende editie kent vele hoogtepunten, Henke’s contemporaine concertante symfonie valt daar ook onder.